مشاور وزیر جهاد کشاورزی خبر داد:
تجهیز 1.8 میلیون هکتار از اراضی به آبیاری نوین
ایانا-کشاورزی: در سال 96 رکورد آبیاری نوین در اراضی سنتی کشور زده شد. به طوری که وسعتی برابر با 300 هزار هکتار از این اراضی در حال مجهز شدن به سیستم سامانه‌های نوین آبیاری هستند. از این میزان چیزی حدود 180هزار هکتار آن تحویل بهره‌بردار و 120هزار هکتار از آن نیز بالای 50درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. هم زمان با اراضی سنتی در اراضی مدرن نیز وسعتی بالغ بر 100هزار هکتار به این سامانه‌های نوین آبیاری دسترسی پیدا کردند.
شهناز دیواندری- کشاورزان ایران طی چند سال اخیر بیش از قبل با بحران کم‌آبی دست به یقه شده‌اند. درسال‌های گذشته یکی از دلایل کلیدی موج مهاجرت کشاورزان از روستا به شهر، از بین رفتن زمین‌های کشاورزی حاصل‌خیز بوده. بر این اساس در حال حاضر همگام شدن با فناوری روز جهان در جهت آبیاری مزارع و اراضی کشاورزی و همچنین بررسی و به کار بردن آنها، یکی از راه حل‌های پیش پای جامعه کشاورزی ایران است. از این رو آمار سازمان جهانی آب نشان می‌دهد که چیزی حدود یک میلیون و 447هزار هکتار از اراضی کشاورزی ایران در 18 سال گذشته به سیستم آبیاری نوین مجهز شده‌اند. همچنین طی چند سال گذشته طرح توسعه سامانه نوین آبیاری در کشور، روند خوبی را طی کرده. به نحوی که راندمان آبیاری بالا و تولید محصولات کشاورزی افزایش داشته.
در این باره عباس زارع مجری طرح توسعه سامانه‌های نوین آبیاری در گفت‌و‌گو با خبرنگار گروه کشاورزی ایانا می‌گوید: «با توجه به کم‌آبی حاکم بر کشور و شدت گرفتن آن طی چند ساله اخیر، مساله طرح توسعه سامانه آبیاری نوین شکل و شمایل جدی‌تری به خود گرفته. بر این اساس چیزی حدود 8.7میلیون هکتار اراضی آبی در کشور وجود دارد که در این میان 5.5میلیون هکتار از آنها به شکل اراضی سنتی یا اراضی پایاب مانند چشمه، قنات، چاه‌ها و... است. از این 5.5میلیون هکتار اراضی سنتی آبی، تا کنون چیزی حدود یک میلیون و 860هزار هکتار آنها به سامانه نوین آبیاری مجهز شده‌اند.»
او با اشاره به اینکه در چند سال اخیر، طی حمایت خاصی که از طریق دولت و مجلس شد، جهش خوبی در طرح توسعه سامانه نوین آبیاری صورت گرفت، ادامه می‌دهد: «در سال 96 رکورد آبیاری نوین در اراضی سنتی کشور زده شد. به طوری که وسعتی برابر با 300 هزار هکتار از این اراضی در حال مجهز شدن به سیستم سامانه‌های نوین آبیاری هستند. از این میزان چیزی حدود 180هزار هکتار آن تحویل بهره‌بردار و 120هزار هکتار از آن نیز بالای 50درصد پیشرفت فیزیکی داشته است. هم زمان با اراضی سنتی در اراضی مدرن نیز وسعتی بالغ بر 100هزار هکتار به این سامانه‌های نوین آبیاری دسترسی پیدا کردند.»
مجری طرح توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، توضیح می‌دهد: «طی چند سال اخیر کمک‌های خوبی از جانب صندوق توسعه ملی به این طرح اختصاص یافته است. همچنین استقبال بالایی از جانب کشاورزان به دلایل مختلفی از جمله محدویت منابع آب و آشنایی با اثربخشی این طرح در افزایش تولید محصولات کشاورزی و کاهش مصرف تولید نهاده‌های کشاورزی (به ویژه سم و کود شیمیایی) شد. چرا که آگاهی کشاورزان از راندمان بالای به کارگیری این روش، تقاضا را برای استفاده از این سامانه‌ها بالا برده.»
