تأمین ۴۵ هزار تن آفت‌کش برای سال زراعی جدید/ نظارت کامل بر واردات و تولیدات

به گزارش خبرنگار ایانا، سه‌شنبه ۲۱ اسفندماه در سازمان حفظ نباتات کشور نشست خبری با حضور مریم جلیلی‌مقدم، رئیس سازمان حفظ نباتات، حمید یدایی، معاون مدیر کل دفتر پیش آگاهی آفات سازمان حفظ نباتات کشور و سعید معین، مدیر مبارزه با آفات کل کشور در سازمان حفظ نباتات برگزار شد. 

حمید یدایی درخصوص روند تأمین و توزیع آفت‌کش‌ها در کشور اظهار داشت: خوشبختانه بر اساس آخرین آمار، بیش از ۸۵ درصد از برنامه تأمین آفت‌کش‌های سال زراعی جاری انجام شده است. از مجموع ۴۵ هزار تن آفت‌کش مورد نیاز، حدود ۲۸ هزار تن ماده تکنیکال برای تولید داخلی وارد شده و بقیه به‌صورت آماده مصرف تأمین شده‌ است.

وی افزود: با این روند، ما برای زراعت  مشکلی در تأمین آفت‌کش‌ها نخواهیم داشت و برنامه‌های تأمین سموم برای سال زراعی آینده نیز در دستور کار قرار گرفته است.

نظارت بر کیفیت و توزیع آفت‌کش‌ها بر اساس استانداردهای FAO

معاون مدیر کل دفتر پیش آگاهی آفات سازمان حفظ نباتات کشور با اشاره‌به به روند نظارت بر کیفیت، تولید و توزیع سموم کشاورزی خاطرنشان کرد: تمامی آفت‌کش‌های وارداتی، پیش از ثبت سفارش، تحت آزمایش و بررسی قرار می‌گیرند. این محصولات وارد کشور شده و در انبارهای شرکت‌ها ذخیره می‌شوند، گروه‌های نمونه‌برداری سازمان حفظ نباتات از آن‌ها نمونه‌گیری کرده و آزمایش‌های شیمیایی را مطابق استانداردهای FAO انجام می‌دهند. تنها در صورتی که این آزمایش‌ها تأیید شوند، مجوز توزیع این سموم صادر خواهد شد و درصورت مغایرت تایید نمی‌شود.

وی افزود: در طول فصل زراعی، بازرسی‌های دوره‌ای از فروشگاه‌ها و داروخانه‌های گیاه‌پزشکی انجام شده و نمونه‌برداری‌های لازم برای بررسی کیفیت سموم موجود در بازار صورت می‌گیرد.

یدایی دررابطه با تولیدات داخلی سموم گفت: علاوه بر آزمایش‌هایی که هنگام ثبت سفارش از طریق شرکت انجام می‌شود، کارخانه‌های تولیدکننده داخلی موظف‌اند در هر مرحله از تولید، با استفاده از آیتم‌های موجود آزمایش‌های استاندارد را انجام دهند. اگر در بررسی‌های نظارتی، هرگونه تخلف یا عدم انطباق با استانداردها مشاهده شود، روند تولید متوقف خواهد شد.

سه دفتر اصلی کنترل آفات و مدیریت آفت‌کش‌ها

یدایی بیان کرد: مدیریت و کنترل آفت‌کش‌ها در کشور توسط سه دفتر اصلی؛ پیش‌آگاهی و کنترل عوامل خسارت‌زا، مبارزه با آفات عمومی و همگانی و آفت‌کش‌ها انجام می‌شود. این دفاتر مسئول تدوین دستورالعمل‌های مبارزه با آفات و عوامل خسارت‌زا در داخل کشور هستند.

وی افزود: دولت علاوه بر نظارت بر مبارزه با آفات کشاورزی، مسئولیت کنترل برخی آفات عمومی نظیر ملخ و موش را نیز بر عهده دارد. دفتر آفت‌کش‌ها نیز وظیفه تأمین سموم مورد نیاز برای مقابله با این آفات را بر اساس استانداردهای بین‌المللی و داخلی برعهده دارد.

یدایی درباره نظارت بر ثبت و تأیید آفت‌کش‌ها گفت: هیات نظارت بر تولید و ثبت سموم وظیفه دارد تمامی سموم داخلی و وارد شده را از نظر ایمنی، اثربخشی و انطباق با استانداردهای جهانی بررسی کند. همچنین برنامه‌ای برای حذف سموم پرخطر و جایگزینی آن‌ها با آفت‌کش‌های کم‌خطر را نیز تهیه کرده‌است.

