تلاشی جهانی برای نجات خاک

به گزارش خبرنگار ایانا؛ برنامه مشارکت جهانی خاک (GSP)، به‌عنوان یکی از مهم‌ترین ابتکارات سازمان کشاورزی و غذای ملل متحد (فائو) با هدف مدیریت پایدار منابع خاک، از سال ۲۰۱۲ در دپارتمان آب و خاک این سازمان راه‌اندازی شده و تاکنون توانسته بستری جهانی برای هم‌افزایی علمی، تبادل داده، سیاست‌گذاری هدفمند و توسعه اقدامات حفاظتی در حوزه خاک فراهم کند. جمهوری اسلامی ایران نیز از سال ۲۰۱۷ با پیگیری‌های معاونت آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، به عضویت رسمی این چارچوب بین‌المللی درآمده است.

این برنامه با ساختاری پنج‌لایه موسوم به پیلار، موضوعات کلیدی نظیر ظرفیت‌سازی، تبادل دانش فنی، پایش و تحلیل خاک، آگاه‌سازی عمومی و سیاست‌گذاری ملی را پوشش می‌دهد. ایران نیز در همین راستا اقدام به تشکیل کارگروه ملی GSP کرده است که با مشارکت نمایندگان نهادهای تخصصی و پژوهشی در تطابق با ساختار جهانی فعالیت می‌کند.

تقویت زیرساخت‌های فنی و فرهنگی در مدیریت خاک

در نتیجه این همکاری، ایران تاکنون اقدامات متعددی در زمینه انتقال دانش و توسعه ظرفیت انجام داده است؛ از جمله می‌توان به مشارکت کارشناسان کشور در دوره‌های بین‌المللی، برگزاری دو دوره آموزشی ملی با استانداردهای GSP، و اجرای برنامه‌های ترویجی از جمله روز جهانی خاک اشاره کرد.

همچنین، این همکاری‌ها به تقویت سامانه‌های ملی پایش خاک، تدوین نقشه کربن آلی خاک، مشارکت در شبکه جهانی آزمایشگاه‌های خاک (GLOSOLAN)، و توسعه برنامه‌های علمی مانند "پزشک خاک" منتج شده است.

به گفته کارشناسان، افزایش بهره‌مندی از ظرفیت‌های علمی فائو، ارتقای استانداردهای آزمایشگاهی، تبادل تجربیات موفق کشورها و توسعه آگاهی عمومی درباره اهمیت حفاظت از خاک از جمله مهم‌ترین دستاوردهای حضور ایران در این چارچوب جهانی است.

نقش ایران در اجلاس ۲۰۲۴ رم

سازمان فائو امسال سیزدهمین اجلاس سالانه مجمع عمومی مشارکت جهانی خاک (GSP) را از ۳ تا ۵ ژوئن ۲۰۲۴ (۱۳ تا ۱۵ خرداد ۱۴۰۴) در مقر دائمی خود در رم ایتالیا برگزار می‌کند. صفدر نیازی شهرکی، معاون آب و خاک وزارت جهاد کشاورزی، به نمایندگی از جمهوری اسلامی ایران در این رویداد حضور دارد و درباره تجربیات ایران در زمینه مدیریت خاک، برنامه‌های ملی در حوزه کاهش فرسایش، افزایش حاصلخیزی، پایش دوره‌ای خاک و اجرای قانون حفاظت از خاک سخنرانی داشته است.

همکاری جهانی برای امنیت غذایی پایدار

برنامه GSP تاکنون توانسته مشارکت ده‌ها کشور عضو را در راستای توسعه پایدار و تضمین امنیت غذایی از طریق حفاظت از منابع خاک جلب کند. این برنامه، با ایجاد شبکه‌ای از نهادها، متخصصان، دانشگاه‌ها و آزمایشگاه‌های تخصصی، نقش کلیدی در تدوین سیاست‌های بین‌المللی و هدایت کشورها در مسیر مدیریت مسئولانه منابع خاک ایفا می‌کند.

خبرنگار: شبنم مسعودی