کنشگری رسانه‌ای و پایداری فرهنگی در دستور کار زنان مدیر جهاد کشاورزی

به گزارش خبرنگار ایانا؛ یکشنبه -۱۸ خردادماه- سالن خوشه وزارت جهاد کشاورزی میزبان جمعی از مدیران زن و اساتید برجسته حوزه رسانه و فرهنگ بود. این گردهمایی در دومین روز از همایش ملی مدیران زن وزارت جهاد کشاورزی با رویکرد آموزشی برگزار شد و محورهای کلیدی آن، آموزش سواد رسانه‌ای و بررسی آسیب‌های فضای مجازی بر بنیان خانواده و هویت اجتماعی بود.



آموزش، محور تحول مدیران زن وزارت جهاد کشاورزی 

طاهره قیومی مشاور وزیر جهاد کشاورزی در امور زنان با اشاره به برنامه‌ریزی‌های انجام‌شده برای ارتقای ظرفیت‌های مدیریتی بانوان در وزارت جهاد کشاورزی، اظهار کرد: پیش‌تر برنامه‌ریزی کرده بودیم تا در تمامی برنامه‌ها و جلسات، موضوع آموزش را به‌صورت پیوسته دنبال کنیم. بنابراین ساختار همایش ملی مدیران زن را به‌صورت دو مرحله‌ای طراحی کردیم؛ روز نخست به مباحث سیاست‌گذاری و تبیینی اختصاص داشت و روز دوم، با تمرکز بر آموزش برگزار شد.

وی با اشاره به حضور مقامات عالی‌رتبه کشور در روز نخست همایش مطرح کرد: در این روز شاهد مشارکت غلامرضا نوری قزلجه وزیر جهاد کشاورزی، معاون رئیس‌جمهور، رؤسای پژوهشگاه‌های علمی و معاونت توسعه بودیم. محوریت این نشست، ترسیم سیاست‌ها و جهت‌گیری‌های کلان برای ارتقای جایگاه زنان در ساختار مدیریتی بود.

قیومی با اشاره به محتوای آموزشی روز دوم این همایش اظهار داشت: امروز، آموزش مدیران زن در دو محور کلیدی دنبال شد؛ نخست، بررسی آسیب‌های اجتماعی ناشی از فضای مجازی بر نظام خانواده و بنیان‌های اجتماعی، و دوم، افزایش سواد رسانه‌ای که از ملزومات زندگی امروز است، به‌ویژه برای مدیرانی که نقش الگویی و راهبردی دارند.

وی افزود: برای این دو محور، از حضور دو استاد برجسته کشورمان، اکبر نصراللهی و محمد امینی، بهره‌مند شدیم. مباحث ارائه‌شده بسیار کاربردی و مورد استقبال همکاران قرار گرفت.

مشاور امور زنان وزارت جهاد کشاورزی تأکید کرد: گرچه برای این دوره گواهینامه در نظر گرفته شده است، اما هدف ما فراتر از آن است؛ هدف اصلی، توانمندسازی واقعی مدیران زن در حوزه‌های نوظهور و چالش‌برانگیز مانند فضای مجازی، رسانه و پدافند فرهنگی است.

قیومی با اشاره به تداوم این مسیر آموزشی، بیان داشت: این دوره‌ها در فواصل زمانی مختلف، به‌صورت وبیناری و همچنین در قالب نشست‌های حضوری برگزار خواهد شد تا فرایند آموزش پیوسته، منسجم و مؤثر باشد.

توانمندسازی زنان؛ کلید توسعه کشاورزی / از اقتصاد خانواده تا امنیت و سلامت غذایی

رئیس دانشکدگان جامعه و رسانه دانشگاه آزاد اسلامی ، نقش زنان را در مقابله با بحران‌ها و روایت‌گری مؤثر در عرصه جهاد کشاورزی بی‌بدیل توصیف کرد و گفت: زنان و رسانه‌ها دو بال اصلی برای پرواز جهاد کشاورزی به‌سوی پایداری، امنیت و سلامت غذایی هستند.

