دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گردوغبار:
پتانسیل غبارخیزی در 23 استان کشور وجود دارد
دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گردوغبار گفت: بر اساس مطالعات اخیر، 23 استان کشور با پتانسیل غبارخیزی و دارای منشأ گردوغبار و 8 استان فاقد منشأ گردوغبار ازجمله گیلان، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، کردستان، کرمانشاه، زنجان و اردبیل است.
به گزارش خبرنگار ایانا، دکتر علیمحمد طهماسبی بیرگانی دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گردوغبار در جلسه تخریب اراضی در ایران و راهکارهای مهار آن گفت: امروزه پدیده فرسایش اعم از آبی و بادی بهعنوان یکی از اصلیترین فرایندهای تخریب اراضی در مناطق مختلف دنیا ازجمله ایران به شمار میآید.
وی ادامه داد: اگرچه این پدیده بهعنوان یک عامل طبیعی همواره در تخریب چهره و سیمای طبیعی کره زمین دارای قدمتی برابر عمر آن است، اما با افزایش جمعیت و تلاش در جهت رفع نیازهای بشری و دستاندازی انسان بر منابع طبیعی به همراه مدیریت های غیراصولی، سبب استمرار پدیده خشکسالی بهعنوان عامل مؤثر در تخریب اراضی و ایجاد خسارت در بخش مهی از کشور شده است.
وی بابیان اینکه متأثر بودن کشور ایران از تغییرات اقلیمی، افزایش بادهای غربی کشور و کاهش بارش سبب تداوم و گستره پدیده گردوغبار شده است، تصریح کرد: با توجه به قرارگیری کشورمان در کمربند خشک و نیمهخشک جهان، سطح وسیعی در معرض فرسایش بادی و گردوغبار با منشأ داخلی و خارجی قرارگرفته است.
طهماسبی با اشاره به وقوع و استمرار پدیده خشکسالی در ایران، کشورهای منطقه و غرب آسیا گفت: این پدیده به همراه تأثیر دیگر عوامل محیطی، زمینهساز رخداد بحرانهای منابع طبیعی و محیط زیستی ازجمله کمآبی، خشکسالی و رخدادهای مکرر فرسایش بادی گردوغبار شده است.
وی بیان داشت: پژوهش های متعددی در زمینهی تعیین مسیرها و منابع اصلی تولید گردوغبار در سطح جهان انجامشده که در آن مسیرهای اصلی انتقال گردوغبار و کانون های اصلی آن در جهان را تعیین کرده است؛ این کانون ها شامل صحرای آفریقا، شبهجزیره عربستان، آسیا، آمریکای شمالی، آمریکای جنوبی، آفریقای جنوبی و استرالیا است. بهعلاوه بر اساس بررسیهای انجامشده، مسیرهای اصلی عبور گردوغبار در غرب آسیا شامل 6 مسیر اصلی عبور گردوغبار است که تحت شرایط آب و هوایی آسیای غربی قرار دارد.
طهماسبی درباره وضعیت پدیده گردوغبار در کشورمان گفت: با توجه به بررسیهای انجامشده در ستاد ملی مقابله با پدیده گردوغبار، نزدیک به یکپنجم کل مساحت ایران در حدود 33 میلیون هکتار را کانونهای فرسایش بادی برخاسته از گردوغبار با شدتهای گوناگون تشکیل میدهد که شدت و درجه فعالیت آنها در هر منطقه و بسته به فصول سال متفاوت است.
وی ادامه داد: از کل مساحت 33 میلیون هکتاری، قریب به 40 درصد در شرق در استانهای خراسان رضوی، خراسان جنوبی و سیستان و بلوچستان، 15 درصد در غرب، جنوب غربی و جنوب در استانهای ایلام، بوشهر، خوزستان و هرمزگان، 30 درصد در مرکز در استانهای فارس، اصفهان، یزد و سمنان و 15 درصد مابقی در سایر مناطق کشور قرار دارد.
23استان کشور دارای پتانسیل غبارخیزی است
وی با اشاره به تحقیقات علمی و در رابطه با دینامیک و نحوه اثر فرسایش بادی به همراه کنش و اندرکنش های موجود در بین عوامل معلول این پدیده در طی قرن بیستم گفت: پدیده فرسایش بادی در اقلیم های خشک و نیمهخشک عمل می کند. بر اساس مطالعات اخیر، 23 استان کشور با پتانسیل غبار خیزی و دارای منشأ گردوغبار و 8 استان فاقد منشأ گردوغبار ازجمله گیلان، مازندران، کهگیلویه و بویراحمد، لرستان، کردستان، کرمانشاه، زنجان و اردبیل است.
دبیر ستاد ملی مقابله با پدیده گردوغبار ادامه داد: در این طرح پس از تعیین پتانسیل فرسایش پذیری سرزمین، میزان شار قائم گردوغبار در کانونهای بحرانی فرسایش بادی محاسبه شد و درنهایت مساحت، زمان فعالیت و محدوده اثر کانونهای بحرانی فرسایش بادی، توفان ماسه و گردوغبار مشخص شدند. همچنین الگوی تغییرات مکانی و زمانی (ماهانه، فصلی و سالانه) وقوع فرسایش بادی، توفان ماسه و گردوغبار در سطح کشور مورد بررسی قرار گرفته است.
طهماسبی بهضرورت مدیریت آمادگی مقابله با پدیده گردوغبار اشاره کرد و گفت: آییننامه اجرایی مقابله با گردوغبار در سال 1388 تصویب شد و بازبینی آن در سال 1395 توسط هیات وزیران مشتمل بر 18 ماده و با مسئولیت رئیس سازمان حفاظت محیطزیست و با عضویت معاونین دستگاه های ذیربط انجامشده است.
وی افزود: بر اساس این آیین نامه، ستاد ملی مقابله با گردوغبار در سازمان حفاظت محیطزیست کشور تشکیلشده و براین اساس کمیته های ملی و تخصصی مقابله با گردوغبار و کارگروه های تخصصی مرتبط با آن شامل کارگروه منشایابی گردوغبار، بین الملل، بررسی مواد تثبیتکننده خاک و تدوین برنامه عمل و باهدف بررسیهای فنی و کارشناسی دستورات واصله، از سوی کمیته ملی به همراه کارگروه های استانی ذیل کمیته ملی و تخصصی تشکیل گردید.
طهماسبی در پایان گفت: در چارچوب آئیننامه مذکور، اقدامات متعددی بهویژه در دو سال گذشته بهصورت نرمافزاری، مطالعاتی و اجرایی برای مقابله با گردوغبار در کشور انجامشده که نقش مهمی در کاهش و مدیریت این پدیده در کشور در پی داشته است.
دیدگاه تان را بنویسید