خرید تضمینی بیش از 80 هزار تن گندم در استان آذربایجان شرقی

 شهرام شفیعی در یکصد و سیزدهمین نشست شورای گفتگوی دولت و بخش خصوصی استان آذربایجان‌شرقی با بیان اینکه پیش بینی می شود در سال زراعی جاری حدود ۳۲۰ هزار تن خرید گندم انجام شود گفت: میزان خرید تضمینی گندم تا امروز 80 هزار تن بوده که نسبت به مدت مشابه سال قبل حدود 8 درصد کاهش نشان می دهد.

رئیس سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی در مورد دلایل کاهش تولید گندم، کاهش بارندگی در پاییز و زمستان و همچنین سرمازدگی شدید در اواخر فروردین و چندین نوبت تگرگ و همچنین عدم اختصاص کامل آب از سد شهیدکاظمی و کاهش ۵۰ درصدی آب تخصیصی از سد علویان و سایر سدها تاثیر مستقیم در تولید داشتند با اشاره به کاهش ۳۳ درصدی بارندگی در پاییز و ۷۳ درصدی در زمستان امسال در استان آذربایجان شرقی، گفت: حق‌آبه سدهای استان کاهش یافته و این مسأله به‌ویژه در اراضی دیم تأثیر مستقیم داشته است. پیش‌بینی می‌کنیم امسال کمتر از سال گذشته محصول گندم تولید و خریداری شود.

وی با بیان اینکه کاهش بارندگی در پاییز و زمستان و افت شدید ذخایر سدهای استان موجب محدودیت جدی در تخصیص آب از سوی شرکت آب منطقه‌ای  برای بخش کشاورزی شده، افزود: این موضوع به طور مستقیم منجر به کاهش تولید در بخش کشاورزی شده است.

شفیعی با بیان اینکه متأسفانه سرمازدگی در اسفندماه و فروردین و همچنین وقوع تگرگ در بهار، خسارات قابل‌توجهی به کشاورزان استان وارد کرده است با اشاره به شرایط نامساعد اقلیمی سال زراعی جاری اظهار کرد: گندم به‌ عنوان مهم‌ترین و گسترده‌ترین محصول زراعی استان، بیشترین سطح زیر کشت را در میان محصولات زراعی استان به خود اختصاص داده است. با وجود آن‌که این استان از نظر میزان تولید گندم در رتبه هفتم کشور قرار دارد، اما در سال زراعی جاری با تنش‌های شدید اقلیمی مواجه بوده است؛ به‌گونه‌ای که خشکسالی قابل ‌ملاحظه در پاییز و زمستان، کاهش بارندگی نسبت به میانگین نرمال، افت رطوبت خاک، و بروز پدیده‌های خسارت‌زای جوی در مراحل حساس فنولوژیکی گیاه، نه ‌تنها به صورت مستقیم باعث کاهش عملکرد مزارع گندم آبی و دیم شده، بلکه به صورت غیرمستقیم و ازطریق کاهش رواناب رودخانه ها و افت حجم ذخایر سدهای منطقه نیز باعث کاهش عملکرد مزارع گندم آبی شده است.

وی افزود: میزان بارندگی در مجموع سه فصل پاییز، زمستان و بهار تاکنون تنها ۱۹۴ میلی‌متر بوده، در حالی‌که این مقدار در مدت مشابه سال گذشته 280 میلی‌متر بود. به عبارتی، بارندگی‌ها حدود 31 درصد نسبت به سال گذشته کاهش یافته‌اند. این در حالی است که عمده این کاهش در فصل‌های پاییز و زمستان اتفاق افتاده است؛ فصولی که نقش حیاتی در تأمین رطوبت خاک برای آغاز و تداوم رشد رویشی گندم دارند و در مجموع فصول پاییز و زمستان تنها 59.8 میلی متر بارندگی داشتیم در حالی که در مدت مشابه سال گذشته این مقدار126.7 میلی متر بود یعنی با کاهش 66.9 میلی متر معادل 52.8 درصد بارندگی روبه رو بوده ایم .

