انجمن کنه‌شناسان ایران: حفظ نباتات را دستکاری نکنید

به گزارش ایانا، انجمن کنه‌شناسی ایران در واکنش به مصوبه اخیر شورای عالی اداری کشور درباره بازطراحی ساختار وزارت جهاد کشاورزی و تضعیف جایگاه سازمان حفظ نباتات، با انتشار بیانیه‌ای رسمی مخالفت خود را با این تصمیم اعلام کرده و ضمن تأکید بر نقش حیاتی سازمان حفظ نباتات در امنیت غذایی و مقابله با تهدیدات زیستی، خواستار توقف اجرای بخش‌های مرتبط با این سازمان در مصوبه مذکور شد.

متن کامل بیانیه به شرح زیر است:

در پی انتشار مصوبه اخیر شورای عالی اداری کشور با موضوع بازطراحی ساختار وزارت جهاد کشاورزی و پیشنهاد حذف، ادغام یا تضعیف ساختارهای کلیدی نظیر سازمان حفظ نباتات کشور (بند 4-3 شماره 40739 مورخ 11 مردادماه 1404)، انجمن کنه‌شناسی ایران به عنوان نهاد تخصصی علمی و حرفه‌ای در حوزه کنه‌شناسی و آفات گیاهی، وظیفه خود می‌داند با صدای بلند و مستند، مخالفت خود را با این روند فاقد پشتوانه کارشناسی، علمی و فنی اعلام نماید.

سازمان حفظ نباتات کشور، به استناد قانون مصوب ۱۳۴۶ و عهدنامه بین‌المللی حفظ نباتات (IPPC)، تنها مرجع قانونی و تخصصی قرنطینه گیاهی، تشخیص و کنترل آفات و بیماری‌های گیاهی و اجرای الزامات بهداشت گیاهی در کشور است. نادیده گرفتن این جایگاه، آن هم در شرایط بحرانی اقلیمی، فشارهای زیستی و تحریم‌های اقتصادی، نه تنها یک خطای اداری، بلکه یک تهدید امنیتی برای کشور محسوب می‌شود.

 از نگاه علمی و فنی:

در دهه‌های اخیر، ساختار آفات و بیماری‌های گیاهی در کشور به ویژه به دلیل تغییر اقلیم دچار دگرگونی شده و کنه‌ها به‌عنوان یکی از خطرناک‌ترین گروه‌های آفات نباتی در بسیاری از محصولات زراعی و باغی شناخته شده‌اند. کنترل این آفات نیازمند نظام دقیق پایش، تشخیص گونه‌ای، قرنطینه، آفت‌کش‌شناسی، مقاومت‌شناسی و اقدام سریع اجرایی است.

این امر، تنها از طریق سازمانی تخصصی و دارای ساختار میدانی، اجرایی و حاکمیتی مانند سازمان حفظ نباتات ممکن است. انتقال چنین وظایف خطیر و پیچیده‌ای به سایر نهادها یا تقلیل آن به نقش صرفاً پژوهشی یا ترویجی، نشانگر عدم درک صحیح از ماهیت تهدیدات زیستی و بی‌توجهی به تخصص فنی است.

ایرادات بنیادین مصوبه:

    مصوبه اخیر نه تنها با قوانین ملی و مصوبات مجلس در تضاد است، بلکه مغایر با تعهدات بین‌المللی ایران در قالب IPPC بوده و زمینه‌ساز تضعیف اعتبار گواهی‌های بهداشت گیاهی جمهوری اسلامی ایران در سطح تجارت جهانی است.

    تصمیم‌گیری درباره ساختار فنی و عملیاتی سازمانی مانند سازمان حفظ نباتات بدون مشورت با بدنه علمی کشور، انجمن‌های تخصصی، دانشگاه‌ها و مراکز علمی معتبر اتخاذ شده و فاقد پشتوانه کارشناسی است.

    پیشنهاد تفکیک بخش‌های آزمایشگاهی و تحقیقاتی از سازمان حفظ نباتات و الحاق آن به سایر نهادها، در حالی انجام می‌شود که بخش عمده‌ای از آزمایشگاه‌ها در قالب تصدی‌گری برون‌سپاری شده‌اند و وظایف سازمان در این زمینه صرفاً نظارتی و اجرایی است.

ما به عنوان متخصصانی که سال‌ها در زمینه شناسایی، طبقه‌بندی، مبارزه و مدیریت آفات و سایر تهدیدات زیستی فعالیت کرده‌ایم، اعلام می‌کنیم که:

امنیت غذایی و سلامت گیاهان، نیازمند یک نهاد چابک، فنی و حاکمیتی با اختیارات کامل اجرایی در سراسر کشور است؛ سازمان حفظ نباتات باید با تقویت علمی، فنی و تجهیزاتی، بیش از پیش در رأس دفاع زیستی کشور قرار گیرد، نه اینکه موضوع تغییرات غیرکارشناسی قرار گیرد.

مسئولیت هرگونه پیامد ناشی از تضعیف این سازمان – از جمله افزایش طغیان آفات، بحران صادرات، آسیب به سلامت عمومی و ورود گونه‌های مهاجم – متوجه تدوین‌کنندگان و تصویب‌کنندگان چنین طرح‌هایی خواهد بود.

در پایان، انجمن کنه‌شناسی ایران از ریاست محترم جمهوری، وزیر فرهیخته جهاد کشاورزی، نمایندگان آگاه مجلس شورای اسلامی و شورای عالی انقلاب فرهنگی درخواست دارد با توجه به ابعاد فنی، علمی، بین‌المللی و امنیتی موضوع، دستور توقف اجرای مفاد مرتبط با سازمان حفظ نباتات را صادر نموده و اصلاحات لازم با نظر جامعه علمی کشور صورت پذیرد.

با احترام

هیئت مدیره انجمن کنه‌شناسی ایران