خراسان شمالی؛ جلوه‌گاه زندگی عشایر
تهران- ایانا- خراسان شمالی جلوه‌گاه زندگی عشایر و طوایف ایران زمین، سرزمینی پر از رنگ و طعم زندگی، جایی که خاک و طبیعت دست در دست هم برای رشد و بالندگی تلاش می‌کنند.
به گزارش ایانا، گردهمایی سران ایلات و طوایف عشایر خراسان شمالی امروز - جمعه نهم خرداد - در اسفراین برگزار می‌شود و قرار است غلامرضا نوری وزیر جهاد کشاورزی به این منطقه سفر، و با سران عشایر دیدار و در این رویداد سخنرانی کند.
محمدابراهیم حسن‌نژاد معاون امور تولید دام، صفدر نیازی معاون آب و خاک، جهانبخش میرزاوند معاون وزیر و رییس سازمان امور عشایر ایران و سید سجاد حسینی مشاور وزیر و رئیس مرکز روابط عمومی و اطلاع رسانی، مرتضی اردستانی رئیس سازمان حراست، طاهره قیومی مشاور وزیر در امور بانوان و خانواده وزارت جهاد کشاورزی، نوری را همراهی می‌کنند.
استان خراسان شمالی، واقع در شمال شرق کشور، با جمعیتی حدود یک میلیون نفر، یکی از مناطق مهم ایران از نظر کشاورزی، دامپروری، منابع طبیعی و صنایع مرتبط است. این استان با منابع گسترده طبیعی و فعالیت‌های متنوع اقتصادی، در توسعه پایدار منطقه نقش دارد.
گستره منابع طبیعی؛ مراتع، بیابان‌ها و جنگل‌های خراسان شمالی
مساحت منابع طبیعی استان خراسان شمالی با ۲ میلیون و ۳۳ هزار و ۳۶ هکتار، شامل مراتع، بیابان‌ها و جنگل‌ها است. مراتع استان حدود 1 میلیون و 400 هزار هکتار از این وسعت را در بر گرفته و بیابان‌های استان نیز با ۱۸۳ هزار و ۶۳۶ هکتار، معادل ۹ درصد وسعت منابع طبیعی، در شهرستان‌هایی همچون جاجرم (۱۱۲ هزار هکتار)، اسفراین (۳۹ هزار هکتار) و گرمه (۳۱ هزار هکتار) توزیع شده‌اند. جنگل‌های استان با مساحت ۴۳۴ هزار و ۵۵۰ هکتار شامل ۲۵ هزار هکتار ناحیه هیرکانی و گونه‌هایی همچون ارس، افرا، کرکو، زالزالک و بلوط هستند.
بیابان‌زدایی؛ اقدامات مؤثر در حفاظت از خاک و محیط زیست
در زمینه بیابان‌زدایی، استان خراسان شمالی تلاش‌های چشمگیری داشته است. از جمله این اقدامات می‌توان به کاشت ۷۷۰ هزار اصله نهال از گونه‌هایی مانند تاغ، قره‌داغ و آترپیلکس در بیش از ۸ هزار هکتار از شهرستان‌های اسفراین، گرمه، جاجرم و بام و صفی‌آباد اشاره کرد. همچنین، اجرای ۲۷ هزار هکتار عملیات بیابان‌زدایی و تخصیص ۹.۵ میلیارد ریال برای مقابله با بیماری سفیدک تاغ در شهرستان گرمه، بخشی از فعالیت‌های شاخص این حوزه محسوب می‌شود.
دامپروری و نوغانداری؛ ظرفیت‌های برجسته استان
استان خراسان شمالی با دارا بودن 2 هزار و 200 راس دام سبک و 61 هزار را دام سنگین، نقش مهمی در دامپروری کشور ایفا می‌کند.
4 میلیون قطعه جوجه‌ریزی در هر دوره پرورش انجام شده و 2 واحد پرورش مرغ مادر به ظرفیت 134 هزار قطغه در استان فعال است.
همچنین در حوزه نوغانداری، این استان با توزیع ۸۶۰۰ جعبه تخم نوغان (۷۶۰۰ جعبه چینی و ۱۰۰۰ جعبه ایرانی) و پیش‌بینی تولید ۳2۰ تن پیله تر ابریشم، جایگاه سوم تولید پیله تر در کشور و رتبه نخست در بهره‌وری را به خود اختصاص داده است.
منابع آبی و توسعه آبزی‌پروری؛ بستر رشد اقتصادی
حجم منابع آبی استان به ۸۴۴ میلیون و 500 هزار متر مکعب می‌رسد که ۱۲۲ میلیون و 500 هزار متر مکعب آن به آبزی‌پروری در سدها، رودخانه‌ها، چشمه‌ها و قنات‌ها اختصاص یافته است. این منابع، بستر مناسبی برای توسعه آبزی‌پروری و تأمین نیازهای غذایی استان فراهم می‌کنند.