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان ادامه داد: کمبود رطوبت در فصل پاییز، باعث تأخیر در سبز شدن و استقرار مناسب گیاه شد. در زمستان نیز علاوه بر کم‌بارشی، عدم وجود پوشش برف باعث شد ریشه‌ها در برابر یخبندان‌های سطحی و نفوذ سرما آسیب‌پذیر شوند.

وی همچنین به همزمانی خسارات سرمای دیررس با مراحل حساس رشد اشاره کرد و گفت: در اسفند و فروردین، همزمان با آغاز رشد مجدد و شروع مراحل پنجه‌زنی و ساقه‌ رفتن، چندین موج سرمای شدید و یخبندان به وقوع پیوست. این سرمای نابهنگام موجب کاهش تعداد پنجه‌های بارور، کوتاهی خوشه‌ها و اختلال در توسعه یکنواخت بوته‌ها شد که در نهایت بر عملکرد نهایی تأثیر منفی گذاشت.

شفیعی در خصوص شرایط بهار، با اشاره به تکرار حوادث اقلیمی خسارت‌زا گفت: در مناطق دیم‌خیز استان به‌ ویژه در شهرستان‌های هشترود، چاراویماق، بستان آباد و در سایر شهرستانها بارش تگرگ در چند مرحله و در طول هفته‌های پایانی اردیبهشت و اواسط خرداد، خسارات قابل‌توجهی به مزارع وارد کرد. این پدیده به‌ویژه زمانی رخ داد که گندم در مراحل حساس گلدهی یا شیری قرار داشت.

شفیعی افزود: در اوایل خردادماه نیز بادهای گرم و خشک در مناطق مختلف استان هم‌زمان با مرحله پر شدن دانه اتفاق افتاد که موجب تسریع در خشک شدن سنبله‌ها، کاهش وزن هزار دانه و افت عملکرد نهایی شد.

وی  با بیان اینکه  نهاده های دامی در کل استان توسط بخش خصوصی، اتحادیه ها، تعاونی ها و... از طریق بازارگاه خریداری و مستقیم حمل می شود به میزان نهاده‌های خریداری‌شده و حمل‌شده از ابتدای سال تا تاریخ ۲۵ تیر ۱۴۰۴ توسط زیربخش دام و طیور اشاره و اظهار کرد: تاکنون ۷۰ هزار و ۴۷۴ تن سویا خریداری شده که ۴۰ درصد آن حمل شده است. همچنین، از مجموع ۱۵۷ هزار و ۸۳۹ تن ذرت خریداری‌شده، ۶۸ درصد آن حمل شده و از ۲۵ هزار و ۱۵۹ تن جو خریداری‌شده نیز ۶۹ درصد آن حمل شده است.

شفیعی با بیان اینکه استان آذربایجان شرقی در تولید گوشت مرغ به مرحله کامل خودکفایی رسیده است، اظهار داشت: ظرفیت تولیدی استان به‌گونه‌ای است که نه‌تنها پاسخگوی نیاز مصرف داخلی است، بلکه در برخی مواقع امکان تأمین مازاد مصرف و عرضه به سایر استان‌ها نیز وجود دارد؛ از این رو در شرایط فعلی، نیازی به برداشت از ذخایر راهبردی مرغ احساس نمی‌شود.

 وی در ادامه با اشاره به وضعیت تولید گوشت قرمز در استان نیز گفت: با وجود برخی نوسانات بازار، تأمین گوشت قرمز نیز در وضعیت مطلوبی قرار دارد و خوشبختانه مشکلی اساسی در این زمینه وجود ندارد.

شفیعی با تأکید بر نقش کلیدی بخش خصوصی در زنجیره تأمین گوشت قرمز افزود: سرمایه‌گذاری مناسب، مدیریت زنجیره سرد، استفاده از نژادهای پربازده دامی و توسعه واحدهای صنعتی و نیمه‌صنعتی دامپروری توسط فعالان بخش خصوصی، از عوامل اصلی پایداری و توازن عرضه در بازار گوشت قرمز استان به شمار می‌رود.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان با تأکید بر نقش ارزشمند و راهبردی تولیدکنندگان در دوران جنگ تحمیلی ۱۲ روزه رژیم صهیونیستی و آمریکا علیه کشور عزیزمان، اظهار کرد: در شرایطی که دشمنان با تمام توان به دنبال بر هم زدن ثبات اقتصادی و تضعیف امنیت غذایی کشور بودند، این تولیدکنندگان بخش کشاورزی بودند که با همت جهادی، ایستادگی و تلاش مستمر، اجازه ندادند چرخ تولید از حرکت بایستد.

