چرا کشاورزان ایرانی قهرمان فیلم ها و سریال ها نمی شوند؟!

فاجعه آنکه در بحبوحه افزایش لجام گسیخته قیمت دلار و تاثیرات گریزناپذیر آن بر سایر حوزه ها، افزایش قیمت لبنیات با وجود توجیه ها و استدلالهای پیرامونی اش در متقاعد کردن افکار عمومی، حتی موجب شد تا کمپینی هم در فضای مجازی تشکیل شود تا در مقابل این گرانی، در مسیر یک هفته نخریدن لبنیات به اعتراض قدم بردارند. حرکتی که در صورت تداوم اختیاری و یا اجباری، تاثیرات منفی اش بر سلامت شهروندان در مواردی حتی جبران ناپذیر خواهد بود.

از سویی افزایش قیمت نگران کننده میوه در ماه‌های اخیر به عنوان یکی از منابع غنی و در دسترس ویتامین که موجب شد بخش وسیعی از قشر متوسط و ضعیف آنرا نیز از سبد غذایی خود حذف کنند، نام کشاورزان را در مقام عناصر کلیدی در چرخه کاشت، داشت و برداشت این دست محصولات گوشزد کرد. کشاورزانی که از حیث تولید محصولات استراتژیکی همچون برنج، گندم، جو و نیشکر نیز نقش کلیدی در شکل گیری اقتصاد کشور دارند. 

جهادگرانی که در عرصه پیروزی در جنگ علیه گرسنگی و مبارزه با ناامنی غذایی نقش انکارناپذیری دارند.

گفته می شود گمانه زنی های چند سال اخیر در خصوص مقوله گرسنگی نشان می‌دهد نزدیک به 800 میلیون نفر در جهان از گرسنگی شدید رنج می برند و بر همین اساس نیاز مبرمی به افزایش تولید محصولات غذایی علاوه بر 60 درصد جهت پاسخگویی به تقاضای جمعیت جهان که در سال 2050 به بیش از 9 میلیارد نفر می رسد وجود دارد. مسئله ای که بر اهمیت کارکرد و نقش آفرینی کشاورزان و دامداران در صنعت غذایی جهان تاکید حساسی دارد.

با وجود این اهمیت بزرگ، در دنیای فیلم و سریال به ویژه در آثار شاخص و به یاد ماندنی داخلی کمتر  دیده ایم که قهرمانان شان برخاسته از این حوزه بوده باشند. این مسئله از آن جهت حائز اهمیت است که فیلم و سینما به دلیل وسعت دایره اثرگذاریشان پتانسیل آنرا دارند تا ابعاد واقعی و ماندگاری از نتیجه فعالیتهای این حرفه ها در بقای بشر را ببینند و از آن مطلع شوند. ضمن اینکه معرفی کاراکترهایی در کسوت دامدار یا کشاورز در آثار نمایشی، به دلیل تصویری که عملکرد آنان و مشقات حرفه شان به تماشاگر ارائه می دهد، این روشنگری را برای او در پی دارد تا با حمایت از تولیداتشان، به استمرار فعالیت این اقشار زحمتکش کمک کند.

 از سویی در صورتی که در روند پرداخت دراماتیک روایتهایی که یک دامدار یا کشاورز نقش محوری آن را دارند، به مسائل پشت پرده ای مانند دخالت های دلالان و سودجویی واسطه ها اشاره شود که منجر به افزایش غیرمنطقی قیمت تمام شده برای مصرف کننده می شوند، در عین سرگرم کنندگی، ابعاد آگاهی بخش و هشداردهنده این آثار هم مفید خواهد بود.

ولی اصولا چرا فیلمسازان و سریال سازان ما در رجوع به زندگی این اقشار و واگذاری نقشهای کلیدی روایت هایشان به آنان بی علاقه هستند. در کنار نیاز به حضور در لوکیشنهای خارجی و دشواری شرایط تولید، به نظر می رسد هدایت درام در این حوزه نیز چندان کار ساده ای نباشد. شاید ورود وزارت جهادکشاورزی و سایر مراجع مرتبط به این حوزه و تشویق بیشتر هنرمندان به گام برداشتن در این مسیر، بتواند در آینده تا حدود زیادی راهگشا باشد. بویژه آنکه می توان از این طریق، بسیاری از موارد آموزشی از جمله مدیریت مصرف آب، استفاده بهینه و به دور از اسراف مواد غذایی به جهت آگاهی از مرارتهای تولیدشان و ... را برای هر دو طرف تولید کننده و مصرف کننده در بستری نمایشی متذکر شد.

در شرایطی که کشورها امروز سلامت و امنیت غذایی خود را به طور مستقیم به تولیدات بخش کشاورزی وابسته می دانند، خلا و اختلال در روند تولید این بخش می‎تواند حتی بحران های سیاسی، اقتصادی و اجتماعی جبران ناپذیر و بزرگی را به آن کشور تحمیل کند. 

با این وصف، سینمای دنیا در این زمینه پررنگ تر عمل کرده و به آن پرداخته است. در داخل، اما این مضمون بیشتر شمایلی کاریکاتوری و سطحی در آثار نمایشی داشته است و طبعا نتوانسته در ابعاد وسیع اثرگذار باشد و کارکرد این حرفه ها را بر تامین امنیت غذایی بخوبی گوشزد کند. یادآوری ای که روند تحول و رشد سالم این حوزه را با افزایش اطلاعات و دانایی مخاطبان در مقام همان مصرف کنندگان،به نوعی تضمین و همراهی نیز می کند.

در قسمت بعدی این مطلب مروری خواهیم داشت بر نمونه های مهم این حوزه در سینمای ایران وجهان.

عکس ضمیمه مطلب تزیینی و مربوط به فیلم «روسری آبی» ساخته رخشان بنی اعتماد است که قصه آن در فضای روستایی و با اشاره به زندگی کشاورزان روایت می شود.