واردات یونجه گامی در کاهش مصرف آب کشاورزی
عبدالجسین طوطیایی - پژوهشگر کشاورزی سطح کشت محصول یونجه در کشورمان حدود ششصد هزار هکتار و با میانگین عملکرد حدود ده تن در هکتار است. نیاز آبی این محصول بطور میانگین 20 هزار متر مکعب در هر هکتار برآورد میشود . بنابراین مجموعا 12 میلیارد مترمکعب و در حقیقت یک هفتم از سهم آب بخش کشاورزی تنها به زراعت این محصول اختصاص مییابد. در صورت کاهش سطح کشت یونجه، آب مورد نیاز برای هر هکتار آن را میتوان برای زراعت سه هکتار گندم ، جوو یا کلزا در نظر گرفت. البته این تغییر الگوی کشت و به دلیل توقف آب آبیاری در فصل تابستان از مزیت دیگری هم بر خورددار است. در حال حاضر عمده تنش آبی در فصل تابستان و بخصوص در یونجه کاریهای جنوب کشور رخ میدهد. تاریخ زراعت یونجه در ایران با امتداد تاریخ مدون کشور نیز همراه است .
این گیاه از زمان کوچ قوم ماد به فلات ایران آورده شده و نام دیگر آن "علف مادها "است. بنابراین زراعت یونجه به مثابه بخشی از هویت فرهنگ کشاورزی کشور تلقی و تغییر در روند کشت آن مستلزم فراهم کردن مشوقهای اقتصادی برای دامداریهای صنعتی و از آنسو خریدهای تضمینی جذاب برای زراعتهای جایگزین است. اگر در قالب یک برنامهریزی تنها 50 درصد سطح کشت این محصول کاهش یابد در حقیقت شش میلیارد متر مکعب از منابع آبی یا صرفهجویی یا آنکه به کشت مثلا یک میلیون هکتار دانه روغنی کلزا و حداقل به تولید 700 هزار تن روغن در داخل کشور تبدیل خواهد شد. برای خرید این حجم از روغن نیاز به تامین حدود 400 میلیون دلار ارز و خروج آن از کشور است. در صورتی که سه میلیون تن یوجه کاهش یافته را هم از طریق واردات تامین کنیم، تقریبا ارز خارج شده به همین میز ان خواهد بود با این تفاوت که در این تغییر الگوی کشت نیازی به آبیاری تابستانه نخواهد بود. البته این محاسبات در جنوب کشور حساستر بوده و به عنوان مثال نیاز آبی هر هکتار یونجه معادل 6 هکتار نخلستان است.
روزنامه عصر اقتصاد در گزارشی تحت عنوان " واردات یونجه برای مقابله با کم آبی" ( دوازدهم تیر ماه 97) به درستی به این ضروت پرداخته و در ضمن آن از گفتوگو با خانم ماهرخ فلاحی کارآفرین نمونه سال 83 و عضو زنان کارآفرین اتاق بازرگانی، نظرات مفیدی را در این خصوص ارائه داده است. وی به عنوان دامپرور نمونه و تاکید بر ضرورت تبدیل کشت تابستانه به زراعتهای زمستانه تاکید کرد که در ده سال گذشته دامداران برای تهیه علوفه مورد نیاز خود مشقاتی داشته و در معرض ورشکستگی قرار گرفتهاند. وی از امکان گشایش واردات یونجه از اسپانیا استقبال کرده و آنرا برنامهای در راستای شرایط تنش آبی موجود کشور دانسته است. امیدواریم که زنان کار آفرین کشورمان مانند خانم مهندس ماهرخ فلاحی همواره طلایهدار اجرای تصمیمات درست و منطبق با منافع ملی باشند.
ضمن تایید نظرات خانم فلاحی از تصمیم گیران در این حوزه باید برای برقراری امکان واردات یونجه ( که در حال حاضر به قیمت کیلویی 950 تومان تمام می شود) قدر دانی و آن را در برای پایداری منابع کشور تلقی کرد. ضرورت این اقدام مثبت تا جایی است که برای ادامه آن اگر دولت محترم ناگزیر به پرداخت یارانه به دامداران شد قابل توجیه است. البته این سیاست را مدیریت بخش کشاورزی در خصوص دیگر علوفههای زراعی آببر از قبیل ذرت علوفهای نیز میتواند مورد اجرا گذارد به شرط آنکه بعضی نمایندگانی که کارت زرد به دست، توسعه بخش کشاورزی را تنها در تغییر شخص وزیر میدانند این اقدام مثبت را در سیاهه ایرادات خود نگنجانند.
دیدگاه تان را بنویسید