پژوهش در خاک، باروری در باغ؛ گذر از سنت به فناوری

 زهره حبیبی در این همایش بر لزوم تحول در شیوه‌های کشاورزی با تکیه بر فناوری و دانش روز تأکید کرد و گفت: در ترویج کشاورزی نوین، تمرکز بر روش‌های دانش‌بنیان و فناورانه است تا جایگزین روش‌های سنتی شود.

مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد هدف نهایی در امر کشاورزی را ارتقای کیفیت محصولات دانست و گفت: با توجه به محدودیت‌های توپوگرافی و عدم امکان افزایش سطح کشت استان، راه‌کار اصلی، افزایش عملکرد در واحد سطح از طریق فناوری‌های پیشرفته است.

وی از انعقاد تفاهم‌نامه‌ای میان وزارت جهاد کشاورزی و شرکت‌های دارای مجوز از موسسه‌های تحقیقات آب و خاک کشور خبر داد و افزود: این شرکت‌ها مجازند محصولات و نهاده‌های تأییدشده را به کشاورزان معرفی کنند، چرا که استفاده از نهاده‌های مناسب به عنوان راهکاری موثر برای حفاظت از خاک و کاهش آسیب به منابع آب و خاک است.

مدیر هماهنگی ترویج سازمان جهاد کشاورزی، همزمانی این همایش با هفته پژوهش و روز جهانی خاک را فرصتی مناسب برای تبیین دستاوردهای پژوهشی دانست و تصریح کرد: دستاوردهای پژوهشگران پس از سال‌ها تلاش، امروز در عرصه کشاورزی قابل مشاهده و کاربردی است و ما باید گام‌های مؤثری در جهت تولید محصولات باکیفیت و پایدار برداریم.

در ادامه شکوه شیخ زاده، کارشناس کشاورزی با اشاره به نقش حیاتی کشاورزان در تامین امنیت غذایی، کشاورزی را نه تنها یک شغل، بلکه یک نعمت و موهبت الهی خواند.

وی با بیان اینکه استان کهگیلویه و بویراحمد با سطح زیر کشت بیش از ۶ هزار هکتار باغ سیب و تولید حدود ۱۳۰ هزار تن، یکی از قطب‌های مهم تولید این محصول در کشور است، بر راهکارهای عملی برای افزایش بهره‌وری باغداران تاکید کرد.

به گفته این کارشناس، کلید اصلی سودآوری در باغداری سیب، دستیابی به کیفیت بالای بافت میوه و افزایش ماندگاری آن در انبار است که تنها با استفاده از سبد کودی مناسب و به اندازه محقق می‌شود.

وی همچنین بر ضرورت استفاده از سموم موثر بر آفات با کمترین آسیب به محیط‌زیست برای کنترل بیماری‌ها تاکید کرد و خواستار ارائه راهکارهای سازنده‌تر در همایش‌ها برای بهره‌مندی مستقیم باغداران شد.

سید ابی‌طالب موسوی‌موید، رئیس اداره ترویج جهاد کشاورزی شهرستان مارگون، داشتن تقویم باغی را از اقدامات مهم باغداران دانست و گفت: باغدار باید بداند در هر فصل چه اقداماتی در باغ لازم است انجام شود. وی اجرای برنامه تغذیه‌ای در فصل پاییز قبل از تغییر رنگ برگ‌ها، محلول‌پاشی به‌خصوص با ترکیبات مسی بعد از خزان برگ‌ها، جمع‌آوری میوه‌های آلوده، کارتون‌پیچی تنه درختان با کارتون‌های شیاردار به دلیل توقف زمستان‌گذرانی کرم سیب، جمع‌آوری و سوزاندن شاخه‌های خشکیده و آبیاری با سولوپتاس را از مهم‌ترین اقدامات فصل پاییز نام برد.

موسوی‌موید، فصل زمستان را زمان مناسبی برای اجرای عملیات هرس زمستانه پس از سپری شدن زمان سرما و قبل از بیدار شدن درختان از خواب زمستانه، اجرای چالکود و نوار کود پای درختان، استفاده از کودهای دامی پوسیده و ترکیبات ماکرو و میکرو، اجرای صحیح آبیاری درخت و یخ آب زمستانه به شرط عدم برخورد آب با تنه درختان، سمپاشی زمستانه و استفاده از روغن ولک در صورت نیاز برشمرد.

