مدیرکل دفتر شبکه دانش و رسانههای ترویجی:
انتخاب نشر آموزش کشاورزی نتیجه تمرکز بر نیازهای واقعی کشاورزان است
به گفته مدیرکل دفتر شبکه دانش و رسانههای ترویجی معیار اصلی موفقیت نشر آموزش کشاورزی، توجه به نیازهای واقعی جامعه کشاورزی و اولویتهای بخش است و همین رویکرد باعث شد این نشر بهعنوان ناشر برتر معرفی شود.
تهران- ایانا- عضو هیأت علمی معاونت آموزش و ترویج سازمان تات و مدیرکل دفتر شبکه دانش و رسانههای ترویجی، با اشاره به برگزیده شدن «نشر آموزش کشاورزی» بهعنوان ناشر برتر هفتمین دوره هفته ملی کتاب کشاورزی و منابع طبیعی، گفت: «بیتردید موفقیت هر نشریه عوامل متعددی دارد که از جمله آنها میتوان به محتوای آثار، فرم و قالببندی، گروههای مخاطب و تیراژ چاپ اشاره کرد.»
عرفان علیمیرزایی در گفتوگو با خبرنگار ایانا با ذکر عوامل مؤثر در برگزیده شدن نشر آموزش کشاورزی، اظهار داشت: «یکی از مهمترین عوامل، عنوانگزینی آثار است؛ ما در نشر آموزش کشاورزی، بهعنوان یک نهاد حاکمیتی، به دنبال انتفاع شخصی نبوده و تمرکزمان بر حل مسائل واقعی بخش کشاورزی و پاسخگویی به نیازهای اولویتدار مخاطبان است، بنابراین همکاران استانی ما از طریق ادارات رسانههای آموزشی سراسر کشور، نیازها و چالشهای اساسی کشاورزان و کارشناسان را احصا میکنند و بر اساس این اولویتها، عناوین آثار انتخاب میشود.»
مدیرکل دفتر شبکه دانش و رسانههای ترویجی، ادامه داد: «عامل دوم این موفقیت، محتواگزینی است؛ محتوا توسط متخصصان، دانشمندان سازمان تات، اعضای هیئت علمی و پژوهشگران و کارشناس مروجان تولید میشود که از دانش روز کشاورزی بهره گرفته و آن را با دانش بومی و تجارب زیسته کشاورزان تلفیق میکنند تا نهایتاً اثری کاربردی و سازگار با نیاز گروههای مخاطب، خلق شود.»
او افزود: «عامل سوم کمیته تخصصی انتشارات است که آثار را از بدو ورود به سامانه انتشارات رصد و از نظر اولویت موضوعی و کاربردی بودن محتوا بررسی و داوری میکند؛ این فرآیند موجب میشود آثار ما از جامعیت مناسبی برخوردار باشد.»
مدیر مسئول نشر آموزش کشاورزی در توضیح عامل چهارم، گفت: «آثار ما معمولاً چندبخشی و چندرشتهای هستند و حوزههای مختلف کشاورزی از جمله آب، خاک، آفات و بیماریها و زنجیرههای ارزش محصولات را در بر میگیرند؛ این جامعیت باعث میشود مخاطبان به مطالعه مجموعه آثار علاقهمند شوند.»
علیمیرزایی پنجمین عامل موفقیت را تیم حرفهای گروه نوشتاری نشر آموزش کشاورزی معرفی کرد و گفت: «همکاران گروه نوشتاری با دقت و حوصله آثار را قالببندی، صفحهآرایی و طراحی میکنند و با استفاده از جذابیتهای بصری و رنگ و اشکال، آثار را برای کشاورزان کمسواد نیز قابل دسترس میکنند.»
او با اشاره به نشر و نمایهسازی گسترده آثار بهعنوان عامل ششم این موفقیت، افزود: «ما آثار را بهصورت رایگان در تالار ترویج دانش و فنون کشاورزی نمایه میکنیم تا عموم مخاطبان، از جمله میلیونها کارشناس و بهرهبردار، به آنها دسترسی داشته باشند؛ به همین دلیل محدودیت چاپ وجود ندارد و سامانه الکترونیکی، دسترسی آزاد به آثار را فراهم کرده است.»
مدیر مسئول نشر آموزش کشاورزی اظهار داشت: «به نظر میرسد اصلیترین عامل مورد توجه داوران، در انتخاب نشر آموزش کشاورزی بهعنوان نشر برگزیده، تمرکز ما بر نیازهای واقعی جامعه کشاورزی و اولویتهای بخش بوده است؛ علاوه بر این، کمیت آثار ما نیز نقش مؤثری داشته زیرا در طول سال آثار متنوعی در قالبهای مختلف کتاب، نشریه و بروشور که از سرتاسر کشور ارسال میشوند، تولید میکنیم و همین تنوع، ارزیابی داوران را تحت تأثیر قرار داده است.»
