ریزگردها، دشمن پنهان کشاورزی و دامداری

تهران- ایانا- گیاهان برای رشد، مانند انسان به تنفس نیاز دارند. روزنه‌ برگ‌ها، هوا را جذب می‌کنند، اما وقتی هوا آلوده به ذرات معلق، فلزات سنگین، و گازهایی مانند دی‌اکسید گوگرد باشد، آنچه به گیاه می‌رسد، دیگر اکسیژن نیست، بلکه سم است. این سم‌ها فتوسنتز را مختل می‌کنند، رشد گیاه را کاهش می‌دهند و محصول نهایی را از نظر کیفیت و کمیت تحت تأثیر قرار می‌دهند. در برخی مناطق جنوب و غرب کشور، آمارها نشان می‌دهد که شدت ریزگردها تا ۳۰ درصد از عملکرد محصولات مانند گندم و جو را کاهش داده است.

خاک‌های آلوده، بذرهای بیمار

ریزگرد فقط در هوا نمی‌ماند؛ آن‌ها بر خاک می‌نشینند، در آن نفوذ می‌کنند و ترکیب شیمیایی آن را به‌هم می‌زند. وجود فلزات سنگین مثل کادمیوم و سرب در ذرات گرد و غبار، خاک را مسموم و قدرت باروری آن را کاهش می‌دهد. این آلودگی می‌تواند به مرور باعث ورود این عناصر خطرناک به زنجیره غذایی شود.

دام‌ها؛ پا سوز  آلودگی هوا

هوایی که گیاه را مریض می‌کند، دام را هم بی‌نصیب نمی‌گذارد، چراکه بیشتر دام‌ها در فضای باز پرورش داده می‌شوند و مستقیم در معرض تنفس هوای آلوده هستند.

علوفه‌ای که با گردوغبار پوشیده شده می‌تواند حاوی سموم یا فلزات سنگین باشد که با مصرف مداوم، به مشکلات تنفسی، گوارشی و کاهش باروری دام منجر می‌شود. شیر، گوشت و سایر فرآورده‌های دامی هم در این مسیر آلوده می‌شوند و سرانجام، سلامت انسان و جامعه را به‌خطر می‌اندازد.

امنیت غذایی زیر بار سنگین گرد و غبار

در نهایت، همه این عوامل به یک نقطه ختم می‌شود: کاهش تولید، افت کیفیت محصولات و افزایش هزینه‌های درمان؛ و این یعنی ضربه به امنیت غذایی. آن هم در شرایطی که اقلیم روزبه‌روز ناپایدارتر می‌شود، ریزگردهای کوچک بار سنگینی بر دوش کشاورزی ایران هستند.

صبا طاهری، خبرنگار