حکمرانی واحد حوضه‌های آبخیز، پیش‌نیاز مدیریت پایدار آب در ایران است

تهران - ایانا- نخستین همایش مهندسی اکوهیدرولوژی ایران، روز ۲۶ آذرماه، با هدف ایجاد پیوند میان علم، مدیریت و حکمرانی منابع آب و سرزمین، در دانشکدگان فنی و مهندسی دانشگاه تهران آغاز به کار کرد. 

به گزارش ایانا از مرکز روابط عمومی سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، در این همایش، رضا افلاطونی معاون وزیر جهاد کشاورزی و رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور، بر ضرورت استقرار حکمرانی واحد حوضه‌های آبخیز و نقش اکوهیدرولوژی در عبور از بحران آب و تحقق توسعه پایدار کشور تأکید کرد.

افلاطونی با اشاره به شرایط نگران‌کننده منابع آب کشور اظهار داشت: ایران امروز با کاهش شدید منابع آب تجدیدپذیر، افت مستمر آب‌های زیرزمینی و تخریب گسترده اکوسیستم‌های آبی و خشکی مواجه است، اما ریشه اصلی این بحران نه کمبود بارش، بلکه ضعف در نظام حکمرانی و گسست میان دانش اکولوژیک و نظام تصمیم‌گیری است.

وی با تأکید بر اینکه مدیریت حوضه آبخیز باید به‌عنوان یک ابزار سیاست‌گذاری وارد عرصه اجرا شود، افزود: مدیریت حوزه آبخیز نباید در حد مقالات و کتاب‌ها باقی بماند، بلکه باید در برنامه‌ریزی منابع آب، بازنگری الگوی تخصیص آب، اصلاح الگوی کشت و سیاست‌های سازگاری با تغییر اقلیم به‌صورت عملیاتی به‌کار گرفته شود.

بحران آب ایران، بحران مدیریت حوضه است، نه بحران کمبود بارش

رئیس سازمان منابع طبیعی و آبخیزداری کشور با انتقاد از مدیریت بخشی و جزیره‌ای منابع آب در کشور تصریح کرد: بحران آب ایران، بحران مدیریت حوضه است، نه بحران کمبود بارش. امروز هر بخش از یک حوزه آبریز توسط دستگاهی مستقل و بر اساس مرزهای سیاسی و اداری مدیریت می‌شود، در حالی که مدیریت صحیح باید در مقیاس طبیعت و اکوسیستم انجام شود، نه در چارچوب مرزهای سیاسی.

افلاطونی با اشاره به نمونه‌هایی مانند حوضه آبریز زاینده‌رود گفت: زمانی که بالادست و پایین‌ دست یک حوضه آبریز با برنامه‌ریزی‌های جداگانه و ناهماهنگ مدیریت می‌شود، پیامد آن تخریب اکوسیستم‌ها و تشدید تنش‌های اجتماعی خواهد بود.

وی همچنین حقابه زیست‌محیطی را یک ضرورت امنیتی دانست و افزود: تخصیص آب به تالاب‌ها و محیط زیست امتیاز نیست، بلکه یک الزام امنیتی است، چرا که در صورت تأمین نشدن این حقابه‌ها، سرزمین دچار تخریب شده و امنیت زیستی و غذایی کشور با تهدید جدی مواجه می‌شود.

معاون وزیر جهاد کشاورزی با تأکید بر پیوند میان امنیت زیستی، امنیت غذایی و امنیت عمومی خاطرنشان کرد: سرزمینی که قابلیت زیست نداشته باشد و امکان تأمین معیشت پایدار برای مردم در آن فراهم نشود، حتی با پیشرفته‌ترین فناوری‌ها نیز امکان پایداری نخواهد داشت.

وی استقرار حکمرانی واحد حوضه‌های آبخیز، بازنگری فوری در قوانین آب، اصلاح نگاه توزیع‌ محور در قانون توزیع عادلانه آب، مدیریت یکپارچه سیلاب‌ها و توانمندسازی جوامع محلی را از مهم‌ترین الزامات عبور از بحران کنونی برشمرد.

افلاطونی  با قدردانی از برگزارکنندگان این همایش، نخستین همایش اکوهیدرولوژی کشور را آغاز گفت‌وگوی واقعی میان علم و مدیریت توصیف کرد و ابراز امیدواری کرد: این گردهمایی بتواند نقطه عطفی در مسیر اصلاح حکمرانی آب و تحقق توسعه پایدار در سرزمین خشک ایران باشد.