علیمیرزایی با تأکید بر اینکه مطمئناً این انتخاب بار مسئولیت ایجاد میکند و باید با ارتقای مستمر کیفیت و کمیت آثار، جایگاه خود را حفظ کنیم، افزود: «ما تلاش میکنیم با بهرهگیری از فناوریهای نوین و نوآوری در تمامی حوزهها، از جمله عنوانگزینی، تولید و نشر آثار و نیز مشارکت با پلتفرمهای پرمخاطب و معرفی نشر، این جایگاه را حفظ کرده و پوشش بهرهبرداران را گسترش دهیم تا افراد بیشتری بتوانند به آثار ما دسترسی داشته باشند.»
مدیر مسئول نشر آموزش کشاورزی در توضیح نحوه معرفی نشر آموزش کشاورزی به بهرهبرداران، بهویژه کشاورزان گفت: «ما اکنون نزدیک به ۱۴۰۰ مرکز جهاد کشاورزی دهستان داریم که تا دورترین روستاهای کشور پراکندهاند و در هر مرکز، کارشناسان مروجان مقیم هستند؛ حتی اگر کشاورز بهطور مستقیم به آثار دسترسی نداشته باشد، کارشناسان این محتوا را به شکل غیرمستقیم به او منتقل میکنند.»
علیمیرزایی افزود: «در هر مرکز تابلوهای بزرگی نصب شده که تالار ترویج و خدمات آن را معرفی میکند؛ کشاورزان باسواد و کمسواد زیادی وجود دارند که میتوانند این آثار را مطالعه کنند یا از طریق خانوادههایشان با آن آشنا شوند.
او ادامه داد: «همچنین با توجه به گستردگی استفاده از تلفن همراه، تا حد زیادی توزیع و دسترسی به محتوا ساماندهی شده، هرچند ممکن است تعدادی از کشاورزان هنوز از این خدمات مطلع نباشند.»
علیمیرزایی درباره مزیتهای محتوایی و ترویجی نشر آموزش کشاورزی در مقایسه با ناشرانی مانند دانشگاه تهران توضیح داد: «ما واقعاً باور داریم که همه در یک سنگر هستیم و هدف اصلی همه ناشران معتبر خدمت به جامعه است؛ هدف ما این است که بخش کشاورزی از حالت سنتی فاصله گرفته و بر مبنای دانش نوین حرکت کند و رسانههای نوشتاری همچنان یکی از ابزارهای اصلی نشر دانش هستند، بنابراین به جای رقابت با ناشران دیگر، سعی میکنیم با آنها شراکت داشته باشیم و افتخار میکنیم که ناشران قوی کنار ما حضور داشته باشند، چرا که این موضوع باعث میشود خودمان نیز از رکود خارج شویم و خود را بهروزرسانی کنیم.»
او با بیان اینکه ما تمرکز خود را بر کاربردی بودن محتوای آثار، رعایت اولویتها، سازگار کردن محتوا با نیاز کشاورزان و ارائه قالبهای متنوع گذاشتهایم، اظهار داشت: «هدف این است که هم کشاورزان تحصیلکرده و هم کشاورزان کمسواد بتوانند از آثار استفاده کنند؛ با جذابیتبخشی بصری و محتوایی، جامعیت و تنوع آثار، تلاش میکنیم اهداف خود را محقق کرده و از رقبا عقب نمانیم.»
علیمیرزایی با اشاره به اینکه در نشر آموزش کشاورزی، مهمترین چالشها از بعد فرهنگی است، افزود: «به ویژه در جامعه روستایی و عشایری، نیاز است که افراد به اهمیت مطالعه باور داشته باشند و فرهنگ مطالعه در میان بهرهبرداران ترویج شود.
او با توضیح اینکه انگیزه تولیدکنندگان محتوا از جمله کارشناسان و پژوهشگران، به دلیل مشغله کاری زیاد، گاهی کاهش مییابد، گفت: «راهکار پیشنهادی ما تشویق این افراد از طریق اصلاح آییننامههای ترفیع و ارزشیابی عملکرد و ایجاد مشوقهای مناسب است تا زمان مشخصی را برای تولید محتوا اختصاص دهند.»
