معاون وزیر جهاد کشاورزی:
ساختار سنتی بهره‌برداری مانع تحقق کشاورزی فناورانه است/ لزوم تقویت تشکل‌های تولیدی
تهران- ایانا- معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزیر جهاد کشاورزی با اشاره به موانع تحقق کشاورزی فناورانه گفت: تقویت تشکل‌های تولیدی و توسعه مدل‌های مشارکتی راهکاری مؤثر برای کاهش هزینه‌ها، ارتقای بهره‌وری و حرکت به‌سوی کشاورزی قراردادی و صادرات‌محور است.
اکبر فتحی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا، ناکارآمدی زنجیره تأمین و بهره‌وری پایین نهاده‌ها را از مهم‌ترین موانع داخلی در مسیر کاهش قیمت تمام‌شده تولید دانست و گفت: ساختار نامنسجم زنجیره تولید تا مصرف، موجب افزایش هزینه‌های پنهان و کاهش سودآوری تولیدکنندگان شده است.
معاون برنامه‌ریزی و اقتصادی وزارت جهاد کشاورزی توضیح داد: زنجیره کشاورزی در ایران با واسطه‌گری‌های زیاد، ضعف زیرساخت‌های لجستیک، نبود بازارهای سازمان‌یافته و فقدان سامانه‌های شفاف برای خرید و توزیع محصول مواجه است. این گسست ساختاری باعث شده فاصله قیمتی بین تولیدکننده و مصرف‌کننده افزایش یابد و ضایعات در مراحل مختلف تولید و عرضه بالا برود.
وی همچنین به بهره‌وری پایین نهاده‌هایی مانند آب، کود، بذر و نیروی انسانی اشاره کرد و گفت: بهره‌وری آبیاری در کشور حدود ۴۵ درصد است، در حالی‌که در کشورهای پیشرو این عدد به بیش از ۷۰ درصد می‌رسد و مصرف غیراستاندارد کود و سم بدون آزمون خاک و مشاوره فنی، نه‌تنها بهره‌وری را کاهش می‌دهد بلکه هزینه‌های سربار را نیز بالا می‌برد.
فتحی ضعف شبکه ترویج، نبود آموزش‌های تخصصی و فقدان دسترسی به خدمات فنی را از دلایل تشدید این مشکلات دانست و تأکید کرد: بدون ارتقای بهره‌وری در واحد تولید، هیچ سیاست حمایتی نمی‌تواند به کاهش پایدار قیمت تمام‌شده منجر شود.
معاون وزیر خاطرنشان کرد: اصلاح ساختارهای فنی، توسعه کشاورزی دقیق، و تقویت خدمات مشاوره‌ای و ترویجی باید در اولویت برنامه‌های اجرایی قرار گیرد تا مسیر کاهش هزینه تولید هموار شود.
ساختار خرد بهره‌برداری؛ مانع اقتصاد مقیاس و مدیریت حرفه‌ای
وی ساختار سنتی و خرد بهره‌برداری در کشاورزی ایران را یکی از موانع اصلی کاهش قیمت تمام‌شده تولید دانست و گفت: میانگین مالکیت کمتر از دو هکتار برای هر بهره‌بردار، مانع از استفاده مؤثر از فناوری، ماشین‌آلات مدرن و مدیریت بهینه منابع شده است.
فتحی توضیح داد: در چنین ساختاری، هزینه‌های سربار برای هر واحد محصول بیشتر بوده و امکان استفاده از اقتصاد مقیاس، خریدهای گروهی، بازاریابی حرفه‌ای و زنجیره‌ای کاهش می‌یابد. همچنین قدرت چانه‌زنی تولیدکننده در برابر واسطه‌ها و بازار بسیار پایین است.
معاون برنامه ریزی و اقتصادی افزود: پراکندگی مالکیت‌ها در یک پلاک یا روستا، بهره‌وری را کاهش داده و مدیریت مزرعه را غیراقتصادی کرده است؛ در برخی مناطق، یک کشاورز در ۴۰ نقطه زمین دارد که مدیریت آن عملاً دشوار و پرهزینه است.
وی راهکارهایی مانند ادغام داوطلبانه بهره‌برداران در قالب تشکل‌های تولیدی، شرکت‌های سهامی و تعاونی‌های تخصصی را مفید قلمداد کرد و گفت: این مدل‌ها در کشورهای موفق به افزایش بهره‌وری و کاهش هزینه‌های تولید منجر شده‌اند.
فتحی تأکید کرد: اصلاح ساختار بهره‌برداری باید با حمایت حقوقی، مالی و آموزشی همراه باشد و ایجاد ساختار تشکلی برای تولیدکنندگان نه‌تنها به کاهش هزینه‌ها کمک می‌کند، بلکه زمینه‌ساز توسعه کشاورزی قراردادی، برندهای منطقه‌ای و صادرات هدفمند نیز خواهد بود.
خبرنگار: شبنم مسعودی
دیدگاه تان را بنویسید