Iranian Agriculture News Agency

روز جهانی تنوع‌زیستی برای احترام به خلقت است

عبدالحسین طوطیایی – پژوهشگر کشاورزی: سازمان ملل متحد روز ۲۲ ماه می برابر با اول خرداد را جهت افزایش آگاهی عموم و بالا بردن سطح درک مردم نسبت به مسائل مربوط به تنوع زیستی، ارزش‌های آن و گام‌هایی که می‌توانند در جهت حفظ این گنجینه گرانقدر بردارند، به عنوان روز جهانی تنوع زیستی اعلام کرده است.

روز جهانی تنوع‌زیستی برای احترام به خلقت است

 

حکایت آفرینش انسان را بایستی از تاریخ زنجیره  دیگر  پدیده‌های حیات در سیاره زمین متمایز دانست. او از  آغاز  خلقت  تا کنون  یا به  جلوس بر کرسی آفریدگارش  و یا در اسارت  اهریمن  جلوه کرده است.  بی‌تردید صدای چکاچک این نبرد مستمر و به‌مثابه یک موزیک متن در  امتداد تاریخ خلقت این آفریده آفریننده  همواره طنین دارد. این پیکار بی‌امان در عصر جدید و مدرنی هم که  او به  مدد علم و دانش  برای خود آراست تا با ابزار  فناوری ‌های نوین  گام‌های پرشتاب‌تر بردارد کماکان  ادامه  داشته  و تنها  ابزار سلطه‌جویی‌اش  گسترده و مخرب‌تر شده است.

متاسفانه انسان مدرن و در این بیش از پنج قرنی که برایش گذشته است  کارنامه‌ای مثبت  در همزیستی‌اش با طبیعت و پدیده‌های حیات  از خود ارائه نداده است. او در این مدت و با نگاهی سلطه‌جویانه و  شتابی روز افزون همچنان در تلاش سیطره بر ژرف‌ترین‌های زمین و دریا و  بالاترینهای آسمان است. شتابی ناموزون که بعد زیاده‌خواهی او  پررنگتر از آیندهنگری عقلانی‌اش می نماید.

اکنون  انسان  عصر مدرن و در این روند ناایستا، در چنبره  زیاده طلبی‌های خود  به دام افتاده و هرازگاه و از حنجره دیده‌بانان آگاهش  فریادی نوستالژیک  سرکشیده و از تخریب چیدمان بستر حیات خود  در اوج ندامت است. چیدمانی از تنوع گیاهان و جانوران زمین که طی میلیاردها سال  به تعادل  هم‌زیستی  رسیده  بودند اما به ضرب و سلطه انسان به هزیمت و نیستی گراییده‌اند. انسانی که در سودای  زعامت در زمین اما هنوز دستی در دستان اهریمن دارد.  به نظر می‌رسد  مادامی که تلقی این موجود  از جایگاهش در خودمحوری و سلطه‌گری  به‌جای همزیستی خلاصه شود کماکان در حسرت  بازگشت به اصل خویش  ناله غربت سر خواهد داد . اگر اکنون جنگل‌ها ایستاده می‌میرند و  دریاچه‌ها و تالاب‌ها معتاقب آنها می‌خشکند  چه بسا  بازتابی ازعصیان بر علیه پیمانش با فرشتگانی باشد که فروتنانه سر بر پایش نهاده بودند.   

از نیمه دوم قرن بیستم  به بعد  افزایش تصاعدی جمعیت و  الگوی اسراف در مصرف،  تنوع‌های  جانوری و گیاهی  زمین را مورد تهدید  شدیدتری قرار داده است.  همزمان  نهادها وتشکل‌های بین‌المللی متعددی تشکیل  تا دولت‌ها را وادار به مشارکت در حراست از بستر حیات و تنوع زیستی آن کنند از جمله این تلاش‌ها ‌کنوانسیون تنــوع زیســتی در مــاه مــی ســال ١٩٩٢ مــیلادی در نایروبی بود که  به نتیجههـائی رسـید و در همـان سـال در ٥ ژوئـن ١٩٩٢ در کنفرانس ریودوژانیرو امضاء شد. هدف اصلی این کنوانسیون در قالب پروتکل جهانی ایمنی زیستی کارتاهنا ، حفـظ تنـوع زیسـتی و استفاده پایدار از منابع طبیعی و تقسیم منافع حاصـل از آن به گونه‌ای عادلانه است. البته بایستی به‌خاطر بسپاریم  مادامی که قدرت‌های اقتصادی  و سیاسی  جهان در این معاهده‌ها مانند "تغییر اقلیم‌ پاریس" در سال 2015  منافع کوتاه‌مدت خود را اولویت قرار دهند حکایت تخریب  و عدم پایداری تنوع زیستی در این سیاره همچنان باقی است. سیاره‌ای که گیاهان و جانوارانش  هرگز  از مرز‌های جغرافیای سیاسی کشورها  تبعیت نمی‌کنند. آنها  ادامه حیات خود را  تنها  در همزیستی  عادلانه بر سفره کرامت نظام هستی  می‌دانند. سفره‌ای  که در آن انسان  باید از سلطه اهریمنی‌اش  عدول و خود را به عنوان جزیی  از  چرخه‌زیستی  و نه مالک  آن بپندارد.

انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید