مداخله‌گری هدفمند سازمان تعاون روستایی در بازار زعفران

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران گفت: این سازمان متعهد به ثبات منصفانه و عادلانه قیمت محصول زعفران در بازارها و کمک به زعفران‌کاران خرده‌پای معیشتی ساکن در مناطق کمتر برخوردار کشور است.

به گزارش ایانا به نقل از روابط عمومی سازمان تعاون روستایی ایران، حسین شیرزاد در حاشیه نشست تعاونی‌های تخصصی محصولی زنجیره‌های ارزش کشاورزی با محوریت زعفران، در گفت‌وگویی در خصوص مداخله‌گری هدفمند سازمان تعاون روستایی در بازار زعفران اظهار داشت: سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور با آغاز فصل برداشت زعفران در سال جاری و رصد بازار متوجه شد که قیمت گل روند صعودی خوبی داشته، اما متاسفانه در همین ایام با ورود عوامل واسطه و سودجو و تبانی آنها در بازار، قیمت زعفران ظرف مدت کوتاهی با شیب کاهنده روبرو شد و در همین راستا با ورود شبکه تعاون روستایی استان خراسان رضوی و اتحادیه ملی باغداران به بازار زعفران و خرید بیش از ۸۰۰ تن گل زعفران (معادل ۸ تن زعفران خشک) با ۱۷ مرکز خرید فعال در فصل برداشت و خرید و فروش بیش از ۴.۵ تن زعفران که توسط اتحادیه تعاونی تولید انجام شد، تعادل نسبی تا حد نسبتاً قابل قبولی در بازار ایجاد و از روند نزولی قیمت زعفران دربازار تا حد زیادی جلوگیری شد.

او افزود: با پیگیری انجام شده توسط اتحادیه‌های تعاونی روستایی و اتحادیه تعاونی‌های روستایی استان به ظرفیت ۳ تن تایید و مراحل نهایی اجرایی انبار اتحادیه تعاونی تولید استان نیز به ظرفیت ۳ تن در حال پیگیری بوده که در صورت تکمیل و تایید این انبارها کل ظرفیت انبارهای بورس استان با احتساب ظرفیت شرکت زرین زعفران مشرق زمین بالغ بر ۱۳ تن خواهد شد.

این مسوول ادامه داد: البته تصویب و راه‌اندازی قراردادهای اختیار معامله زعفران نگین و پوشال و مشخصات قرارداد مربوط به آنها در تاریخ ۱۶/۷/۹۷ توسط بورس کالا موفقیت بزرگی برای بازار زعفران بود.

شیرزاد از آمادگی سازمان برای تشویق کلیه تعاونی‌های روستایی و تولیدی استان‌ها برای حضور در بازار خبر داد و اظهار کرد: این سازمان آماده است تا به عنوان بازوی اجرایی بورس در حوزه ترویج این نوع از معاملات در جامعه کشاورزان همکاری کند کمااینکه تاکنون کارگاه‌های آموزشی متعددی در ارتباط با اختیار معامله و نقش آن در کاهش ریسک و آموزه‌های بورسی برای کشاورزان شبکه و مدیران عامل اتحادیه‌ها و تعاونی‌های تولید در درون سازمان و در استان‌ها برگزار کرده‌ایم.

او یادآور شد: برای بازگشایی نمادسپرده کالایی، نیز اتحادیه تعاون روستایی استان از مبلغ ۷۴ میلیارد ریال ضمانت‌نامه بانکی درخواست شده توسط بورس کالا تاکنون مبلغ ۴۴ میلیارد ریال ضمانت‌نامه بانکی به انضمام ۲۲۰ میلیارد ریال چک به عنوان تضمین به بورس کالا ارائه کرده که با پیگیری‌ها و تلاش مجدّانه انجام شده توسط سازمان تعاون استان در دو سه ماهه اخیر نماد سپرده کالائی اتحادیه که درسال ۹۶ با ظرفیت ۱۱۰۰ کیلوگرم فعال بوده از تاریخ ۱۲/۱۰/۹۷ با ظرفیت ۳ تن مجدداً بازگشایی و کشاورزان استان برای تحویل زعفران خودبه این انبار مراجعه می‌کنند.