اکبر نصراللهی افزود: بانوان از دیرباز در کنار مردان در کشاورزی، دامداری و باغداری نقش‌آفرین بوده‌اند و امروز می‌توانند با بهره‌گیری از کنش جمعی و کمپین‌سازی رسانه‌ای، گفتمان توانمندسازی، افزایش بهره‌وری، کاهش ضایعات و اصلاح الگوهای مصرف را در سطح ملی نهادینه کنند.

به گفته این استاد ارتباطات، بسیاری از چالش‌های جهاد کشاورزی از جمله وابستگی به واردات اقلام استراتژیک، پسماند گسترده محصولات و رتبه اول ضایعات میوه در جهان، ریشه در خلأهای فرهنگی و ترویجی دارد.

 او تصریح کرد: زنان، به دلیل نقش مدیریتی‌شان در خانواده و تأثیرگذاری در مصرف، می‌توانند با روایت‌گری واقع‌بینانه و هدفمند، مردم را به اصلاح رفتار و حمایت از تولید ملی دعوت کنند.

نویسنده کتاب «مدیریت پوشش اخبار بحران در رسانه‌های حرفه‌ای»، تأکید کرد: امروز «هر زن یک کنشگر» و «هر گوشی هوشمند، یک رسانه» است. دیگر زمان مصرف‌کننده‌ صرف بودن گذشته و بانوان جهاد کشاورزی باید با تولید روایت‌های محلی، امیدآفرین و مبتنی بر واقعیت‌های بومی، جهاد روایت را به جهاد تغذیه و سلامت پیوند دهند.

او اضافه کرد: زنان، ۵۰ درصد جمعیت کشور را تشکیل می‌دهند،  5/6 میلوین نفر درصد نیروی مولد روستایی و عشایری هستند و ۲۰ درصد از کارکنان وزارت جهاد کشاورزی را شامل می‌شوند. این یعنی اگر این گروه عظیم آموزش ببینند و توانمند شوند، موتور پیشران امنیت غذایی کشور خواهند بود.

نویسنده کتاب «شهروندان در برابر خبرنگاران»، با اشاره به کمپین‌های موفق در کشور مانند «من و ماسک»، و همچنین نمونه‌های موفق بومی جهاد کشاورزی مانند «نه به پلاستیک»، «مصرف بهینه آب» و «از مزرعه تا سفره» گفت: «کمپین‌سازی حرفه‌ای یعنی طراحی کنش جمعی با روایت‌گری چندرسانه‌ای، محتوای هدفمند، بهره‌گیری از چهره‌های محلی، رسانه‌های بومی و شبکه‌های اجتماعی.»

او تأکید کرد: برای تقویت مشارکت زنان در این فرآیند، باید دسترسی آنان به آموزش‌های رسانه‌ای، ابزارهای روایت‌گری و فضای بروز خلاقیت در تصمیم‌سازی‌ها افزایش یابد. زنان جهاد کشاورزی می‌توانند زبان گویای روستا، مزرعه، محیط‌زیست و نسل آینده باشند؛ مشروط به اینکه قدرت روایت‌شان را جدی بگیریم و سواد رسانه‌ای را در کنار دانش تخصصی کشاورزی ارتقاء دهیم.

در پایان، دکتر نصراللهی تأکید کرد: مسیر تحقق توسعه پایدار در کشاورزی از رسانه و روایت عبور می‌کند؛ و زنان این وزارتخانه می‌توانند با روایت درست، مشارکت همگانی و الگوی زیست بوم‌محور، آینده‌ای امن، سالم و پایدار برای ایران ترسیم کنند.

بررسی آسیب‌های فضای مجازی بر هویت و خانواده

محمد امینی، مدرس دانشگاه، محقق و پژوهشگر، در نشستی تخصصی با موضوع «بررسی آسیب‌های فضای مجازی بر هویت فردی، اجتماعی و نهاد خانواده»، به تشریح آثار مخرب این فضا بر ساختارهای فرهنگی و تربیتی جامعه پرداخت و بر ضرورت آموزش سواد رسانه‌ای و توسعه راهکارهای عملیاتی در سطوح مختلف تأکید کرد.