وی تداوم تولید در شرایط سخت جنگ تحمیلی 12 روزه را نماد استواری و عزم ملی دانست که امروز بیش از هر زمان دیگری اهمیت خود را نشان داده است ادامه داد: تولیدکنندگان بخش کشاورزی با وجود فشارهای اقتصادی، تحریم‌های ظالمانه و تهدیدهای امنیتی، با تکیه بر روحیه جهادی و توان داخلی، نه‌تنها چرخه تولید را متوقف نکرده‌اند، بلکه با تقویت بهره‌وری و مدیریت منابع، پرچم استقلال غذایی کشور را برافراشته نگه داشته‌اند. این تداوم تولید، پیام روشن پایداری ملت ایران در برابر هرگونه تهاجم اقتصادی و نظامی است.

وی افزود: امروز نیز همچون روزهای سخت جنگ، کشاورزان، دامداران، باغداران، نانوایان و فعالان صنایع تبدیلی و تکمیلی، با تکیه بر توان داخلی و روحیه خودباوری، ستون فقرات تأمین امنیت غذایی کشور را تشکیل داده و سهم بسزایی در پایداری اقتصادی، آرامش بازار و امیدآفرینی در جامعه ایفا کرده‌اند.

وی ادامه داد: با توجه به اینکه قیمت توافقی خرید جو در سال گذشته به‌طور قابل‌توجهی پایین‌تر از هزینه‌های تولید بود و کشاورزان از لحاظ اقتصادی متضرر شدند، انگیزه آن‌ها برای تکرار کشت این محصول در سال جاری به‌شدت کاهش یافت. همین موضوع منجر به افت معنادار سطح زیر کشت جو در استان و در نتیجه کاهش پیش‌بینی‌شده در تولید این محصول استراتژیک شده است. با در نظر گرفتن نقش حیاتی جو در تأمین خوراک دام، به‌ویژه در ماه‌های پیش‌رو که نیاز به نهاده‌های دامی افزایش می‌یابد، احتمال بروز خلأ در تأمین داخلی و افزایش فشار بر بازار دام و طیور دور از انتظار نیست. از این‌رو، پیشنهاد می‌شود با توجه به شرایط سالجاری موضوع واردات هدفمند و کنترل‌شده جو در دستور کار دستگاه‌های مسئول قرار گیرد تا ضمن جبران کسری موجود، از بروز نوسانات قیمتی در بازار خوراک دام و تبعات آن بر قیمت فرآورده‌های دامی پیشگیری شود. همچنین لازم است هم‌زمان با این اقدام، سیاست‌های تشویقی برای افزایش سطح کشت در سال آینده مورد بازنگری قرار گیرد تا کشاورزان مجدداً به تولید این محصول روی آورند.

شفیعی همچنین از افزایش چشمگیر میزان جوجه‌ریزی در استان نسبت به مدت مشابه سال گذشته خبر داد و افزود: این رشد، نشان‌دهنده پویایی صنعت مرغداری و روند صعودی تولید در بخش طیور است که نتیجه برنامه‌ریزی منسجم، تأمین به‌موقع نهاده‌ها، نظارت دقیق دامپزشکی و حمایت‌های فنی و اعتباری از تولیدکنندگان است.

 وی با تأکید بر اینکه این روند افزایشی موجب اطمینان‌بخشی به بازار و مصرف‌کنندگان شده است، اظهار داشت: هم‌زمان با این اقدامات، ذخایر استراتژیک کالاهای اساسی نیز به میزان کافی و مطابق با الگوی مصرف استان، در انبارهای سردخانه‌ای و مراکز ذخیره‌سازی نگهداری می‌شود تا در صورت بروز نوسانات غیرمنتظره در بازار، مداخله به‌موقع و مؤثر انجام گیرد و ثبات قیمتی حفظ شود.