این مقام مسئول ادامه داد: لازم به توضیح است که در روش سپرده کالایی هرشخص حقیقی و یا حقوقی با اخذ کد بورس اوراق بهادار (سهام) می‌تواند زعفران خود را بدون واسطه به انبار پذیرش شده از سوی بورس عرضه و در صورت تایید خصوصیات فیزیکی و شیمیایی زعفران توسط آزمایشگاه معتبر، رسید انبار به نام صاحب کالا صادر و پس از یک روز کاری نیز گواهی سپرده کالا برای آن صادر می‌شود.

به گفته او، دارنده این گواهی تا زمان تعیین شده در برگه سهام می‌تواند با پرداخت هزینه انبارداری زعفران خود را در انبار بورس نگهداری و یا هر زمان که اراده کند با مراجعه به کارگزاری می‌تواند زعفران خود را به فروش برساند.

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور خاطرنشان کرد: با عنایت به رفع مشکلات موجود برای اخذ ضمانت‌نامه بانکی و محدودیت منابع مالی موجود در شبکه و تسهیل روند اخذ تضامین لازم توسط بورس و افزایش ظرفیت انبارهای بورس از ۳ تن به ۱۰ تن، شبکه تعاون روستایی استان خراسان رضوی می‌تواند با دخالت موثر در بازار زعفران، ضمن ایجاد تعادل نسبی و جلوگیری از تغییرات غیرمعمول در بازار از یک سو و آشنا کردن کشاورزان به بازارهای جدید ایجاد شده در حوزه زعفران نظیر سپرده کالا و معاملات آتی از سوی دیگر با فروش زعفران به بالاترین قیمت توسط خود کشاورز و بهره‌مندی از سود واقعی زعفران، بدون نیاز به حضور مستقیم دولت در بازار زعفران انتظارات لازم از شبکه در تنظیم بازار زعفران را برآورده سازد.

او گفت: تضامین درخواستی از انبارها بالاست و بیمه نامه انبارها هزینه سنگینی را به اتحادیه‌ها تحمیل می‌کند. همچنین مسئله وثایق نیز از جمله مشکلات قابل توجه است.

شیرزاد ابراز کرد: باید بورس سعی کند تا میزان وثایق را در مورد انبارداری بخش کشاورزی تعدیل کند. در حال حاضر تجهیز منابع مالی لازم برای ورود گسترده‌تر در بازار زعفران به کمک شبکه تعاون روستایی کشور در مرحله نهایی است.

این مسوول ادامه داد: در استان خراسان جنوبی هم با وجود حدود ۳۸ هزار زعفران کار، میزان تولید زعفران بیش از ۵۵ تن گزارش شده است که میزان بارندگی‌ها، نوسازی اراضی، سرما و شوری آب در افت برداشت زعفران مؤثر بوده اما در راستای خرید توافقی این محصول، یک مرکز خرید توافقی زعفران در شهرستان قائنات (قطب تولید زعفران استان) توسط اتحادیه تعاون روستایی این شهرستان راه اندازی شد و از طریق رسانه ها و جرائد اطلاع رسانی لازم به کشاورزان استان ارائه گردید و علی رغم عدم تمایل کشاورزان استان به فروش محصول زعفران در قالب گل و فروش بیش از ۸۰ درصد محصول زعفران در سطح استان بصورت دسته که در دستورالعمل خرید زعفران، این موضوع پیش بینی نگردیده بود، میزان بیش از ۲۰۰ کیلوگل زعفران توسط مرکز خرید اتحادیه تعاون روستایی شهرستان قائنات خریداری شد.

او یادآور شد: البته تشکل‌های این استان‌ها آمادگی بیشتری نیز جهت خرید توافقی زعفران را در صورت تأمین منابع مالی در قالب تسهیلات دارند و با توجه به بنیه مالی پائین و عدم نقدینگی تشکلهای تحت پوشش این سازمان به منظور انجام خرید توافقی تلاش ها از سوی نمایندگان محترم مجلس هر دو استان جهت اخذ تسهیلات و کمک به سازمان تعاون روستایی کشور در راستای تثبیت قیمت زعفران همچنان ادامه دارد.