معدوم‌سازی ۲۴ هزار لیتر سموم منقضی در کشور 

 یدایی در خصوص سرنوشت سموم منقضی اظهار داشت: سمومی که تاریخ مصرف آن‌ها گذشته است، ابتدا مورد بررسی آزمایشگاهی قرار می‌گیرد و اگر که نتایج آزمایش نشان دهد که سم همچنان قابل مصرف است، برای یک سال مصرف آن تمدید می‌شود. اما اگر این سموم قابل استفاده نباشد شرکت‌ها موظف‌اند آن‌ها را جمع‌آوری کرده و تحت نظارت سازمان حفاظت محیط زیست، به عنوان پسماند شیمیایی معدوم کنند.

وی افزود: در کشور یک یا دو شرکت دارای مجوز از سازمان محیط زیست وجود دارد که وظیفه معدوم‌سازی این سموم بر عهده آن‌ها است. این کار طبق پروتکل‌های مشخص و با نظارت دقیق سازمان انجام می‌شود.

یدایی با اشاره به آخرین مرحله معدوم‌سازی سموم در کشور بیان کرد: در سال ۱۴۰۰، بیش از ۲۴ هزار لیتر سم از استان‌های مختلف کشور جمع‌آوری شد. این کار بر اساس اعتباری که از طریق مدیریت بحران اختصاص داده شده بود و در حضور کارشناسان محیط زیست و ناظران سازمان حفظ نباتات، فرآیند معدوم‌سازی انجام شد. این معدوم‌سازی هرساله اتفاق نمی‌افتد و طی سال‌های گوناگون صورت می‌گیرد.

معاون مدیر کل دفتر پیش آگاهی آفات سازمان حفظ نباتات کشور در توضیح تفاوت بین سموم ممنوعه و تاریخ‌گذشته گفت: سموم تاریخ‌گذشته ممکن است همچنان قابل مصرف باشند و پس از آزمایش، مجوز تمدید یک‌ساله بگیرند. اما سمومی که مصرف آن‌ها ممنوع اعلام شده است، به هیچ عنوان اجازه استفاده ندارند. این سموم ممکن است بخشی از همان سموم تاریخ‌گذشته باشند، اما ممنوعیت مصرف آن‌ها به دلیل خطرات زیست‌محیطی، بهداشتی یا سایر عوامل است.

یدایی درباره نظارت بر فروشگاه‌ها و داروخانه‌های گیاه‌پزشکی که سموم کشاورزی را عرضه می‌کنند اظهار داشت: طبق قانون سالیانه حداقل یک بار وضعیت فروشگاه‌های عرضه سموم بررسی می‌شود. این نظارت شامل بررسی کیفیت سموم، مجاز بودن فعالیت فروشگاه، تمدید پروانه کسب و نظارت بر حضور کارشناس فنی در محل است. همچنین، وجود سموم غیرمجاز، قاچاق و غیرقابل مصرف در این فروشگاه‌ها نیز مورد بررسی است.

وی درباره آمار نظارت‌های اخیر گفت: بر اساس بازرسی‌های به عمل آمده در آبان‌ماه سال ۱۴۰۳، از مجموع حدود هفت هزار و 900 فروشگاه مجاز عرضه سموم در سراسر کشور، بیش از ۵۴ درصد آن‌ها مورد بازدید قرار گرفته‌اند. در نتیجه این بازدیدها، حدود هزار و 800 حکم تخلف صادر شد که شامل مواردی نظیر فعالیت بدون پروانه کسب، فروش سموم غیرمجاز و نگهداری سموم غیرقابل مصرف بود.

معاون مدیر کل دفتر پیش آگاهی آفات سازمان حفظ نباتات کشور یادآور شد: برخوردهای قضایی صورت گرفته و برخی از سموم قاچاق و غیرمجاز ضبط و معدوم شد. همچنین، برای برخی فروشگاه‌ها که تخلف‌های جدی داشتند، پرونده قضایی تشکیل و به مراجع قانونی ارجاع شد.

وی اضافه کرد: تمامی این اقدامات برای حفظ سلامت محصولات کشاورزی، جلوگیری از مصرف سموم خطرناک و حفاظت از محیط زیست انجام می‌شود.

خبرنگار: فاطمه‌سادات توفیقی

عکاس: مجتبی گودرزی کیا