حرکت به‌سوی اقتصاد سبز با محوریت گیاهان دارویی در آذربایجان شرقی

پروین برهانی، در نهمین کاروان ترویج بهره‌وری الگوی کشت ملی محصولات زراعی با رویکرد سازگاری با تغییر اقلیم که به مناسبت «روز جهانی تغییر اقلیم» و همزمان با هفته پدافند غیرعامل در بخش ایلخچی شهرستان اسکو برگزار شد، از اجرای برنامه‌های گسترده سازمان جهاد کشاورزی استان برای تبدیل آیش زرد به آیش سبز از طریق توسعه کشت گیاهان دارویی خبر داد.

وی با اشاره به اهمیت تغییر الگوی کشت متناسب با شرایط اقلیمی استان، تأکید کرد: توسعه گیاهان دارویی نه‌تنها رویکردی علمی و زیست‌محیطی برای افزایش بهره‌وری در بخش کشاورزی است، بلکه گامی مؤثر در جهت احیای منابع آب، حفظ خاک و افزایش درآمد پایدار کشاورزان محسوب می‌شود.

برهانی در تشریح این برنامه افزود: با توجه به کاهش بارندگی‌ها، افت سطح آب‌های زیرزمینی و لزوم سازگاری با تغییر اقلیم، کشت گیاهان دارویی می‌تواند جایگزین مناسبی برای محصولات پرآب‌بر باشد.

وی از گیاهانی نظیر بالنگوی شهری، کتان سرخ، سیاهدانه، زیره سبز، سماق، گل محمدی و زعفران به‌عنوان گونه‌های اصلی توسعه‌یافته در استان نام برد و گفت: این گونه‌ها علاوه بر نیاز آبی پایین، مقاومت بالا به شرایط محیطی و ارزش اقتصادی بالا، امکان توسعه صنایع تبدیلی و فرآوری را نیز فراهم می‌سازند.

برهانی با تأکید بر ابعاد اجتماعی و اقتصادی این طرح تصریح کرد: ترویج و توسعه کشت گیاهان دارویی کم‌آب‌بر، علاوه بر کاهش فشار بر منابع آبی، موجب افزایش اشتغال‌زایی در مناطق روستایی، به‌ویژه برای زنان و جوانان روستایی می‌شود و در عین حال ارزش افزوده بالاتری نسبت به محصولات سنتی پرآب‌بر دارد.

وی با اشاره به ظرفیت‌های طبیعی و تنوع زیستی آذربایجان شرقی افزود: اقلیم متنوع استان، از جمله وجود میکروکلیماهای خاص در نواحی جنگلی ارسباران، بستر طبیعی مناسبی برای توسعه کشت گیاهان دارویی فراهم کرده است. این مناطق به‌صورت طبیعی محل رویش ده‌ها گونه دارویی با ارزش هستند که با برنامه‌ریزی علمی و مدیریت مزرعه‌ای می‌توانند به یکی از محورهای اصلی اقتصاد سبز استان تبدیل شوند.

به گفته مجری طرح گیاهان دارویی سازمان جهادکشاورزی استان آذربایجان شرقی،  پروژه پهنه‌بندی مناطق مستعد کشت گیاهان دارویی در آذربایجان شرقی برای شناسایی و تعیین اولویت‌های کشت در حال اجراست. این پروژه با همکاری شرکت‌های دانش‌بنیان و با هدف تعیین تناسب اقلیمی، خاک و منابع آب برای ده گونه منتخب شامل بالنگوی شهری، کتان سرخ، زیره سبز، سیاهدانه، سماق (دیم و آبی)، رازک، قره‌قاط، سالیکورنیا، اسطوخودوس و رزماری طراحی شده است.

وی در ادامه تأکید کرد: هدف اصلی این طرح، حرکت از کشاورزی سنتی به کشاورزی دانش‌بنیان و مقاوم در برابر تغییر اقلیم است. بر همین اساس، سازمان جهاد کشاورزی استان با حمایت از کشاورزان پیشرو، آموزش‌های ترویجی و توسعه زنجیره ارزش گیاهان دارویی، درصدد است مدل آیش سبز را به‌عنوان الگوی جدید بهره‌وری در مزارع استان نهادینه کند.

وی افزود: با گسترش کشت این گیاهان و توسعه صنایع فرآوری مرتبط، می‌توان ضمن افزایش صادرات محصولات دارویی و ارگانیک، سهم استان را در بازارهای داخلی و بین‌المللی ارتقا داد و در عین حال نقش موثری در حفظ محیط زیست و پایداری کشاورزی ایفا کرد.

برهانی افزود: این اقدام در راستای تحقق سیاست‌های وزارت جهاد کشاورزی و اهداف کلان دولت چهاردهم برای افزایش بهره‌وری، کاهش مصرف آب و توسعه اقتصاد سبز در بخش کشاورزی اجرا می‌شود.