قنوات پناهگاه پایدار کشاورزی در بحران‌ هستند/ مزیت راهبردی کاریزها

امیر هدایتی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اشاره به نقش تاریخی قنوات در تمدن ایرانی بیان کرد: این سازه‌های سنتی، بدون ایجاد تغییرات عمده در طبیعت، آب زیرزمینی را به‌صورت ثقلی به سطح زمین منتقل می‌کنند.

 سرپرست دفتر امور آب کشاورزی وزارت جهاد کشاورزی ادامه داد: این ویژگی باعث شده تا قنوات در شرایط بحرانی مانند جنگ، به‌دلیل پراکندگی جغرافیایی و تعداد بالا، کمتر در معرض تهدید مستقیم قرار گیرند و حتی بتوانند به‌عنوان منابع اضطراری آب شرب یا پناهگاه‌های امن مورد استفاده قرار گیرند.

وی افزود: برخلاف چاه‌های کشاورزی که وابسته به انرژی الکتریکی هستند و در مواقع بحران با مشکل مواجه می‌شوند، قنوات بدون نیاز به پمپاژ و با تطابق کامل با توان اکولوژیکی آبخوان‌ها عمل می‌کنند.

هدایتی تأکید کرد: بر اساس آخرین آمار شرکت مدیریت منابع آب وزارت نیرو، حدود ۴۵ هزار رشته قنات در کشور شناسایی شده که بخش عمده‌ای از آن‌ها در حال بهره‌برداری هستند؛ این تعدد، خود یک مزیت راهبردی محسوب می‌شود، چرا که در شرایط بحرانی، هدف قرار دادن همه‌ی آن‌ها عملاً غیرممکن است.

سرپرست دفتر امور آب کشاورزی با اشاره به تهدیدات ناشی از برداشت بی‌رویه از چاه‌ها گفت: طی چهار دهه گذشته، به‌دلیل نبود کنترل کافی، برداشت از منابع زیرزمینی بیش از ظرفیت اکولوژیکی صورت گرفته و تامین آب قنوات را با چالش مواجه کرده است که این موضوع یکی از ضعف‌های جدی در مدیریت منابع آب کشور به شمار می‌رود.

وی تأکید کرد: قنوات به‌دلیل پایداری و سازگاری با محیط، می‌توانند نقش کلیدی در مدیریت بحران‌های آبی به ویژه با هدف اجرای پدافند غیرعامل ایفا کنند.

خبرنگار: شبنم مسعودی