ورود زنبور ملکه براى به گزینى لازم است

زنبوردارى یکى از مشاغل و شاخه‌هاى کشاورزى است که به شدت وابسته به محیط و شرایط اقلیمى و تمامى شاخصه‌هاى محیطى است. برای شهرى مانند تهران که کمربند سبزى متناسب با جغرافیا و وسعتش ندارد، صنایعى مانند زنبوردارى با آنکه چندان بزرگ نیست اما نقش مهمى در بهبود اقلیم و پوشش سبز  شهرى خواهد داشت. در عین حال صنعت زنبوردارى با توجه به حریم کولونى‌ها مى‌تواند باعث گسترش پوشش گیاهى و تنوع آن شود.

آرش سالار‌کیا رئیس تعاونى زنبورداران رودبار قصران در گفت‌وگو با ایاانا، درباره حریم مجموعه‌هاى زنبور عسل و اهمیت اجرای این حریم در گفت وگو با خبرنگار گروه کشاورزى ایانا مى‌گوید: زنبورداران در هر منطقه‌اى حق استقرار و اسکان ندارند. براى اسکان حریم مجموعه‌هاى زنبور باید فاصله را رعایت کرد. ما براى اسکان در باغات نیاز به اجازه نداریم اما براى استقرار در مراتع باید اجازه از سازمان محیط زیست و سازمان جنگل‌ها و مراتع کسب کنیم. 

او اضافه مى‌کند: رعایت فاصله کولونى‌ها بر روى پوشش گیاهى، کیفیت عسل، میزان عسل تولید شده و... تاثیر مستقیم دارد. فاصله کولونى‌ها بستگى به بزرگى و کوچکى مجموعه زنبورها هم دارد ضریب فاصله کولونى با حجم و تعداد کولونى در واقع سه به یک است. یعنی سه برابر حجم کولونى باید فاصله‌اش با کولونى بعدى حفظ شود. 

رئیس اتحادیه زنبورداران رودبار قصران در مورد کیفیت عسل تولیدى مى‌گوید: کیفیت و قیمت عسل با توجه به شرایط پرورش و نوع گیاهان منطقه متفاوت است. در ایران بیش از ٤٥٠٠ گونه گیاه شهدزا شناسایی شده که مى‌تواند هم کیفیت عسل تولید شده را بالا ببرد و هم نیاز به تولید عسل غیرطبیعى یا به اصطلاح شکرى نباشد. 

او توضیح مى‌دهد: استاندارد تولید عسل ابهام‌هایى دارد. این استاندارد هر دو یا سه سال یک‌بار بازنگرى مى‌شود. این استاندارد توسط سازمان غذا و دارو  تعیین مى‌شود در آخرین بازنگرى در سال ٩٢ کیفیت و استاندارد عسل، ١٦ مورد تشخیصى دارد که نشان مى دهد عسل طبیعى چه مقدار ساکارز، فروکتوز، گلوکز، آب و... دارد. 

سالارکیا در مورد اخذ استانداردها و سیب سبز سلامت بر روى مواد غذایى از جمله عسل مى‌گوید: برخى از همکاران که تولید عسل تخصصى دارند توانسته‌اند هم برندسازى کنند و هم کدرهگیرى و سیب سلامت اداره غذا و دارو را کسب کنند. اما این تعداد بسیار محدود هستند و مشکل بعدى این است زنجیره تولید تا توزیع و پایش این زنجیره پیوستگى ندارد و همیشگى نیست. در واقع نمونه‌گیرى اتفاقى و کنترل کیفیت در مورد آنها همیشه انجام نمى‌شود. 

او اضافه مى‌کند: میزان تواید عسل با میزان مصرف تفاوت ١٧٠ برابری دارد. یعنى مصرف عسل داخلى ١٧٠ برابر تولید داخل است. 

سالار کیا با اشاره به وجود عسل غیرطبیعى در بازار توضیح مى‌دهد: در حال حاضر سه نوع عسل دست‌ساز، تغذیه‌اى و طبیعى در بازار وجود دارد. عسل دست‌ساز عسلى است که موادى مانند شهد یا ملاس چغندر و... تهیه مى‌شود. عسل تغذیه‌اى که همان عسلى است که با شهد و شکر درست شده و عسل طبیعى خک که توسط زنبورها درست مى‌شود. 

قیمت عسل طبیعى حدود ٤٥ هزارتومان براى تولیدکننده و عمده‌فروشى تمام مى‌شود. براى خرده‌فروشى بین ٦٠ تا ١٠٠ هزار تومان است. البته قیمت عسل‌هایى که برند دارند تا ١٥٠ هزار تومان هم قیمت دارد. 

او اضافه مى‌کند: در  شرایط فعلى سعى مى‌کنند که با ایجاد ارزش افزوده و تولید فراورده عسل این صنعت را توسعه دهند. تولید ژل رویال، بره موم، موم، زهر زنبور عسل، گرده گل و... از جمله فراورده‌هاى جدید در صنعت زنبوردارى هستند. حتى از نیش زنبور در درمان هم استفاده مى‌شود. 

سالارکیا در مورد قیمت تمام شده عسل توضیح مى‌دهد: یکی از عوامل مهم در قیمت تمام شده عسل تعداد کوچ‌هاى کولونى زنبورهاست. هرچه تعداد کوچ‌ها بیشتر باشد با وجود افزایش میزان تولید عسل قیمت آن هم تا حدودى بالاتر مى‌رود. در مجموع هرچه میانگین تولید عسل بالاتر باشد قیمت عسل پایین‌تر مى‌آید هرچند هزینه ظاهرى تولید کمى بالاتر باشد. 

او در مورد کندوچه‌ها و تولید ملکه زنبور عسل و قاچاق آن به داخل مى‌گوید: از سال ٦٤ ورود ملکه زنبور عسل به ایران به کلى ممنوع شد در حالى که براى اصلاح نژاد و بهبود تولید باید ملکه به طور رسمى و مشخص وارد مى‌شد. با این‌ کار فقط قاچاق ملکه و ورود زنبورهای نامشخص و نامرغوب بیشتر شد. 

رئیس اتحادیه زنبورداران قصران رودبار اضافه مى‌کند: ما با مراکز تحقیقاتى کرج و گرگان براى پرورش ملکه زنبور عسل همکارى داریم که نوع بهترى از ملکه‌هاى اصلاح نژاد شده را براى به گزینى پرورش دهیم.

سالارکیا در مورد فعالیت اتحادیه زنبورداران و سابقه آن مى‌گوید: این اتحادیه از سال ٨٨ فعالیت دارد و در حال حاضر  ١١٢ عضو دائم دارد. از این تعداد حدود ٧٥ عضو فعال دارد که همچنان زبنوردارى مى‌کنند. در زمان تاسیس کل سرمایه این اتحادیه ٥٧٠ هزار تومان بود که امروز گردش مالى این اتحادیه حدود ٤٠٠ میلیون تومان است.