پرورش اسب ترکمن؛ حفظ نژاد اصیل و افتخار استان
استان خراسان شمالی با داشتن بیش از ۱۷۰۰ رأس اسب نژاد ترکمن، یکی از مراکز مهم پرورش این نژاد ارزشمند است. شهرستان راز و جرگلان با ۷۰۷ رأس اسب، بیشترین سهم را در این بخش دارد. همچنین آزمایش‌های ژنومیک برای حفظ خلوص نژادی اسب‌ها در این استان در حال انجام است.
زراعت گسترده؛ تولیدات متنوع و رتبه‌های برتر کشوری
خراسان شمالی با حدود ۱۰۵ هزار هکتار اراضی آبی و ۱۵۸ هزار هکتار اراضی دیم، تولیدات زراعی خود را در سطح گسترده‌ای انجام می‌دهد. تولید سالانه محصولات زراعی این استان به یک میلیون تن می‌رسد که ارزش اقتصادی آن بیش از ۲۲ هزار میلیارد ریال است.
مهم‌ترین محصولات استان شامل گندم، جو و پنبه بوده، به‌طوری‌که سال گذشته ۱۸۵ هزار تن گندم از کشاورزان استان خراسان شمالی خریداری شد و این استان در افزایش تولید گندم رتبه سوم کشور را به خود اختصاص داد.
همچنین، ۳۷۰۰ تن کاملینا در این استان کشت شده و با خرید یک میلیون و ۲۲ تن، رتبه اول کشوری در این محصول دارد.
خراسان شمالی در زمینه جهش تولید در دیم‌زارها رتبه نخست کشوری را دارا بوده، در پنبه با کشت 8 هزار و ۵۵۰ هکتار و تولید ۲۵ هزار تن، رتبه پنجم کشور را دارد.
همچنین 2 هزار و 500 هکتار چغندر قند در این استان کشت شده که تاکنون برداشت نیمی از آن انجام شده و عمده محصول به کارخانه قند شیروان تحویل داده شده است.
کشت محصولاتی نظیر عدس در هزار و 76 هکتار و کسب رتبه 6 کشور و آفتابگردان با سطح زیر کشت هزار و 438 هزار هکتار با کسب رتبه 3، نیز در استان انجام شده و همچنین تولید سالانه ۶۰۰ هزار اصله نهال هم بخشی از توانمندی‌های کشاورزی استان را نشان می‌دهد.
باغبانی و گلخانه‌داری؛ تنوع محصولات و کیفیت ممتاز
سطح باغات استان حدود ۴۹ هزار و ۶۰۰ هکتار با تولید سالانه ۲۰۰ هزار تن انواع محصولات باغی شامل ۲۹ نوع محصول است. انگور، پسته، بادام، گیلاس و هلو از جمله محصولات شاخص استان هستند که انگور با رقم‌های کلاهداری و کشمشی شاخص‌ترین محصول باغبانی استان محسوب می‌شود.
استان خراسان شمالی در زمینه تولید پسته نیز موفق بوده و کسب رتبه اول نمونه ملی محصول پاک و ارگانیک را به‌دست آورده است.
استان دارای ۱۰۴ هکتار گلخانه فعال است که سالانه ۱۰ هزار تن محصولات متنوعی همچون سبزیجات، صیفی‌جات، درختان میوه (از جمله انگور و لیموترش) و محصولات گرمسیری مانند پاپایا تولید می‌کند. بزرگترین شهرک گلخانه‌ای استان، گلخانه امام رضا(ع)، با ۲۸ هکتار فعالیت می‌کند.
گیاهان دارویی و زعفران؛ ثروت‌های طبیعی خراسان شمالی
در حوزه گیاهان دارویی، استان با کشت ۱۰ هزار و ۵۰۰ هکتار و تولید بین ۳۲۰۰ تا ۳۵۰۰ تن، رتبه هفتم کشور را دارد. علاوه بر این، در تولید زعفران و زیره به ترتیب رتبه‌های سوم و چهارم کشوری را دارا است.
استان خراسان شمالی در تلاش است زنجیره تولید گیاهان دارویی، پسته، زعفران و انگور را به صورت یکپارچه توسعه دهد.
