کشت هندوانه مظلوم واقع شده است/ درآمد ۱٫۲ میلیارد دلاری کشور از صادرات سبزی و صیفی

حسین اصغری در گفت‌وگو با خبرنگار ایانا با اشاره به برنامه‌های معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی برای کاهش آب مصرفی محصولات سبزی و صیفی، اظهار کرد: میزان آب مصرفی در یک محصول کشاورزی بستگی به تکنیک‌های به کار گرفته شده و فصل کشت آن محصول دارد.

۲۰ تا ۲۵ درصد صرفه‌جویی آب با کشت نشایی

 وی افزود: سیاست کلی معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی، کشت نشایی تمام محصولات سبزی و صیفی منهای سیب‌زمینی و سبزیجات برگی است که قابلیت کشت نشایی ندارند. به عبارت دیگر، نشاها در واحدهای تولید نشا (گلخانه‌های تولید نشا) پرورش پیدا کرده و به جای کشت مستقیم بذر در فضای باز، نشا را به زمین اصلی منتقل می‌کنیم.

مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، خاطرنشان کرد: در منابع مختلف بین ۲۰ تا ۲۵ درصد صرفه‌جویی در مصرف آب با کشت نشایی ذکر شده است.

آبیاری میکرو، کیفیت محصول را بالا می‌برد

اصغری ادامه داد: دومین سیاست ما که با جدیت در حال پیگیری است، آبیاری تمام سطوح سبزی و صیفی با استفاده از آبیاری مدرن یا میکرو (تیپ) است. این موضوع تنها برای کاهش مصرف آب نیست بلکه باعث افزایش کیفیت محصول هم می‌شود.

کاهش تبخیر آب با استفاده از مالچ پوششی

وی، استفاده از مالچ را سومین سیاست معاونت زراعت وزارت جهاد کشاورزی برای کاهش مصرف آب محصولات سبزی و صیفی عنوان کرد و گفت: برنامه ما این است که در تمام محصولاتی که ممکن است، از مالچ پوششی استفاده کرده و با این کار، تبخیر آب از سطح خاک و علف‌های هرز را تا حد زیادی کنترل کنیم.

اصغری با بیان اینکه در کشت سبزی و صیفی، ارقام به شدت تعیین‌کننده‌اند، تصریح کرد: کشت ارقام هیبرید به شما محصولی یک‌دست از نظر وزن، شکل، تناژ و عملکرد می‌دهد و تلاش می‌شود از این طریق عملکرد در واحد سطح را هم بالا ببریم.

افزایش بهره‌وری در محصولات سبزی و صیفی

مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، اجرای این سیاست‌ها را موجب افزایش بهره‌وری دانست و یادآور شد: بهره‌وری، کسری است که در صورت آن مقدار محصول تولیدی و در مخرج آن، میزان آب مصرفی نوشته می‌شود. اگر مقدار محصول تولیدی افزایش پیدا کند، بهره‌وری بیشتر می‌شود و چنانچه میزان آب مصرفی هم کاهش پیدا کند، بهره‌وری افزایش می‌یابد.

وی افزود: حقیقت امر آن است که ما سعی می‌کنیم هم‌زمان هم صورت کسر را زیاد و هم مخرج کسر را کم کنیم. به این دلیل، افزایش بهره‌وری در محصولات سبزی و صیفی با سرعت خوبی رشد می‌کند.

این مقام مسوول در وزارت جهاد کشاورزی، در ادامه گفت: روش دیگری که برای ارتقای بهره‌وری آب در محصولات سبزی و صیفی به کار برده می‌شود، مدیریت زمان کشت و تولید محصول است. وقتی محصولی در دوره تابستان تولید می‌شود، حرارت بالا و رطوبت پایین باعث افزایش تبخیر می‌گردد. با این وجود، بسیاری از محصولات سبزی و صیفی همچون هندوانه در مناطق جنوبی کشور و در فصول مناسب سال یعنی پاییز و زمستان کشت می‌شوند. این عمل باعث می‌شود که از شرایط اقلیمی برای پایین آوردن تبخیر و تعرق استفاده شود.

ارایه آمارهای نادرست از مصرف آب هندوانه

اصغری با بیان اینکه کشت هندوانه در کشور ما مظلوم واقع شده است، خاطرنشان کرد: خیلی از مطالبی که درباره شرایط کشت هندوانه مطرح می‌شود، صحیح نیست چون علاوه بر استفاده از تکنیک‌های ذکر شده در کشت هندوانه، ساختار برگ‌ها و ساقه و تراکم بوته در واحد سطح این محصول به نحوی است که میزان تبخیر را کنترل می‌کند.

مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی، افزود: ما هندوانه را روی پشته می‌کاریم و آبیاری از طریق جوی‌ها آن هم عمدتا از طریق آبیاری تیپ انجام می‌پذیرد. عرض جوی‌ها ۲۵ تا ۳۰ سانتی‌متر و عرض هر پشته بین ۱۵۰ تا ۱۸۰ سانتی‌متر است. به بیان دیگر، آب از طریق لوله‌های تیپ مستقر در جوی‌ها به گیاه می‌رسد و  به سطح پشته‌ها آبی داده نمی‌شود.

اصغری با اشاره به ارزیابی‌های صورت گرفته درباره مصرف آب هندوانه، گفت: ارزیابی‌های ما نشان می‌دهد که در نیمه جنوبی کشور، متوسط آب مصرفی هر هکتار هندوانه حدود ۴۰۰۰ مترمکعب در طول یک دوره کشت است. این رقم برای مناطق شمالی کشور که در فصل تابستان هندوانه می‌کارند، حدود ۵۵۰۰ تا ۶۰۰۰ مترمکعب است.

آبیاری بیش از  ۲۰۰ هزار هکتار سبزی و صیفی با سیستم تیپ

این مقام مسوول در وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه هرکجا تکنولوژی را وارد کردیم، میزان آب مصرفی به شدت کاهش پیدا کرده است، تصریح کرد: سال گذشته، ۲۲۵ هزار هکتار محصولات سبزی و صیفی را به صورت نشایی کشت کردیم. همچنین بیش از ۲۰۰ هزار هکتار از اراضی سبزی و صیفی با سیستم تیپ، آبیاری می‌شوند و این رقم به سرعت در حال افزایش است چراکه این محصولات برای کشاورزان ارزشمند هستند و مدیریت مصرف آب برای کشاورزان از اهمیت بالایی برخوردار است.

مدیرکل دفتر امور محصولات علوفه‌ای و جالیزی وزارت جهاد کشاورزی با اشاره به ارزآوری صادرات سبزی و صیفی برای کشور، گفت: ما در سال ۱۳۹۷ بیش از ۳ میلیون و ۴۰۰ هزار تن سبزی و صیفی صادر کردیم که نزدیک به ۱٫۲ میلیارد دلار درآمد برای کشور به ارمغان آورد. چرا زمانی که می‌توان محصول هندوانه را با آب کم و کیفیت مناسب تولید و آن را صادر کرد، این کار را نکنیم؟

وی در پایان تاکید کرد: اگر ما بتوانیم محصولات استانداردی تولید کنیم و مدیریت مصرف آب را ارتقا دهیم، صادرات محصولات سبزی و صیفی محل درآمدزایی خوبی برای کشور خواهد بود

گفت‌وگو: سیداحمد طبایی