وی با اشاره به اینکه فصل بهار و تابستان فصل رشد رویشی و زایشی درختان است، اظهار داشت: مهم‌ترین کودهای تغذیه‌ای و تقویتی و اقدامات مبارزه با آفات و بیماری‌ها در بهار به صورت محلول‌پاشی استفاده می‌شود و پاکسازی مسیر آب در باغ‌هایی که به صورت جوی و پشته آبیاری می‌شوند و اطمینان از سلامت لوله‌ها و نازل‌ها در سیستم‌های آبیاری تحت فشار از ملزومات باغداری در فصل بهار است.

رئیس اداره ترویج جهاد کشاورزی مارگون مدیریت علف‌های هرز، پیش‌آگاهی آفات و بیماری‌ها، کاربرد کودهای با پتاسیم بالا، استفاده از کودهای کلسیمی و مبارزه با آفات و بیماری‌ها را از جمله اقدامات مهم در فصل بهار و تابستان برشمرد.

موسوی‌موید گفت: هر گونه توصیه کودی باید بر اساس آزمایش خاک انجام شود و بر استفاده از زنبور عسل به دلیل نقش موثر آن در گرده‌افشانی تاکید کرد.

در بخش آموزشی این همایش که با استقبال گسترده کشاورزان روبه رو شد، میثم زارع کارشناس ارشد اظهار داشت: با توجه به شرایط اقلیمی مناسب کشور، سیب به عنوان یک محصول راهبردی و دایمی در سبد غذایی خانوارها بوده و ظرفیت بالایی در ارزآوری و صادرات دارد.

وی ادامه داد: برای بهره‌برداری مطلوب از این ظرفیت، نیازمند تغییر و بهینه‌سازی مدیریت باغات هستیم تا میزان ضایعات و هدررفت سرمایه به شکل چشمگیری کاهش یابد.

زارع در این مسیر، توجه به ریخت‌شناسی درخت و نیازهای فیزیولوژیک آن را حیاتی دانست و گفت: دو موضوع گرده‌افشانی و لقاح، اساس تشکیل میوه محسوب می‌شوند و برای موفقیت در این مرحله، کاشت ارقام مختلف سیب در کنار یکدیگر و استقرار حداقل دو کندوی زنبورعسل در هر هکتار در زمان گلدهی ضروری است.

این مدرس برجسته یکی از فاکتورهای کلیدی در باردهی درختان را تامین نیاز سرمایی جوانه‌های گل عنوان کرد و افزود: زمان تمایزیابی گل در اواخر بهار، مهم‌ترین فرصت برای تغذیه و تنظیم باردهی سال آینده درخت به شمار می‌رود.

زارع ابراز داشت: در بحث تغذیه، رعایت چهار اصل منبع کودی، زمان، مقدار و مکان مناسب کوددهی بسیار حائز اهمیت است و در این بین، محلول‌پاشی به ویژه در قالب برنامه فروت ست نقش برجسته‌ای دارد.

وی افزود: برای کنترل سال‌آوری که از ویژگی‌های ذاتی درخت سیب است، استفاده از فروت ست حاوی عناصر ازت، روی، بر و مولیبدن الزامی می‌باشد و بهترین زمان‌های کاربرد آن بلافاصله پس از برداشت (مرداد تا مهر)، در مرحله تورم جوانه‌ها تا قبل از گلدهی (اسفند تا اردیبهشت) و پس از تشکیل میوه در مرحله فندقه‌شدن (اردیبهشت تا خرداد) است.

زارع در پایان اجرای چالکود زمستانه را به عنوان روشی متداول و موثر برای تغذیه عمقی ریشه توصیه کرد و گفت: در این روش به دلیل تماس کمتر کود با خاک، از تثبیت عناصر جلوگیری شده و کارآیی جذب افزایش می‌یابد.

وی تاکید کرد: در کنار عناصر اصلی، توجه به نقش حیاتی عناصر ریزمغذی مانند آهن، روی، منگنز و مولیبدن نباید فراموش شود و با این حال، تعیین دقیق مقدار عناصر غذایی در چالکود باید همواره بر اساس نتایج آزمون خاک که هر سه سال یکبار باید انجام شود، صورت گیرد.

شایان ذکر است این همایش به صورت زنده از شبکه اینترنتی برکت سازمان جهاد کشاورزی کهگیلویه و بویراحمد پخش شد تا علاقه‌مندان در سراسر کشور نیز بتوانند از آن بهره‌مند شوند.