زمین آرام آرام فرو می‌رود؛ زنگ خطر برای دشت‌های ایران
پدیده فرونشست زمین که آثار آن در بسیاری از دشت‌ها و زمین‌های کشور مشاهده می‌شود، پیامدهایی همچون کاهش بهره‌وری زمین، تخریب زیرساخت‌ها و تهدید محیط‌زیست را به همراه دارد. کارشناسان معتقدند برای پیشگیری از گسترش فرونشست، لازم است شناخت عمومی نسبت به این مشکل افزایش یابد و برنامه‌های عملی برای مدیریت و مهار آن به اجرا گذاشته شود.
تهران-ایانا- آب‌های زیرزمینی ستون‌های نامرئی و استواری است که کسی آن را نمی‌دید و بخش کشاورزی و امنیت غذایی سال‌ها با خیال راحت بر آن تکیه کرده بود حالا اما در حال فرو ریختن است. اینک سطح ایستایی آن در طی یک دهه اخیر دست کم ۱۰ متر کاهش یافته و محصولات بسیاری از کشاورزان را قربانی کرده است.
پای درد کشاورزان که می‌نشینی، می‌گویند ما با چنگ و دندان محصولاتمان را در برابر تغییرات اقلیمی، خشکسالی و کم‌آبی نگه می‌داریم، اما چاه‌های غیر مجازی که همچون قاتلی سرکش به جان زمین‌های کشاورزی افتاده و رحمی هم ندارد، دیگر جان و رمقی برای ما نگذاشته است.
نتیجه حفر چاه‌های غیر مجاز پدیده‌ای به نام «فرونشست زمین» است؛ زمینی که سالیان سال سفت و سخت محل زندگی موجودات بسیاری بود، حال با سرعتی فزاینده در شکاف خوردن و فرو رفتن است. پدیده‌ای که می‌تواند علاه بر از بین بردن دشت‌های حاصل‌خیز، باعث سیلاب و حتی ایجاد اختلال در سیستم‌های آب‌رسانی و فاضلاب شود.
استان‌های بسیاری از جمله تهران، اصفهان، کرمان و مشهد با پدیده‌ی فرونشست روبه‌رو هستند که لزوم شناخت این پدیده و اجرای راه‌کارهای مقابله‌ای و پیشگبرانه بسیار احساس می‌شود؛ چراکه در صورت ادامه یافتن بحران، کشور دچار چالش‌هایی مانند شوری خاک، از بین رفتن کامل چاه‌ها و تهدید امنیت غذایی می‌شود.
گرچه حفر چاه‌های غیرمجاز یکی از عوامل اصلی به وجود آمدن « فرونشست زمین» است، اما کشاورزی ستنی و مبتنی بر اصول منسوخ شده نیز در هدررفت آب بسیار موثر است. به همین دلیل، روی‌آوردن به کشاورزی پایدار که مبتنی بر استفاده بهینه از منابع و فناوری‌های نوین کشاورزی امری لازم و ضروری است. همچنین بهسازی زمین به‌وسیله تغییر در جنس و خصوصیات خاک نیز یکی از روش‌هایی است که می‌تواند تا حدودی از سرعت بالای فرونشست بکاهد.
خبرنگار، صبا طاهری
دیدگاه تان را بنویسید