مدیرکل دفتر شبکه دانش و رسانههای ترویج، ادامه داد: «از سوی دیگر، گسترش دسترسی به آثار از طریق نمایشگاهها، پلتفرمهای فیزیکی در اماکن عمومی مانند ایستگاههای مترو و سالنهای سینما، بیلبوردها و حتی راهاندازی شبکه تلویزیونی کشاورزی میتواند به معرفی بهتر آثار و افزایش مخاطبان کمک کند؛ در مجموع، مهمترین چالشهای کلان نشر آموزش کشاورزی عبارت از فرهنگ مطالعه، حمایت از صاحبان آثار و فرآیند نشر و نمایهسازی آثار است.»
علیمیرزایی درباره فعالیت نشر آموزش کشاورزی در شبکههای مجازی گفت: «ما به واسطه ۳۲ اداره رسانهای در استانها، حضور گستردهای در پلتفرمهای مجازی داریم؛ هر اداره حداقل یک گروه در پیامرسان ایتا دارد و علاوه بر آن در واتساپ، بله، روبیکا و آپارات هم فعال هستیم که در این کانالها آثار منتخب نشر معرفی و در دسترس عموم، به ویژه کشاورزان، قرار میگیرد.»
او خاطرنشان کرد: «علاوه بر این، سامانه تالار ترویج دانش و فنون کشاورزی به عنوان بزرگترین بانک اطلاعات دیجیتال کشاورزی کشور، نزدیک به ۹ هزار رکورد علمی شامل کتاب، نشریه و درسنامه را در خود جای داده و امکان دسترسی رایگان برای بهرهبرداران و گروههای هدف را فراهم میکند.»
علیمیرزایی با اشاره به تدوین یک دستورالعمل فنی جامع برای استانداردسازی آثار بهعنوان اولین اقدام آینده نشر آموزش کشاورزی برای توسعه آثار و افزایش دسترسی مخاطبان گفت: «تا پیش از این، تفاوت میان نشریه ترویجی، نشریه فنی یا پوستر چندان شفاف نبود و این باعث سردرگمی صاحبان آثار میشد؛ با این دستورالعمل که کد ثبت آن از مرکز اطلاعرسانی سازمان تات دریافت شده، هم تولید محتوا برای صاحبان آثار آسانتر شده و هم بهرهبرداران و مخاطبان بهتر میتوانند از آن استفاده کنند.»
او گفت: «گام بعدی، تولید آثار سفارشی است؛ بررسی خلاها و نیازهای آرشیو موجود و سفارش تولید آثار به متخصصان هر حوزه، باعث میشود جامعیت محتوایی حفظ و پوشش خلأها صورت گیرد.»
مدیر مسئول نشر آموزش کشاورزی، با بیان اینکه رویکرد دیگر، جذابسازی و مختصرسازی آثار است و با توجه به تغییر سبد رسانهای مخاطبان، تولید محتوای کوتاه و میکرومدیا در دستور کار است، گفت: «به عنوان نمونه، تا پایان سال برنامه داریم ۲۰۰۰ پوستر ترویجی تکپیام تولید کنیم که هر پوستر با یک نگاه، پیام آموزشی مشخصی مانند صرفهجویی در مصرف آب یا سلامت محصولات کشاورزی را منتقل کند.»
علیمیرزایی از همه پژوهشگران، نویسندگان و فعالان حوزه کشاورزی دعوت کرد که از سنگر قلم و قلمزدن فاصله نگیرند، چرا که توسعه کشاورزی بدون دانش امکانپذیر نیست.
او اظهار داشت: «تجربه نشان داده کشاورزی محصول اتفاق نیست و توسعه آن در خلا رخ نمیدهد، بلکه نتیجه کاربست دانش است؛ همانطور که یک شعر معروف میگوید: کشاورزی که با دانش زمین کاشت، ز هر تخمی هزاران تخم برداشت.»
علیمیرزایی با اشاره به اینکه دانش و علوم روز ابزار اصلی توسعه کشاورزی هستند و رسانه نوشتاری، به ویژه کتاب، همچنان نقش مهمی در انتقال این دانش دارد، تصریح کرد: «بنابراین از همه پژوهشگران و دانشمندان دعوت میکنم که در تولید محتوا همکاری کنند تا آثار فاخر و کاربردی بیشتری در اختیار بهرهبرداران و سایر گروههای هدف قرار گیرد؛ ما نیز در خدمت آنها بوده و امیدواریم همراهی آنها در سال جاری و آینده، به توسعه بهتر کشاورزی کمک کند.»
خبرنگار: شهرزاد مسعودی
دیدگاه تان را بنویسید