اصلاح الگوی کشت، جایگزین طرح نکاشت شد/ خط اعتباری 32 میلیارد تومانی نجات دریاچه ارومیه

دبیر انجمن نجات دریاچه ارومیه امروز در گفتگو با خبرنگار خبرگزاری کشاورزی ایران (ایانا) با اعلام این خبر گفت: طرح نکاشت هرچند از سوی ستاد احیای دریاچه ارومیه ارائه شد، اما عملاً نمی‌توانست اجرایی شود؛ لذا طرح اصلاح الگوی کشت در حوزه آبریز دریاچه ارومیه بدون کاهش سطح زیر کشت و با افزایش راندمان و بهره‌وری آب که عملاً کاهش 40 درصدی مصرف آب را به‌دنبال داشت، ارائه شد.

حبیب شایان‌فر افزود: در این طرح با در نظر گرفتن ارزش اقتصادی آب و محصولات کشاورزی و شاخصه‌هایی نظیر DPE و همچنین بهره‌وری آب، سوابق کشت در اراضی زراعی و باغ‌ها مورد بررسی قرار گرفت و با اصلاح الگوی کشت و روش‌های آبیاری طرحی به‌عنوان اصلاح الگوی کشت ارائه شد که عملاً می‌تواند ضمن افزایش ارزش اقتصادی محصولات کشاورزی بهره‌برداران در این حوزه، مصرف آب را نیز به‌شدت کاهش دهد.

وی خاطرنشان کرد: بر اساس این طرح، ضمن عدم کاهش سطح زیر کشت با اصلاح الگوی کشت و روش آبیاری، میزان محصول تا چهار برابر افزایش پیدا می‌کند که می‌تواند رضایت کشاورزان منطقه را نیز فراهم کند.

شایان‌فر ادامه داد: در باغ‌ها درختان درختان ریشه‌دار به قوت خود باقی هستند، تنها با اصلاح الگوی کشت، سرانه مصرف آب کاهش پیدا می‌کند، اما در اراضی زراعی با تمرکز بر دانه‌های روغنی، حبوبات و محصولات گلخانه‌ای نظیر گوجه‌فرنگی و قارچ برای نجات دریاچه ارومیه و توسعه کشاورزی منطقه همزمان اقدام می‌شود.

تخصیص 32 میلیارد تومان اعتبار برای نجات دریاچه ارومیه

دبیر انجمن نجات دریاچه ارومیه با اشاره به اعتبارات تخصیص‌داده‌شده به دریاچه ارومیه تصریح کرد: حدود 32 میلیارد تومان اعتبار برای اجرایی شدن طرح‌هایی نظیر GIS، تهیه نقشه‌های کاداستر اراضی کشاورزی، آموزش کشاورزان، کنترل برداشت آب از چاه‌های کشاورزی و لایروبی رودخانه برای انتقال آب به دریاچه هزینه خواهد شد.

وی یادآور شد: از آنجا که خط اعتباری تخصیص‌داده‌شده در اواخر سال 93 امکان برداشت پیدا کرد، اجرایی شدن طرح‌های مذکور با تأخیر همراه بود که انتظار می‌رود در سال جاری جبران شود.

ابرهای ارومیه بارور شدند

شایان‌فر تأکید کرد: باروری ابرهای حوزه آبریز دریاچه ارومیه به‌عنوان یکی از اساسی‌ترین کارهای تقویت بارش در این حوزه در دستور کار بود که سال گذشته این اقدام صورت گرفت.

وی اظهار داشت: هرچند فرضیه‌هایی نظیر امکان بارش در مناطق همجوار در صورت حرکت ابرها یا جابه‌جایی بارندگی و کاهش بارش در بعضی مناطق به فرضیه خود باقی است، اما این راهکار که در بسیاری از کشورها برای تقویت بارندگی انجام می‌شود، در حوزه آبریز ارومیه نیز صورت گرفت.

شایان‌فر همچنین گفت: باروری ابرها با وجود احتمالات منفی آن بر جلوگیری از خشک شدن این دریاچه اثر مثبت داشته است.

مرگ دریاچه ارومیه به تأخیر افتاد

دبیر انجمن نجات دریاچه ارومیه با اشاره به سطح فعلی آب دریاچه ارومیه افزود: در سال‌های گذشته مقدار کسری آب دریاچه 24 میلیارد مترمکعب اعلام شده بود که به‌نظر می‌رسد با توجه به بارندگی‌های ابتدای سال و طرح‌های اجراشده در حوزه آبریز روند خشکی دریاچه ارومیه سرعت کمتری پیدا کرده و محدود شده است.

وی خاطرنشان کرد: می‌توان سطح آب دریاچه ارومیه را در مقایسه با سال گذشته ثابت اعلام کرد که موفقیتی در حوزه نجات این دریاچه محسوب می‌شود.

شایان‌فر با اشاره به عوارض خشکی دریاچه ارومیه ادامه داد: غبار نمک مهم‌ترین تبعات خشک شدن دریاچه ارومیه است که علاوه بر استان آذربایجان غربی، می‌تواند بر استان‌های البرز و تهران نیز مؤثر باشد.

وی تصریح کرد: بر اساس اطلاعات به‌دست‌آمده از وزارت نیرو، حجم آب در دست بهره‌برداری در سه استان آذربایجان غربی، شرقی و لرستان شش میلیارد مترمکعب است که چیزی حدود چهار میلیارد مترمکعب قابلیت تنظیمی دارد.

دبیر انجمن نجات دریاچه ارومیه با اشاره به رهاسازی آب از سدهای مخزنی یادآور شد: اگر رهاسازی آب از سدهای مخزنی با برداشت‌های غیرمجاز و چاه‌های غیرقانونی متوقف شده و مسیرهای انتقال آب به دریاچه ارومیه لایروبی شود، نتیجه آن در کنترل سطح آب دریاچه ارومیه کاملاً محسوس خواهد بود.

شایان‌فر با اشاره به حوزه‌های آب سفره‌های زیرزمینی منطقه تأکید کرد: آذربایجان غربی با داشتن 29 سد مختلف در استان، با کاهش بحرانی سفره‌های آب زیرزمینی روبه‌رو است که ضرورت تجدیدنظر وزارتخانه‌های نیرو و جهاد کشاورزی برای احداث سد و افزایش راندمان آبیاری در بخش کشاورزی را ضروری می‌کند.

وی اظهار داشت: طوفان نمک می‌تواند به‌عنوان یک سونامی بر کشاورزی، سلامت و اقلیم ایران تا نواحی مرکزی مؤثر باشد، لذا به‌عنوان یک پدیده ملی باید برای آن برنامه‌ریزی کرد.

شایان‌فر همچنین گفت: تمرکز بر اصلاح مصرف آب بر بخش کشاورزی هرچند ضروریت انکارناپذیر است، اما نباید اصلاح مصرف در حوزه شرب و صنعتی که گفته می‌شود 10 درصد مصرف کشور را در خود جای داده است، به فراموشی سپرده شود.

وی در پایان افزود: از آنجا که امکان اصلاح مصرف در حوزه مصرفی و شرب خانگی بسیار سریع‌تر بوده و اثر آن می تواند زودتر به نتیجه برسد، پیشنهاد می‌شود اصلاح الگوی مصرف شرب و صنعتی نیز همزمان در آذربایجان غربی اجرایی شود./

خبرنگار: فاطمه مهردادیان

A-940222-04