مدیرعامل سازمان مرکزی تعاون روستایی اعلام کرد: در حال حاضر متوسط قیمت خرید زعفران در سطح این دو استان عبارتست از قیمت سوپر نگین از قرار هر کیلو ۱۰ میلیون تا ۱۱ میلیون و پانصد هزار تومان، قیمت نگین از قرار هر کیلو ۹ میلیون تا ۹ میلیون و پانصد هزار تومان، قیمت سر گل از قرار هر کیلو ۸ میلیون و ششصد هزار تومان، قیمت پوشال مرغوب از قرار هر کیلو ۸ میلیون تومان، قیمت پوشال معمولی از قرار کیلو ۷ میلیون تا ۷ میلیون و هشتصد هزار تومان و قیمت دسته از قرار هر کیلو ۶ میلیون و پانصد هزار تومان، در بازار معامله می گردد که با مداخله گری هدفمند سازمان مرکزی تعاون روستایی بدنبال قیمتهای منصفانه تر و عادلانه تر محصول زعفران میباشیم. طی ماه گذشته مراکز خرید و آزمایشگاه ها شناسایی شده اند و به زودی با قدرت و منابع بیشتری با استفاده از تجربه سال قبل وارد میدان خواهیم شد.

او افزود: با عنایت به ایام تعطیلات کریسمس و ژانویه و مشکلات مترتبه بر پیمان سپاری ارزی بازار صادراتی بیشتر نظاره گر تحولات آتی است و اینکه معمولا در سه ماه پایانی سال، بازار داخلی زعفران راکد و خرید و فروش کمتری در بازار صورت می پذیرد. سازمان مرکزی تعاون روستایی کشور، خرید وفروش توافقی محصول زعفران را فی الحال در دستور کار خود قرار داده است و سعی دارد که با آرامی و بدون تنش وارد بازار زعفران شود. اما به نظر من این پدیده گذرا و مقطعی است و نرخ ارز در آتیه قطعا بازار خارجی زعفران را داغ خواهد کرد.

این مسوول ادامه داد: خرید توافقی زعفران هم روشی است که درمسیر قانون عرضه و تقاضا در بازار آزاد و پیش بینی های انجام شده در طرح جامع ساماندهی خرید و فروش محصولات کشاورزی ( نوع، ارزش هر کیلوگرم و مقدار وزنی معین شده ) بر اساس قرارداد های تنظیم شده فیمابین صورت پذیرفته و اقدام به خرید و فروش انواع محصول زعفران می گردد ضمناهر نوع محصول زعفران دارای استانداردهای خاص خود بوده و رعایت آن برای هر محصول الزامی است.

شیرزاد خاطرنشان کرد: این عملیات درقالب "طرح جامع ساماندهی خرید و فروش محصولات کشاورزی" توافقی " صورت پذیرفته و مجموع امور و فعالیتهای زیر مجموعه این فرآیند براساس مفاد طرح مذکور پیش بینی وتعیین گردیده و این طرح با مسئولیت نظارت وکنترل واحدهای ذیربط و با اجرای عملیاتی اتحادیه ها وشبکه های تعاونی های کشور درکل استانها انجام می پذیرد که هم اکنون نیز اتحادیه‌ها و شبکه تعاونی‌های روستایی کشور بصورت عملی این طرح را درباب محصول زعفران در دو استان مذکور اجرا می‌کنند در هر حال حاضر منابع مالی قابل توجهی را به اتحادیه های ملی تزریق کرده ایم و با تجهیز منابع بانکی جدید که در مراحل پایانی خویش قرار دارد سعی میکنیم با حجم خرید بیشتری در این دو استان وارد بازار شویم تا به کمک مکانیزم عرضه بورسی با روش نقدی- اعتباری اقدام به فروش نماییم.

رییس سازمان مرکزی تعاون روستایی ایران گفت: به نظر من زمان تاسیس صندوق کالایی زعفران با کمک بورس و تعدادی از بانکهای خصوصی فرا رسید متاسفانه بانک کشاورزی تمایل جدی برای ورود در این حوزه نشان نمی دهد؛ البته همه دستگاه ها باید تلاش کنیم که جهت سهولت صادرات، به موازات این خریدها محدودیت‌های تعهدات ارزی زعفران برداشته و قاچاق زعفران به موازات آن کنترل شود و نباید بگذاریم تا برخی از کشورهای همسایه، وارد فضای کاذب رقابتی با کشورمان در این حوزه شوند من اطمینان دارم، به عنوان یک فرصت، نوسانات نرخ ارز به نفع بازار آتی زعفران رقم خواهد خورد.