بهره‌برداری غیراصولی از مراتع همدان افزایش یافت

مهدی سلیمانی در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا در همدان، اظهار کرد: طبق آماربرداری سال ۹۳ تعداد دام وابسته به مراتع استان یک میلیون و ۳۰۰ هزار واحد دامی است که این عدد هر ساله متغیر بوده و با توجه به شرایط اقتصادی و معیشتی موجود در حال حاضر این تعداد دام وابسته به علوفه مراتع بیشتر شده بدین ترتیب افزایش تعداد بهره بردار و دام سبب شده که استفاده از مراتع به شکل غیراصولی افزایش یافته و این امر موجب تخریب هر چه بیشتر مراتع و پوشش گیاهی و به طبع آن افزایش فرسایش خواهد شد.

وی با بیان اینکه بیش از ۵۲ درصد از سطح کشور را مراتع تشکیل می‌دهند، اضافه کرد: بیش از ۷۰۰۰ گونه گیاهی در قلمرو مراتع کشور رشد می‌کنند که این مراتع در حفظ خاک، جلوگیری از فرسایش، تنظیم گردش آب در طبیعت، تأمین علوفه مورد نیاز دام، تولید محصولات دارویی و صنعتی و حفظ ذخایر ژنتیکی نقش اساسی دارند.

سلیمانی با اشاره به اینکه در حال حاضر سرانه مرتع در کشور ۱.۳۲ هکتار و سرانه جهانی آن ۸۲ صدم هکتار است، تصریح کرد: ۲۵ درصد از هر هکتار مرتع مربوط به تولید علوفه و ۷۵ درصد آن مربوط به ارزش‌های زیست محیطی برآورد شده است.

وی با بیان اینکه حدود ۱۰.۷ میلیون تن علوفه در شرایط بارش نرمال در مراتع کشور تولید می‌شود، یادآور شد: مراتع محل تولید و رشد گیاهان دارویی و صنعتی هستند که ارزش بازاری آن بیش از دو میلیارد دلار در سال است بنابراین حفظ، احیاء، توسعه و بهره برداری از مراتع بیش از آن که از دیدگاه تعلیف دام دارای اهمیت باشد، از نظر زیست محیطی و اکوتوریسم حائز اهمیت است.

وی با بیان اینکه مراتع استان همدان جزء مراتع ییلاقی کشور بوده است، خاطرنشان کرد: مراتع استان دارای سطحی معادل ۸۲۲ هزار هکتار بوده که از این سطح ۶۴ هزار و ۲۶۲ هکتار جزء مراتع  درجه یک، ۳۲۴ هزار و ۶۱ هکتار مراتع درجه دو و ۴۴۹هزار و ۹۱۳ هکتار مراتع درجه سه که دارای شرایط حاد از نظر بهره برداری بوده، بیشترین سطح را به خود اختصاص داده اند.

رئیس اداره امور مراتع اداره کل منابع طبیعی استان همدان بیان کرد: تمام مراتع بهره برداری شده استان ممیزی شده و بهره‌بردار آنها دامداران، روستائیان یا عشایر هستند که در مراتع عشایری ۵۴ سامانه و در مراتع روستایی ۹۶۹ سامانه واقع است.

وی درباره عملیات احیاء مراتع استان همدان اظهار کرد: در سال ۹۸ با توجه به وضعیت اعتبارات در ۱.۲ درصد از سطح کل مراتع عملیات اصلاح و احیاء انجام شده که این عملیات شامل بذرپاشی، کودپاشی، مرمت چشمه و ... بوده و به منظور احیاء و کاهش فشار دام و افزایش پوشش گیاهی انجام گرفته است.

سلیمانی یادآور شد: عملیات کودپاشی توسط بهره برداران در مراتعی که دارای وضعیت خوب و چمنی هستند، به صورت مشارکتی در پاییز قبل از آغاز بارندگی با کود فسفات و در بهار قبل از بارندگی با کود اوره انجام می گیرد.

وی افزود: اداره امور مراتع و بیابان استان به منظور افزایش بهره‌برداری و حفظ و احیاء توان تولید اقدام به تهیه طرح مرتع‌داری در سامانه های دارای علوفه استان کرده و مرتع‌داری در بازه‌های زمانی ۱۵ تا ۳۰ ساله به بهره برداران واگذار شده است.

وی بیشترین سطح مراتع درجه یک استان همدان را در مراتع کوهستانی و چمن زارها دانست و ادامه داد: مراتع درجه ۳ بیشترین بهره برداری از سطح مراتع را به خود اختصاص داده و با توجه به بهره برداری شدید گیاهان خوش خوراک با گیاهان سمی و خاردار جایگزین شده است.

رئیس اداره امور مراتع اداره کل منابع طبیعی استان همدان خاطرنشان کرد: در مراتع استان همدان علاوه بر علوفه، بهره برداری دارویی مانند آویشن، کنگر، چایی کوهی و ... توسط مردم صورت می‌پذیرد که با توجه به سطح و مقدار بهره برداری از این گونه از گیاهان پتانسل افزایش سطح این گونه از گیاهان در مراتع استان وجود دارد.