وی ضمن هشدار نسبت به گسترش بحران هویت در میان نوجوانان و جوانان، گفت: امروز نسل نوجوان ما در معرض تهدیدات جدی فضای مجازی قرار گرفته‌ است؛ نسلی که در نبود آموزش صحیح رسانه‌ای، گرفتار دام‌های پنهان و آشکار این فضا شده و از خانواده و فرهنگ بومی فاصله می‌گیرد.

این استاد دانشگاه با تأکید بر اهمیت برگزاری چنین نشست‌هایی، افزود: این جلسات حتی از نان شب هم واجب‌ترند. خوشبختانه جمع حاضر از نوجوانان و جوانان است که نشان از دغدغه‌مندی خانواده‌ها دارد.

این پژوهشگر حوزه فضای مجازی، محور اصلی آسیب‌ها را در سه بُعد «فرهنگ، هویت و تربیت» دانست و تصریح کرد: جامعه‌ای که این سه عنصر کلیدی را از دست بدهد، پایه‌های خود را فرو ریخته است. متأسفانه، فضای مجازی به‌شدت این ارکان را تحت‌تأثیر قرار داده است.

امینی به تفسیر آیه ۶۹ سوره آل‌عمران و حکمت ۱۴۷ نهج‌البلاغه اشاره و بر ضرورت «شناخت دشمن»، «عدم اعتماد کورکورانه»، و «تقویت معارف دینی» برای حفظ هویت فردی و اجتماعی تأکید کرد.

وی با اشاره به دیدگاه‌های رهبر معظم انقلاب درباره فضای مجازی گفت: ایشان فضای مجازی را هم‌سنگ انقلاب اسلامی می‌دانند و بارها تأکید کرده‌اند که اگر رهبر نبودند، رئیس شورای‌عالی فضای مجازی می‌شدند.

امینی با تأکید بر خطرات نامحسوس فضای مجازی اظهار داشت: آسیب‌هایی نظیر سرقت اطلاعات شخصی، کلاهبرداری اینترنتی یا اختلالات روانی، قابل مشاهده‌اند؛ اما بحران‌های هویتی، تفرقه‌های قومیتی، شبهات دینی و تحریف باورها که به‌صورت خزنده در جامعه رخ می‌دهند، تأثیرات عمیق‌تری دارند.

وی ادامه داد: شاهد تغییر الگوها در کودکان و نوجوانان هستیم. وقتی خانواده‌ها نیز تحت‌تأثیر فضای مجازی قرار بگیرند، به‌تدریج ذائقه آن‌ها تغییر کرده و همراه جریان ناسالم این فضا می‌شوند.

این پژوهشکر، مجموعه‌ای از راهکارهای مقابله با آسیب‌های فضای مجازی را در سه سطح فردی، حاکمیتی و فرهنگی برشمرد و تأکید کرد: توسعه سواد رسانه‌ای در مدارس و دانشگاه‌ها،تولید محتوای بومی و امیدآفرین، طراحی پلتفرم‌های داخلی با کیفیت و سریع،استفاده از ظرفیت افراد تأثیرگذار برای فرهنگ‌سازی، پاسخ به شبهات دینی از طریق منابع معتبر، راه‌اندازی شبکه ملی اطلاعات و بازی‌های بومی از جمله این راهکار ها است.

وی اضافه کرد: قوانین موجود بازدارنده نیستند؛ باید قوانین با ضمانت اجرایی بالا وضع شوند تا جلوی تکرار تخلفات گرفته شود.

 امینی ضمن تأکید بر مسئولیت همگانی در مدیریت فضای مجازی گفت: فضای مجازی هم تهدید و هم فرصت است. ما باید آن را بشناسیم، از آن نترسیم، اما بی‌گدار به آب نزنیم.

خبرنگار: فرناز فتحی سرابی