اولویتها و شرایط خاص اقلیمی کشور، سوژه ضروری فیلم و سریال
تلویزیون سرش را از تهران به سمت شهرستانها بچرخاند
هادی اعتمادی مجد|| تمرکز سماجتآمیز برنامهسازان، به ویژه سازندگان سریالها در تهران موجب شده تا ظرفیتهای تولید اثر در شهرستانها چندان شناخته شده نباشد. ممکن است در رد مسئله ذکر شده، از وجود شبکههای استانی حرف بزنید و بحث تمرکززدایی تلویزیون را پیش بکشید.
با این حال نگاه کوتاهی به کنداکتور شبکههای سراسری نشان از سهم اندک شبکههای استانی در تامین خوراک آنتن آنها دارد. در واقع کیفیت بعضا پایین تر از حدود استاندارد شبکههای استانی، مانع از حضور پویای آنها در شبکههای سراسری دارد. مشکلی که طبعا به کمتر دیده شدن تولیدات آنها و نیز نبود شناخت از تواناییهای هنرمندان شهرستانی بر می گردد.
از سوی دیگر سریالهایی هم که راهی استانها میشوند، بدون بهرهگیری چندانی از ظرفیتهای مختلف آنها یا اغلب در لوکیشنهای داخلی قصه را روایت میکنند و یا چشم از ویژگیهای مختلف لوکیشن میدزدند. از جمله سریال اخیر ماه رمضان شبکه یک با نام «سر دلبران» که در یزد تصویربرداری شد اما نشان چنداتی از زیباییهای بکر استان نداشت. استانی که اتفاقا پیدایش آن در زیست بوم کویری با اتکا به مدیریت صحیح مصرف آب صورت گرفته و تجربه های آن می تواند در وضع فعلی بحران آب یاری دهنده و مفید باشد.
ویژگیهایی چون پتانسیلهای ناشناخته گردشگری، بسترهای صنعتی، تولیدی و کشاورزی و امتیازهای گردشگری که میتواند در سایه نمود در سریالها و فیلمها ضمن تشویق سفر به آن مناطق، تصویر درستی از این ظرفیتها ارائه دهد.
«شب عید» عنوان مینی سریال جدید شبکه یک سیماست که از شنبه گذشته روی آنتن رفته است. سریالی که داستان آن در شهر مشهد میگذرد و زائران حرم امام هشتم (ع) در محوریت آن قرار دارند. «شب عید» ساخته سعیدآقاخانی هرچند یک سریال کوتاه است و فرصت کوتاهی برای اخت شدن با بیننده دارد، اما در همین دو قسمت هم توانسته ارتباط مناسبی با او برقرار کند. اشاره به تفاوتهای فرهنگی اقوام ایرانی و طرح مسائل مبتلا به جامعه ایران و نه صرفا پایتخت نشینان در دایره روایتهای اپیزودیک این سریال مجال خوبی برای طرح برخی ضرورتهاست. خاصه آنکه همه اینها در زمینه ای کمدی با حضور بازیگران شناخته شده روایت می شوند که در جذب مخاطب بیشتر موثر است.
سریال قبلی شبکه یک با نام «راه و بیراه» به کارگردانی داود بیدل نیز با رجوع به مشکلات و دغدغه های استانهای مختلف از جمله کویرزدایی، کشت محصولات استراتژیک، مدیریت منابع آبی و ... گامهایی هرچند کوچک در این باره برداشت.
در واقع باید گفت این شیوه از برنامه سازی می تواند در عین برخورداری از جنبه های سرگرم کننده و خصوصیات هنری، ابعاد فرهنگی و آموزشی نیز داشته باشد. در میان تولیدات امروز تلویزیون آیا کدام سریال یا فیلم را می توان مثال زد که به کمال، شرایط کشت و یا دامپروری در کشور را با دیدگاهی دراماتیک و موثر به تصویر بکشد.
اینکه در سریالی مثل «سر دلبران» در کنار انبوهی از دیالوگهای خنثی و غیر موثر، حتی یک جمله از تجربیات مردم در باب مدیریت مصرف آب در شهری که به خطه «قنات و قنوت و قناعت» مشهور است، گفته نمی شود، قطعا نیاز به آسیب شناسی و جلوگیری از تکرار ماجرا دارد. استانی که در کنار بوشهر، خراسان جنوبی، سیستان و بلوچستان، فارس، کرمان و هرمزگان از چهار سال پیش در رده مناطق مواجه با کمبود آب قرار داشته، اما شاید تا امسال که قضیه کمبود آب در پایتخت جدی و ملتهب شد، کمتر نگاه کارشناسی و عزم ملی برای حل بحران و گذر از آن شکل گرفت. حال آنکه میشد تا پیش از گسترش وسعت بحران با تاکید و اعلام خطر جدی در رسانه فراگیری چون صدا و سیما، در صدد اصلاح برآمد و مردم را به صرفه جویی و مصرف بهینه تشویق کرد.
سریالها و فیلمها به عنوان پرمخاطب ترین برنامه های تلویزیون می توانند در القای مفاهیم مذکور در لایه درام کارکرد مهمی داشته باشند.
اینکه حدود 80 میلیارد متر مکعب در دولت های نهم و دهم از سفره های زیر زمینی آب برداشت شده، شاید نه صرفا اشتباهی بر اساس سیاستگذاریهای نادرست دولت قبل که ناشی از ناآگاهی مردم نیز بوده است. چرا که رسانه ها در قبال آگاهسازی نسبت به تهدیدات چنین اقدامی وظیفه خطیری دارند.
شورای عالی آب سال گذشته برای حل مشکل آب های زیرزمینی ۱۵ پروژه تعادلبخشی ارایه کرده که ۱۱ پروژه از آن بر عهده وزارت نیرو، ۳ پروژه بر عهده وزارت جهادکشاورزی و یک پروژه نیز به مرکز تحقیقات زمینشناسی واگذار شده است.براساس این طرح، سال گذشته ۴۷۵ میلیون مترمکعب از منابع آب زیرزمینی کنترل شد. طی امسال و سه سال آینده نیز باید ۱۱ میلیارد مترمکعب و پس از ۲۰ سال ۱۱۰ میلیارد مترمکعب اضافه برداشت از منابع آب زیرزمینی کنترل شود. هدفی که بدون بهره گیری از همکاری مردم تحقق آن دور از دسترس به نظر می رسد. همین یک حوزه بنا بر اهمیت حیاتی اش می تواند دستمایه سریالی جدید از تلویزیون باشد. سریالی که ضمن استفاده از جذابیتهای تماشاگر پسند، می تواند زمینه ساز همکاری بهتر مردم نیز باشد.
در روزهای آینده به دیگر مواردی خواهیم پرداخت که می توانند با نگاه به اولویتها و شرایط خاص اقلیمی کشور، دستمایه ساخت فیلم و سریال باشند.
توضیح:عکس ضمیمه مطلب مربوط به سریال «شب عید» است.
دیدگاه تان را بنویسید