فرجام نیکوی بخش کشاوری در نابرجام ترامپ

کشاورزی کشورمان در خلال شش دهه گذشته و متاثر از رفرم آمرانه موسوم  به انقلاب سفید و درآمد نفت  از مدار طبیعی خود خارج  شد و به‌تدریج به  دستگاهی تزیینی  تبدیل تا به رقابتی نابرابر با اهرم‌های واردکنندگان بپردازد.  رقابتی  که  بخش کشاورزی و به تناسب نوسان  درآمد نفت در فضای پیدا و پنهان قرار می گرفت. اما هیچگاه  این بخش نقش محوری همچون گذشته دورش را  احراز نمی‌کرد. شاید برجسته‌ترین  دلیل به حاشیه رفتن این بخش افراط  در مصرف  مواد غذایی اصلی از قبیل گندم، برنج ، شکر، روغن و آب  و...... و در مقایسه با سرانه مصرف جهانی  و نیز تغییر پرشتاب کاربری اراضی زراعی  بوده است. این بخش  به دلیل اتکا به نیروی انسانی زحمتکش  خود و نیز پارامتر هایی که عمدتا در نظام طبیعت قرار دارند  در بحران‌های پردامنه سیاسی  مانند تحریم و جنگ نه تنها کمترین آسیب  را  دیده  بلکه به دژی استوار  در برابر بحران  تبدیل می‌شود. سال‌هایی که  روند خردکننده  تحریم‌های سازمان ملل  عرصه  را  بر مردم عراق تنگ کرده بود  به‌خاطر  داریم. اگر ظرفیت‌های کشاورزی کشور عراق در آن سال‌ها  به‌خوبی مورد بهره‌وری قرار داشته و الگوی مصرف  نیز متناسب با ذخیره داخلی مورد مدیریت قرار می‌گرفت هرگز قطعنامه تحقیرآمیز "نفت در برابر غذا"  کارآیی نمی‌یافت.

اکنون نیز که سایه تحریمی دیگر بر زندگی و معیشت مردم کشورمان در حال گسترش است باید که از این بحران به‌طور هوشمندانه موهبتی پایدار برای آینده سرزمین خود خلق کنیم. از آنجا که در مناسبات نفت‌آلود چند دهه اخیر از فرهنگ امساک و قناعت دور شده بودیم دولت‌ها  نیز به‌تدریج از راهبرد  حکمرانی غذایی  فاصله گرفته  و تنها به  تحقق "امنیت غذایی" خود را ملزم کرده بودند. امنیتی که در سایه درآمد نفت و با یک سفارش ساده برای واردات قابل دسترس بود. در این بزنگاه حساس تدارک و تدوین یک برنامه منظم و دقیق مصرف درهمه سطوح از جانب مدیریت کشور و  به عنوان گام نخستین به‌چشم می‌خورد.  گامی که بدون همراهی جامعه هرگز  میسر نبوده و به انجام نخواهد رسید. بدون تردید مردم ما زمانی در این ریاضت سازنده مشارکت خواهند کرد که در بین خود و صاحبان  تصمیم و اجرا فاصله‌ای را احساس نکنند.  اگر که در قالب یک برنامه‌ریزی فوریتی  بتوانیم نظام مصرف مقتصدانه‌ای را در همه سطوح و به‌خصوص فرآورده‌های  کشاورزی نهادینه کنیم در آن صورت اعتبار فرهنگی خود را هم به  جهانیان اعلام خواهیم کرد. اما دستاورد بزرگ‌تر برنامه ریاضت آگاهانه  و همگانی  در مصرف، تضمین تحقق  سیستم کشاورزی پایدار برای  آینده کشورمان است. سیستمی  که از آن پس و  در برابر افزایش بدون برنامه‌ریزی جمعیت و یا زیاده‌روی در مصرف از هم نمیگسلد. در چنین دستاوردی نقش  تحریم های مصداق تمثیل " عدو شود  سبب خیر اگر خدا خواهد"  است. از دیگر پیامدهای سازنده  این همبستگی در برابر تحریم  قرار گرفتن بخش کشاورزی  در طلایه کاروان اقتصادی کشور است.  بخشی که از این پس،  هر وجب آن را تمامی  مردم به‌خوبی حراست و هر زوزه بولدوزور تخریبی  را در حنجره خاموش خواهند کرد.