کاشت عناب در اراضی کم‌بازده، گامی مؤثر در مدیریت مصرف آب و افزایش درآمد باغداران

 مسعود جعفرنژاد، از اجرای طرح گسترده اصلاح و جایگزینی باغات در حوضه آبریز دریاچه ارومیه خبر داد و گفت: در راستای سیاست‌های ملی احیای دریاچه ارومیه و برنامه‌های تحولی بخش باغبانی، سازمان جهاد کشاورزی استان با محوریت کاهش مصرف آب، اقدام به جایگزینی تدریجی باغات پرآب‌بر با محصولات مقاوم به خشکی و کم‌آب‌بر از جمله عناب، پسته، سنجد، بادام و زالزالک کرده است.

وی افزود: در سال‌های اخیر بخشی از باغات درجه سه که بهره‌وری پایینی داشتند و عمدتاً در اراضی کم‌بازده و شیب‌دار قرار داشتند، شناسایی و وارد مرحله حذف یا اصلاح شده‌اند. هدف ما از اجرای این طرح، استفاده بهینه از منابع آب، افزایش درآمد باغداران و هم‌زمان کمک به پایداری زیست‌محیطی حوضه دریاچه ارومیه است.

جعفرنژاد با اشاره به مزیت‌های اقتصادی و زیست‌محیطی کشت عناب گفت: عناب یکی از گونه‌های مقاوم به کم‌آبی است که علاوه بر نیاز آبی پایین، دارای ارزش دارویی و بازار فروش مناسب در داخل و خارج از کشور است. توسعه کشت این محصول می‌تواند ضمن کاهش فشار بر منابع آبی، درآمد پایدار برای باغداران منطقه ایجاد کند.

مدیر امور باغبانی سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی همچنین از تجهیز باغات حوضه دریاچه ارومیه به سامانه‌های نوین آبیاری خبر داد و افزود: هم‌زمان با اصلاح الگوی کشت، توسعه سامانه‌های آبیاری تحت فشار و اجرای پروژه‌های باغات مدرن در دستور کار است تا ضمن افزایش بهره‌وری، الگوی جدیدی از باغداری هوشمند و کم‌مصرف در استان شکل گیرد.

جعفرنژاد با اشاره به وجود بیش از 10 هکتار باغات عناب بصورت یکپارچه و پراکنده و گاه تک درخت با تولید بیش از 20 تن محصول در شهرستانهای مختلف استان همچون آذرشهر ، اسکو ، تبریز ، جلفا و شبستر تأکید کرد: جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در همکاری با مراکز تحقیقاتی و دانشگاهی، نهال‌های اصلاح‌شده و مقاوم به تنش آبی را برای جایگزینی در اختیار باغداران قرار می‌دهد و بسته‌های آموزشی و حمایتی ویژه‌ای نیز برای تسهیل این گذار پیش‌بینی شده است.

وی خاطرنشان کرد: اجرای موفق این طرح‌ها نیازمند مشارکت فعال باغداران و همراهی دستگاه‌های اجرایی است تا بتوانیم ضمن حفظ معیشت کشاورزان، گام مؤثری در احیای دریاچه ارومیه و پایداری بخش کشاورزی استان برداریم.

مدیر امور باغبانی سازمان جهاد کشاورزی استان افزود: عناب که در طب سنتی به نام «خرمای چینی» نیز شناخته می‌شود، میوه‌ای است با ارزش دارویی بسیار بالا و طبعی معتدل و متمایل به سرد. این میوه سرشار از ویتامین C، انواع آنتی‌اکسیدان‌ها، فلاونوئیدها و مواد معدنی همچون پتاسیم، آهن و فسفر است که به تقویت سیستم ایمنی بدن، بهبود عملکرد قلب و کاهش استرس و اضطراب کمک می‌کند. عناب به‌دلیل خاصیت آرام‌بخش و ضدالتهابی خود، در درمان اختلالات خواب، سرفه، سرماخوردگی و التهابات گلو کاربرد فراوان دارد و از گذشته در نسخه‌های طب ایرانی برای پاک‌سازی خون و تقویت کبد به کار می‌رفته است.

وی گفت: از منظر علمی و تغذیه‌ای، عناب یکی از میوه‌های دارای شاخص قند پایین و فیبر بالا محسوب می‌شود و برای بیماران دیابتی و افراد دارای فشار خون بالا بسیار مفید است. ترکیبات پلی‌فنولی موجود در آن موجب کاهش چربی‌های مضر خون و بهبود متابولیسم بدن می‌شود. مصرف منظم عناب تازه یا خشک، به تنظیم خواب، جوان‌سازی پوست و افزایش شادابی عمومی بدن کمک می‌کند. علاوه بر این، در صنایع دارویی و آرایشی نیز از عصاره عناب به‌عنوان ماده‌ای ضد‌پیری، ضد‌چروک و آبرسان طبیعی استفاده می‌شود.