Iranian Agriculture News Agency

"گردوغبار" و خشک‌سالی باید با هم مهار شود

شینا انصاری- مدیرکل دفتر پایش فراگیر سازمان حفاظت محیطزیست

"گردوغبار"  و خشک‌سالی باید با هم مهار شود

 

بررسی‌ها حاکی از آن است که به رغم بارش‌های خوبی که از آغازِ سال تاکنون داشته‌ایم، وضعیت منابع آبی کشور در سال جاری در مقایسه با سال‌های قبل به مراتب دشوارتر است. گفته شده که تابستان امسال 334 شهر کشور با جمعیتی معادل 35 میلیون نفر در معرض تنش آبی قرار می‌گیرند. از یک سو بخش اعظمی از تالاب‌های کشور به‌دلیل خشکسالی‌های پی‌درپی و مدیریت غیر اصولی منابع آب نابود شده‌اند و از سوی دیگر با وجود اثرات آشکار تغییر اقلیم، کاهش نزولات جوی و کم بارشی انباشته در کشور، متاسفانه تغییر قابل توجهی در مصرف آب در بخش‌های مختلف کشاورزی، صنعت و خانگی حادث نشده است. در حال حاضر گزارش‌های علمی متعددی درباره اثرات مضاعف گرمایش زمین در منطقه خاورمیانه منتشر شده است، بیش از 90 درصد مقالات موید این امر هستند که اثرات تغییر اقلیم در خاورمیانه بیش از متوسط جهانی است و براین اساس روزهای خشک بیشتری پیشروی ماست و به موازات این خشکسالی درازمدت، وقوع طوفان‌های گردوغبار با وسعت و توالی زمانی بیشتر مورد انتظار است. پذیرش این واقعیت که استان‌های بیشتری از کشور طی سال‌های پیشِرو متاثر از رخداد گردوغبار خواهند بود، ضمن توجه به ضرورت تغییرات بنیادین در نحوه مدیریت منابع آب به‌عنوان راه‌کارهای «مهار و کنترل» خاستگاه گردوغبار، نباید ما را از اجرای برنامه‌های «انطباق و سازگاری» با این پدیده غافل کند.

پیریزی یک برنامه منسجم برای سازگاری با گردوغبار به تفکیک بخش های کشاورزی، شهری و روستایی، صنعت و.... باید در اولویت باشد . مهمترین اقدام بی‌شک بازنگری جدی در سیاست‌های جاری کشاورزی است، جلوگیری از کشت محصولات آب‌بر همچون برنج، چغندر و درک این واقعیت که با شرایط اقلیمی جدید کشور، اصرار بر ادامه کشت این گونه محصولات موجب از دست رفتن سریع‌تر منابع محدود آبی و به تبع آن شکل‌گیری کانون‌های بیشتر گردوغبار خواهد شد. در بخش صنعت، محدودیت در ایجاد و گسترش صنایع آب‌بر و توجه به بازچرخانی آب و در فضاهای سبز شهری نیز کشت گیاهان بومی و سازگار با اقلیم از اهم موضوعاتی است که طی سال‌های اخیر بارها و بارها از سوی مسئولان امر و سیاستگذاران مطرح شده  و حتی در برنامه‌های توسعه پنج ساله هم لحاظ شده، ولی در تناسب با اهمیت و حساسیت موضوع، متاسفانه اجرای کند و بطئی داشته‌اند که حاصل آن صدالبته روند روبه رشد کانون‌های داخلی گردوغبار بوده است. آموزش‌های آمادگی و خودمراقبتی به جوامع محلی، تکمیل سامانه‌های زودهنگام پیش‌بینی وقوع گردوغبار و شبکه‌های پایش زمینی، ارتقای سیستم‌های بهداشتی و درمانی، شبکه‌های برق و خدمات‌رسانی متناسب با شرایط مناطق تحت‌تاثیر از  الزامات زیرساختی سازگاری با پدیده گردوغبار است.

شاید یکی از مهمترین ملزومات برای ایجاد عزم واقعی از سوی مسئولین امر و حرکت قابل‌قبول در اجرای برنامه‌های آمادگی و مقابله با گردوغبار درک عمیق شرایط پیشرو با ترسیم سناریوهای تغییر اقلیم و چشم‌انداز پیش روی کشور باشد؛ باور به زیستن در منطقه‌ای با خشکسالی طولانی و پایدار و ضرورت غیرقابل‌اجتناب سازگاری با شرایط اقلیمی!

بی‌گمان انکار اثرات مشهود تغییرات آب‌وهوایی در کشور حاصلی جز تشدید مشکلات ناشی از خشکسالی و فرزند ناخلفش گردوغبار ندارد، از این رو تا زمانی که قدم‌های مهم و قابل اعتنا در مسیر کاهش اثرات خشکسالی و از جمله مهار کانون‌های داخلی گردوغبار برنداریم روزهای خشک‌تر و غبارآلوده‌تری در انتظار ماست.

انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید