تجلیل از خادمان خاک و پژوهشگران برتر بخش کشاورزی استان آذربایجان شرقی

شهرام شفیعی در مراسم گرامیداشت روز جهانی خاک و هفته پژوهش گفت: خاک یکی از مهم‌ترین منابع طبیعی است که نقشی حیاتی در تأمین امنیت غذایی، تولید پایدار و توسعه کشاورزی دارد. حفاظت از این منبع ارزشمند و استفاده از یافته‌های پژوهشی برای افزایش بهره‌وری و اصلاح الگوی کشت، ضروری است.

وی افزود: بخش کشاورزی وظیفه دارد غذای سالم و کافی را برای مردم تأمین کند. امنیت غذایی به عنوان یکی از سیاست‌های اصلی وزارت جهاد کشاورزی، تکالیف سنگینی را برای این بخش مشخص کرده است.

شفیعی با اشاره به فصول هفتم و هشتم برنامه هفتم توسعه اظهار داشت: برای بخش کشاورزی در این برنامه، رشد سالانه ۵.۵ درصد در نظر گرفته شده است. همچنین، هدف‌گذاری شده تا پایان این برنامه، کشور در تولید ۹۰ درصد محصولات اساسی به خودکفایی برسد. کاهش ۵ درصدی واردات محصولات تراریخته و افزایش ۱۰ درصدی تولید بذور هیبریدی از دیگر اهداف تعیین‌شده است.

وی در ادامه به محدودیت‌های موجود در منابع خاک و آب اشاره کرد و گفت: در بحث خاک، باید ۲۰ درصد از فرسایش خاک جلوگیری کنیم. در بخش آب نیز مصرف باید به ۶۵ میلیارد مترمکعب کاهش یابد و در افق ۱۴۱۱ این عدد به ۵۲ میلیارد مترمکعب برسد. از سوی دیگر، باید با هر مترمکعب آب، ۲.۶ کیلوگرم محصول کشاورزی تولید کنیم که وظیفه‌ای بسیار سنگین و حیاتی است.

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی با تأکید بر چالش‌های بخش کشاورزی گفت: کیفیت خاک و آب در برخی مناطق دچار مشکلات جدی است و آلودگی منابع آبی، بر کیفیت خاک تأثیر منفی گذاشته است. همچنین، اقدامات مرتبط با احیای دریاچه ارومیه فشار مضاعفی بر بخش کشاورزی وارد کرده است. در حال حاضر، معیشت بخش عظیمی از مردم به کشاورزی وابسته است، اما برنامه‌های جایگزین مؤثری برای این افراد طراحی نشده است. 

وی افزود: کسری آب در دریاچه ارومیه ۱۳ میلیارد مترمکعب است، اما اقداماتی که تاکنون انجام شده تنها توانسته ۱۲۷ میلیون مترمکعب صرفه‌جویی ایجاد کند. علاوه بر این، مشکلاتی مانند محدودیت نیروی انسانی دولتی و ضعف در نظام بهره‌برداری باعث کاهش ضریب نفوذ دانش در بخش کشاورزی شده است.

شفیعی با تأکید بر اهمیت پژوهش در توسعه کشاورزی گفت: رشد علم نتیجه فعالیت‌های پژوهشی است. ارتباط عمیقی بین تحقیق، پژوهش و ترویج وجود دارد و باید یافته‌های پژوهشی برای اصلاح الگوی کشت و افزایش بهره‌وری به کار گرفته شوند. مراکز تحقیقاتی، دانشگاه‌ها و شرکت‌های دانش‌بنیان موجود در استان می‌توانند نقش مهمی در این زمینه ایفا کنند.

وی به ضرورت فرهنگ‌سازی در حوزه منابع طبیعی اشاره کرد و گفت: فرهنگ‌سازی در مصرف آب و حفاظت از خاک باید از مدارس آغاز شود. متأسفانه همواره خاک در درجه دوم اهمیت قرار می‌گیرد، در حالی که نقش آن در تولید و پایداری محیط زیست غیرقابل انکار است. قانون حفاظت از خاک که در سال ۱۳۹۸ تصویب و ابلاغ شد، وظایف مهمی برای دستگاه‌های مختلف تعیین کرده که باید به ‌درستی اجرا شود.

سرپرست سازمان جهاد کشاورزی آذربایجان شرقی در پایان گفت: تشکل‌های بخش خصوصی وظایف سنگینی در افزایش بهره‌وری دارند. با بهره‌گیری از ظرفیت مراکز تحقیقاتی، دانشگاهی و شرکت‌های دانش‌بنیان استان می‌توان به اهداف برنامه‌های توسعه‌ای و امنیت غذایی دست یافت. اصلاح الگوی کشت و استفاده از بذور اصلاح‌شده از جمله اقداماتی است که باید با ترویج و فرهنگ‌سازی به اولویت تبدیل شوند.

در این مراسم از ۲۰ پژوهشگر برتر و ۲۰ خادم نمونه خاک بخش کشاورزی استان تجلیل شد.

خبرنگار: مهسا رمضانی