صنایع تبدیلی؛ توسعه و بهره‌وری در بخش کشاورزی
در بخش صنایع تبدیلی، استان دارای ۱۳۷ واحد فعال تولیدی است که با ظرفیت اسمی ۸۰۰ هزار تن در سال، محصولات متنوعی همچون خوراک دام، لبنیات، سردخانه‌ها، کارخانه رب گوجه فرنگی، خشک‌کردن سبزیجات و میوه و بسته‌بندی کشمش تولید می‌کنند. جذب مواد اولیه این واحدها حدود ۲۰/۱ تن در سال است.
آموزش و توانمندسازی بهره‌برداران؛ کلید پیشرفت پایدار
برای ارتقای سطح دانش و مهارت بهره‌برداران، ۳۲ سایت مزرعه الگویی در استان ایجاد شده و ۲۵ هزار نفر بهره‌بردار آموزش‌های لازم را فرا گرفته‌اند. همچنین ۳۰ مرکز جهاد کشاورزی در استان فعال بوده که دوره‌های مهارتی و آموزشی متعددی را برگزار می‌کنند.
جامعه عشایری؛ نقش مهم در تولید و صنایع دستی
جامعه عشایری استان خراسان شمالی شامل دو ایل زعفرانلو و شادلو به همراه ۳۸ طایفه مستقل است که حدود 7 هزار و 860 خانوار را تشکیل داده و سه درصد جمعیت استان را شامل می‌شوند.
این جامعه دارای ۶۰۰ هزار رأس دام سبک است که حدود ۲۵ درصد گوشت قرمز استان را تأمین می‌کند. تولیدات دامی عشایر شامل سالانه 4 هزار و 800 تن شیر و لبنیات و هزار و 100 تن پشم است. عشایر استان صنایع دستی متنوعی به مساحت 7 هزار و ۴۳۰ متر مربع تولید می‌کنند.
در فصل قشلاق برخی از عشایر به استان گلستان کوچ کرده و هنگام ییلاق در مناطق کوه شاه جهان، گلیل، باغان، سالوک، محمدرضا خان و هفت ریگ استان ساکن می‌شوند.
صدور سند اراضی؛ پیشرفت در مدیریت زمین‌های کشاورزی
در زمینه صدور سند اراضی کشاورزی، برای ۸۳ هزار هکتار در بیش از ۱۹ هزار قطعه سند صادر شده است. رفع تداخلات اراضی در استان به پایان رسیده اما در سال ۱۴۰۳ مجدداً طرح تعیین تکلیف ۷۸ پلاک اجرایی شده است. نظارت بر حفظ کاربری اراضی و صدور مجوزها نیز با تعیین تکلیف ۱۷۰۰ پرونده، رتبه نخست کشور را برای استان رقم زده است. در زمینه حفظ کاربری و یکپارچگی اراضی، استان رتبه اول و در توسعه واگذاری اراضی رتبه سوم را در کشور داراست.
صادرات محصولات کشاورزی؛ پلی به بازارهای جهانی
استان خراسان شمالی محصولات متنوعی را به بازارهای خارجی صادر می‌کند که شامل گیلاس، مرغ منجمد، پنیر پیتزا، رب گوجه فرنگی، زعفران، گوشت مرغ منجمد و انگور است. مجموع صادرات استان به کشورهای دبی، عراق، افغانستان، روسیه، کویت، ازبکستان، آلمان، امارات، اسپانیا، بحرین، چین و پاکستان حدود ۱۳ هزار و ۳۷ تن به ارزش بیش از ۱۱ هزار میلیارد ریال و معادل ۸.۴۶ میلیون دلار است.
طرح‌های مطالعاتی و حفاظتی جنگل‌ها؛ پایبندی به توسعه پایدار
از دیگر اقدامات استان می‌توان به تهیه ۱۸ طرح مطالعاتی جنگلداری برای مساحت ۸۴ هزار هکتار، اجرای طرح‌های حفاظتی و جنگل‌کاری در ۲۵ هزار و ۸۰۰ هکتار از اراضی سملقان، غنی‌سازی ۸۰ هکتار از اراضی جنگلی با بذر و نهال، و شناسایی ۳۴۹ هکتار اراضی بایر و تعیین تکلیف ۲۳۳ هکتار اشاره کرد.
خراسان شمالی؛ قطب پیشرفت کشاورزی و منابع طبیعی ایران
استان خراسان شمالی با دارا بودن منابع طبیعی گسترده، ظرفیت‌های کشاورزی و دامپروری متنوع و اجرای طرح‌های توسعه‌ای، یکی از مناطق پیشرو کشور در زمینه‌های مختلف به شمار می‌آید. سرمایه‌گذاری و توجه بیشتر به این ظرفیت‌ها می‌تواند نقش مؤثری در رشد اقتصادی و ارتقای معیشت مردم این منطقه ایفا کند.
شهرزاد مسعودی؛ خبرنگار
دیدگاه تان را بنویسید