تردید در توقف واردات جو؛ هشدار کارشناسان درباره پیامدهای اقتصادی و تغذیه‌ای

به گزارش خبرنگار ایانا، در حالی‌که هم‌زمان با آغاز فصل برداشت، موضوع ثبت سفارش واردات جو بار دیگر به یکی از محورهای اختلاف‌نظر در جلسات سیاست‌گذاری امنیت غذایی کشور بدل شده، کارشناسان نسبت به پیامدهای توقف واردات در شرایط فعلی هشدار می‌دهند.

تازه‌ترین اظهارات اعضای ستاد هماهنگی امنیت غذایی و پژوهشگران حوزه دامپروری حاکی از وجود شکاف میان ضرورت حمایت از تولید داخلی و نیاز فوری به تأمین خوراک دام است.

به گزارش خبرنگار ایانا، در بیست‌وششمین جلسه ستاد هماهنگی امنیت غذایی کشور، دیدگاه‌های متضادی درباره تداوم یا توقف ثبت سفارش واردات جو مطرح شد. نمایندگان پشتیبانی امور دام با تاکید بر لزوم ذخیره‌سازی برای ماه‌های آینده، به‌ویژه زمستان و با توجه به زمان‌بر بودن زمان مراحل واردات، خواستار ادامه ثبت سفارش واردات شدند؛ و در مقابل، برخی مسئولان از جمله معاونت زراعت با استناد به آغاز فصل برداشت، خواستار توقف ثبت سفارش شد تا بازار داخلی با افت قیمت مواجه نشود.

کاهش تولید داخلی و نگرانی از بحران خوراک دام

سید احمدرضا سید علیان، مدیرکل دفتر بهبود تغذیه و جایگاه دام وزارت جهاد کشاورزی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اشاره به نیاز فصلی عشایر و دامداران به جو اظهار کرد: نیازها به صورت روزانه به پشتیبانی امور دام اطلاع داده شده و باید برای تأمین آن برنامه‌ریزی شود.

از سوی دیگر، مجید آنجفی از معاونت زراعت به خبرنگار ایانا گفت: سطح زیر کشت جو در سال زراعی جاری حدود ۲۵۰ هزار هکتار کاهش یافته و در نتیجه تولید نیز کمتر خواهد بود.

مخالفت با واردات در فصل برداشت؛ حمایت از کشاورزان یا خطر برای دامداران؟

در همین جلسه، علی کیانی‌راد، رئیس مؤسسه پژوهش‌های برنامه‌ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی، در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا گفت: محدودیت ثبت سفارش جو با هدف حمایت از کشاورز در فصل برداشت، موضوع جدیدی نیست و هر سال این روند وجود داشته است. ولی در صورتی که در سال زراعی جاری با کاهش تولید نسبت به مدت مشابه سال قبل مواجه باشیم، با هدف تامین نیاز دام، واردات اجتناب‌ناپذیر خواهد بود.

 وی تأکید کرد که تصمیم نهایی باید مبتنی بر ارزیابی دقیق تولید داخلی باشد، زیرا در صورت کمبود تولید، قطع واردات می‌تواند به بحران نهاده‌های دامی منجر شود.

هشدار پژوهشگر مؤسسه تحقیقات علوم دامی: توقف واردات اشتباه است

شهروز خرمی، عضو هیأت علمی مؤسسه تحقیقات علوم دامی کشور، در گفت‌وگو با خبرنگار  ایانا، سیاست‌هایی مانند قیمت‌گذاری دستوری و مقطعی را از جمله عوامل آسیب‌زننده به تولید و بازار دانست و گفت: اگر در مقطعی به دلیل نگرانی از افت قیمت داخلی، واردات را متوقف کنیم، این اقدام می‌تواند به ذخیره‌سازی دلالان، افزایش ناگهانی قیمت و برهم‌خوردن تعادل بازار منجر شود.

وی با اشاره به تجربه واردات در سال‌های گذشته افزود: ایران سالانه بین ۲ تا ۲.۷ میلیون تن جو وارد کرده و تولید داخلی نیز حدود ۳ میلیون تن است.

خرمی توضیح داد: این دو، مکمل یکدیگر هستند؛ و در صورت کاهش تولید داخلی، واردات باید افزایش یابد، نه اینکه متوقف شود. 

وی همچنین یادآور شد که جلوگیری از واردات در شرایط خشکسالی و کاهش تولید، می‌تواند به افزایش قیمت محصولات وابسته از جمله گوشت، شیر، تخم‌مرغ و لبنیات منجر شود.

 تعادل در سیاست‌گذاری؛ کلید پایداری بازار

با توجه به کاهش سطح زیر کشت، نگرانی از افت تولید داخلی و نیاز مستمر دامداران به نهاده‌های دامی، توقف کامل واردات جو در شرایط فعلی می‌تواند تبعات اقتصادی و اجتماعی قابل‌توجهی به‌همراه داشته باشد.

اگرچه حمایت از تولید داخلی ضروری است، اما سیاست‌گذاری در این حوزه باید بر مبنای آمار دقیق و پایش مستمر بازار انجام شود.

به‌نظر می‌رسد راه‌حل میانه‌ای که در آن واردات هدفمند و هم‌زمان حمایت هوشمند از تولید داخل در دستور کار قرار گیرد، می‌تواند هم به پایداری بازار خوراک دام کمک کند و هم از وارد شدن شوک قیمتی به محصولات دامی جلوگیری کند؛ و در این شرایط حوزه زراعت و تولید جو در کشور نیز، امکان برنامه ریزی و مدیریت کشت و بازار خود را خواهد داشت. موضوعی که برای حفظ امنیت غذایی کشور حیاتی است.

خبرنگار: شبنم مسعودی