او با اشاره به استان‌هایی که در این زمینه پیشتاز هستند، ادامه می‌دهد: «دو مبحث برای دسته‌بندی استان‌های پیشتاز در این زمینه وجود دارد. انتظار می‌رود استان‌هایی که وسعت بیشتری دارند، دارای سامانه نوین آبیاری زیادی باشند. اما در حال حاضر استان‌هایی که از وسعت کمتری برخوردارند نیز توانسته‌اند سطح زیر کشت بالایی را به این سامانه اختصاص دهند. از این رو تا کنون به طور متوسط 22درصد از اراضی آبی کل کشور به سامانه نوین آبیاری مجهز شده‌اند. همچنین بررسی‌ها نشان می‌دهد، 68درصد از اراضی آبی استان هرمزگان، 50 درصد از اراضی آبی چهار محال بختیاری، 45 درصد از اراضی آبی استان همدان نیز از چنین سامانه‌ای برخوردارند. استان‌های فارس و خراسان رضوی نیز به دلیل داشتن اراضی آبی بیشتر و سطح زیر کشت بالاتر از این سامانه بهره برده‌اند.»
عباس زارع یادآوری می‌کند: «در حال حاضر امکان سنجی لازم برای تخمین زدن دقیق اراضی آبی باقی مانده که به سیستم‌های آبیاری نوین مجهز نیستند، ادامه دارد. اما تا کنون چیزی حدود 3.5 میلیون هکتار از اراضی آبی باقی مانده شناسایی شده و مستعد آن هستند که به انواع روش‌های آبیاری نوین مجهز شوند. چرا که قبل‌تر در کیفیت منابع آب و خاک محدودیت وجود داشت، اما هم اکنون با توجه به علم و فناوری‌های جدید، روش‌های مختلفی وجود دارد که حتی برای اراضی آبِ بدون کیفیت، نیز می‌شود متناسب با خودش از روش‌های آبیاری نوین استفاده کرد.»
مجری طرح توسعه سامانه‌های نوین آبیاری معتقد است که هم اکنون می‌توان در عرصه‌های وسیع‌تری از آبیاری نوین بهره برد. در حال حاضر با توجه به تخصصی‌تر شدن مساله و پیشرفت علم و فناوری می‌توان از انواع آبیاری‌های نوین تحت فشار زیر سطحی، رو سطحی و... را انجام داد.
او با اشاره به دو عامل متغیر در زمینه سامانه‌های نوین آبیاری در جهت تخصیص اعتبار، توضیح می‌دهد: «دو عامل متغیر و یک ظرفیت فنی برای طرح توسعه سامانه‌های‌های آبیاری نوین در کشور وجود دارد. ظرفیت فنی مهندسی ایران به لحاظ اجرا، سالیانه چیزی حدود 400هزار هکتار را پوشش می‌دهد. اما داستان اینجاست که طرح توسعه سامانه‌های نوین آبیاری، تقاضا محور است و دولت کارفرما نیست، از این رو مردم طرح را اجرا می‌کنند و ما نیز نظارت آن را بر عهده داریم. همچنین کمک‌های مالی دولتی نیز به شیوه بِلاعوض برای این مقوله در نظر گرفته شده که میزان آن به اعتبار دولت برمی‌گردد. »
زارع می‌گوید: «در هر صورت محدودیت منابع اعتباری در این راستا وجود دارد. به طور مثال در سال جاری، پیش‌بینی اعتباری بودجه سنواتی که برای این بخش از محل صندوق توسعه ملی شد، رقمی برابر با هزار و 500میلیارد تومان به صورت بلاعوض بود. همچنین بر اساس مصوبه ستاد اقتصاد مقاومتی در سال 94، قرار بود در صورت وجود اعتبارات لازم، سالیانه 250هزار هکتار از اراضی آبی به این سامانه‌های نوین آبیاری مجهز شوند. همچنین در برنامه ششم توسعه نیز سطحی برابر با 400هزار هکتار از اراضی آبی کشور (به شرط تامین اعتبار) باید تحت پوشش این سامانه‌های نوین آبیاری قرار بگیرند. »
او با اشاره به طرح تعادل بخشی برای صرفه‌جویی آب، ادامه می‌دهد: «طرح تعادل بخشی دارای دو پروژه بوده که یکی از آنها مربوط به طرح توسعه سامانه‌های نوین آبیاری است. بر این اساس کشور از تنش آبی بسیار زیادی رنج می‌بَرد و با اجرای سامانه‌های نوین آبیاری سعی شده تا تنش آبیاری جبران شود. از این رو به طور کامل مشخص است که با به کارگیری چنین سامانه‌ای سعی شده که تنش آبی بر طرف و میزان تولیدات کشاورزی بالا برود. همچنین در برخی از مناطق نیز ابتدا باید طرح تعادل بخشی اجرا شود تا امکان ذخیره آب ایجاد شود. لازم به تاکید است که هم اکنون به طور متوسط پتانسیل افزایش راندمان آبیاری در کشور 44 درصد بوده و این تخمین برای انواع روش‌های آبیاری در ایران است.»
دیدگاه تان را بنویسید