تغییر الگوی کشت و توسعه کاشت زعفران در فارس

خبرنگار ایانا در استان فارس با توجه به اهمیت این اقدام ترویجی در یک گفتگوی اختصاصی با این بانوی کار آفرین مسائل مرتبط با تغییر الگوی کشت و توسعه کشت زعفران را به بحث گذاشته است که ماحصل آن  در زیر از نظرتان می گذرد.

زارعی در پاسخ به این سوال که ضرورت های تغییر الگوی کشت و جایگزینی شلتوک کاری با زعفران چه بوده است، گفت: کمبود منابع آبی خصوصا آب های زیر زمینی، امکان کاشت زعفران در اراضی خرد و قطعات کوچک، احیاء زمین های درجه 2 و 3 و چند ساله بودن این گیاه  و برداشت محصول در حدود هفت سال از مهم ترین دلایلی بود که لزوم ترویج تغییر الگوی کاشت را برای من به وجود آورد.

او با اشاره به اینکه ترویج موفق یک الگوی کشت نیازمند بررسی همه جانبه مسائل مربوط به آن است، تصریح کرد: برای حصول نتایج مثبت در برنامه ترویج تغییر الگوی کشت مد نظر ابتدا اهمیت زعفران در اقتصاد کشاورزی مناطق کمتر توسعه یافته را مورد بررسی قرار دادیم و سپس علل کاهش عملکرد مزارع زعفران در واحد سطح را ارزیابی کردیم تا با رفع این موانع کار ترویجی تسهیل شود.

به گفته وی؛ تولید زعفران در بخش هایی از کشورمان با ادامه حیات صدها هزار خانوار کشاورز که با حداقل امکانات طبیعی و بارندگی‎ های بسیار اندک سالیانه در روستاها مانده‎اند و به زندگی  خود ادامه می‎دهند گره خورده است، پس توجه جدی به کاشت زعفران توسط این قشر در مناطق محروم بدون تردید در تقویت اقتصاد و بهبود معیشت خانوار روستایی نقش بسزایی خواهد داشت.

کاهش عملکرد مزارع زعفران در دهه های گذشته

مدیرعامل شرکت پارس گیاهبان با بیان اینکه از سال‎های 1360 تا 1380 سطح زیر کشت زعفران حدوداً پنج برابر افزایش داشته اما آمار عمکردها حکایت از افت تولید در واحد سطح دارد، ابراز کرد: تاخیر در جمع‎آوری محصول از سطح مزارع به دلیل افزایش سطح زیر کشت، کمبود کارگر یا گران بودن دستمزد، تاخیر مضاعف در عملیات جداسازی زعفران از گل و همچنین جابجایی‎های مکرر گل زعفران تا مرحله جداسازی از مهم ترین دلایل کاهش عملکرد در واحد سطح بوده است.

زارعی با جمع بندی ارزیابی های خود بیان کرد: در برنامه ترویجی تدوین شده، مقرر شد تا با ترسیم چشم انداز روشنی از میزان واقعی تولید و ظرفیت‎های سرمایه‎گذاری در طرح‎های وابسته به کاشت زعفران، ضمن ارائه شیوه اصولی کاشت و برداشت برای افزایش عملکرد مزارع در واحد سطح، روش های صحیح فرآوری به منظور کاهش ضایعات و بهبود کیفیت برابر با نیاز بازار در دستور کارمان باشد.

این بانوی کار آفرین با تاکید بر اینکه اجرای طرح افزایش عملکرد و بهبود کیفیت زعفران با آموزش به موقع و درست و کمک به ایجاد مزارع مادری برای تولید پیازهای بارور و نیز  ایجاد مراکز فرآوری صحیح زعفران؛ دستاوردی بزرگ خواهد داشت، ابراز کرد: به نظر می رسید بستر مناسب برای تحقق این اهداف در اکثر روستاهای شهرستان مرودشت وجود دارد از این رو از سطح هزار متر مربع به صورت ترویجی کار خود را آغاز کردم.

وی با اشاره به اینکه در سال اول یک کیلوگرم زعفران خشک تولید کرده است، افزود: با توجه به وجود زمینه های مناسب، طرح  های آزمایشی دیگری نیز در شهرستان مرودشت با کمک کشاورزان پیشرو انجام گرفت و نتایج مثبتی به دست آمد و باعث تقاضای کشت هر چه بیشتر زعفران شده است.

به گفته زارعی؛ متوسط عملکرد در مزارع تحت پوشش طرح ترویجی هشت کیلوگرم  زعفران خشک در هکتار است که در برخی مزارع به ده کیلوگرم نیز می رسد همچنین زعفران تولیدی به گواه عموم به لحاظ عطر و طعم از محصولات دیگر استان ها مرغوب تر است.

او از برآورده شدن انتظار تولید زعفران نسبت به سطح زیر کشت، ایجاد اشتغال پایدار در روستاها، افزایش کیفیت محصول تولیدی، شناسنامه‎دار شدن تولید، کاهش ضایعات و در نتیجه کاهش هزینه تولید، استفاده درست از منابع مانند آب و زمین، تقسیم عادلانه درآمد، امید به ماندن در روستا و در مواردی مهاجرت معکوس روستا زادگان به زادگاهشان، جذب سرمایه در مناطق محروم با ایجاد صنایع مرتبط با زعفران به عنوان محاسن اجرای طرح ترویجی کشت زعفران یاد کرد.

رشد صنایع تبدیلی داخلی ضامن تولید زعفران

این کار آفرین مرودشتی اضافه کرد: کسب ارزش واقعی محصولاتی همچون زعفران در گروی رشد و شکوفایی صنایع تبدیلی آن در داخل کشور است و اکنون دیگر به زعفران به عنوان یک محصول لوکس و اشرافی نگاه نمی‎شود بلکه استفاده از زعفران در بسیاری از تولیدات دارویی و فرآورده ‎های بهداشتی با توجه به گزارش‎های متعدد خبری در جهان درباره نتایج تحقیقات علمی جایگاه ویژه‎ای کسب کرده است.

وی به صنایع بسته ‎بندی و صادرات محصول زعفران نیز گریزی زد و عنوان کرد: بسته بندی مناسب، به عنوان یکی از چالش ها برای حاصل شدن ارزش افزوده بیشتر است چرا که آنچه مسلم است بسته‎بندی خود زبان گویای ماهیت کالا خواهد بود.

به گفته او؛ تولیدکننده با ارائه محصول به بازار با بسته بندی های مناسب به نوعی اهمیت واقعی و ارزش محصول درون آن را برای مصرف‎کننده نمایان می‎کند پس برای توسعه و به روز شدن این بخش که لازمه حضور جدی و قدرتمند در بازار هدف است دولت باید نسبت به تجهیز یا نوسازی امکانات تولید کنندگان توجه نماید. 

زارعی به ایجاد  واحدهای مدرن بسته‎بندی زعفران به صورت مستقل نیز به عنوان راه کار دیگر برای توسعه صنعت زعفران اشاره کرد و گفت: در صورت راه اندازی اینچنین واحد های مستقلی تمامی تولید کنندگان خرد و کلان امکان بهره گیری از آن ها را خواهند داشت.