کشاورزی در فراسوی مرزهای جغرافیایی

تهران- ایانا- بر اساس آمار اعلام شده از سوی رضا فتوحی مجری طرح کشت فراسرزمینی در وزارت جهاد کشاورزی، در آذر ماه ۱۴۰۳، ۲۲۸ هکتار کشت فراسرمینی به‌وسیله ایرانی‌ها در کشورهای مانند برزیل، غنا، روسیه، ارمنستان، قزاقستان و بلاروس صورت گرفته است.

در کشت فراسرزمینی یا برون مزری زمین‌های کشاورزی و دشت‌های حاصلخیز غنی سرزمین‌های بکر و بهره‌برادری نشده‌ای مانند آمریکای لاتین، آفریقا و آسیای جنوب شرقی بستر رشد و نمو محصولاتی می‌شوند که کشور سرمایه‌گذار یا امکان تولید آن محصولات را ندارد یا برای تولید آن باید با چالش‌های زیادی مواجه شود. این محصولات پس از برداشت در خاک این سرزمین‌ها مستقیم به سرمایه گذار باز می‌گردد.

این نوع کشت برای کشور میزبان نیز خالی از لطف نخواهد نبود؛ چراکه کشور سرمایه گذار باخود سرمایه، فناوری و اشتغال را به همراه خواهد آورد. پس می‌توان گفت کشت فراسرزمینی سکه‌ای است، که در روی آن صرفه جویی در منابع طبیعی کشور سرمایه‌گذار وتامین امنیت غذایی و روی دیگر آن تقویت روابط دیپلماتیک میان سرزمین‌ها جای گرفته است.

بر اساس این گزارش، به گفته‌‌ی رضا فتوحی بر اساس سند امنیت غذایی پایدار تا سال ۱۴۱۰، ده میلیون تن از واردات محصولات کشاورزی باید از راه کشت فراسرزمینی تأمین شود و در نتیجه تلاش بر ترویج کشت فراسرزمینی است؛ زیرا در برنامه هفتم توسعه آمده است که تا پایان این برنامه کشت فراسرزمینی تا ۲ میلیون هکتار افزایش یابد و این تکلیفی است که برای وزارت جهاد کشاورزی تعریف شده تا از نیاز کشور به واردات محصولات کشاورزی وارداتی کاسته شود.

 البته کشت برون مرزی باوجود مزایایی که دارد با چالش‌هایی همراه است که به راحتی نمی‌توان از آن چشم پوشید. از نگرانی‌های حقوقی گرفته تا امکان اعتراض‌های احتمالی مردم در کشور میزبان، بخشی از این نگرانی‌هاست. در نهایت نمی‌توان به کشت فراسرزمینی به شکل یک فعالیت ساده‌ی اقتصادی یا کشاورزی نگاه کرد و بعد فرهنگی آن را نادیده گرفت؛ چرا که محصولات در خاکی می‌رویند که فرهنگ متعلق به خود را دارد. در نتیجه تعامل با فرهنگ سرزمین‌های مقصد لازم است اصولی، هوشمندانه و اخلاق‌مدارانه انجام گیرد. درست شکل گرفتن این تعامل نه تنها می‌تواند نقطه‌ای برای آرامش امنیت غذایی و کشاورزی کشور باشد، بلکه می‌تواند در زمینه‌های سیاسی، اقتصادی و تجاری نیز راه‌گشا باشد.

در جهانی که ما امروز در آن ندگی می‌کنیم زمان و مکان  فشرده شده‌اند و محدویت چندانی به حساب نمی‌آیند. مرزهای جغرافیایی هم کم اهمیت و کم‌رنگ جلوه می‌کنند.کشاورزی و زراعت نیز از این قافله جا نمانده است، چه کسی باور می‌کرد کشوری در صدها کیلومتر آن‌ورتر، در دشت‌های حاصل‌خیز سرزمین‌های دیگر به زراعت بپردازد و محصول برداشت کند: این همان معنای «کشت فراسرزمینی» است. دقیقا  جایی که کشورها پای خود را از مرزها و محدودیت‌های جغرافیایی و اقلیمی   فراتر می‌گدارند، تا امنیت غذایی مردمشان را فراهم کنند.

خبرنگار، صبا طاهری