کارشکنی وزارت نیرو در تخصیص حق‌آبه ارومیه

مسعود تجریشی، معاون سازمان حفاظت محیط زیست در گفتگو با خبرنگار  گروه محیط زیست ایانا  با انتقاد از بی توجهی وزارت نیرو نسبت به مصوبات دولت و کارگروه ملی احیای دریاچه ارومیه و در پاسخ به ادعای یکی از مدیران این وزارتخانه که روز گذشته اعلام کرد وزارت نیرو حقابه دریاچه را رهاسازی کرده به ایانا گفت: میزان بارندگی در حوضه ارومیه از 205 میلی متر در سال گذشته، امسال به حدود 400 میلی متر رسیده اما وزارت نیرو به همان اندازه که سال قبل رهاسازی داشت امسال نیز رهاسازی داشته و از رهاسازی نیمی از آب اضافه موجود در حوضه که در پشت سدها جمع شده و برخی سدها را در حالت سرریز قرار داده امتناع می کند.

وزارت نیرو به جای پاسخ رسمی از طریق رسانه ها جواب می دهد

مدیر دفتر برنامه‌ریزی و تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه با انتقاد شدید از بدنه وزارت نیرو که دستورات وزیر نیرو را اجرایی نمی‌کنند گفت: تاکنون 6 بار به وزارت نیرو کتبا نامه داده و این کارشکنی را متذکر شده و خواستار رهاسازی آب پشت سدها شدیم و چندین بار نیز شفاها با شخص آقای اردکانیان وزیر نیرو گفتگو داشتیم که ایشان انصافا محیط زیستی هستند و گفتند دستور رهاسازی داده اند اما حیرت آور است که در عمل هیچ اقدامی صورت نمی گیرد و آبی به دریاچه نمی رسد و آقایان به جای اینکه پاسخ نامه رسمی ما را کتبا بدهند، از طریق رسانه ها و با طرح ادعای اینکه همه حقابه دریاچه و حتی بیشتر از ان را هم داده اند به ما پاسخ می دهند!

این مقام مسئول افزود: طبق مصوبه دولت قرار بود در یک بازه زمانی 4 ساله میزان مصرف آب در بخش کشاورزی در حوضه ارومیه 32 درصد - به ازای هر سال 8 درصد - کاهش یابد و در عوض آب صرفه جویی شده به دریاچه ارومیه داده شود. عملکرد وزارت جهاد کشاورزی در این بخش نسبتا بد نبود و به جای 32 درصد گفتند 29 درصد کاهش بدهیم که پذیرفتیم.

حقابه ارومیه در زمان مناسب رهاسازی نشد

او افزود: وزارت نیرو ابتدای هر سال آبی، منحنی بهره برداری از آب را تعیین می کند و اعلام می کند میزان آورد آب در آن سال چقدر است و بر همان اساس حقابه دریاچه را تخصیص می دهد اما مدل سازی ها و پیش بینی های علمی صورت گرفته مشاوران ستاد احیای دریاچه ارومیه در دو دانشگاه پلی تکنیک و صنعتی شریف در همان ابتدای سال آبی نشان داد که میزان آورد آب در حوضه بیش از آن چیزی است که وزارت نیرو پیش بینی و ادعا کرده است به همین دلیل اعلام کردیم که حقابه دریاچه می بایست در بهمن و اسفند یعنی قبل از آغاز فصل کشت رهاسازی شود اما وزارت نیرو در اسفند و فرودین با تاخیر رهاسازی را انجام داد و ناگهان متوقف شد.

مسعود تجریشی گفت: وقتی کشت و کار شروع می شود رهاسازی آب کمک زیادی به ما نمیکند چون کشاورزان در طول مسیر حقابه دریاچه را برداشت می کنند که این امر مورد توجه وزارتخانه متبوع قرار نمی گیرد از سوی دیگر وقتی آب مازاد در حوضه هست چرا این آب به سمت دریاچه رهاسازی نمی شود.

او می افزاید: جدول وضعیت سدهای حوضه آبریز دریاچه ارومیه نشان می‌دهد که آب سدها سرریز شده، با این وجود وزارت نیرو از رهاسازی آب به دریاچه ارومیه خودداری کرده است. اگر قرار باشد به همین ترتیب پیش برویم که وزارت نیرو هرساله یک مقدار محدودی حقابه رهسازی کند دریاچه هرگز به سطح تراز اکولوژیک نمی رسد و همچنان وضعیت بحرانی حاکم خواهد ماند

60 درصد دریاچه ارومیه موقتا آبگیری شده است

تجریشی خاطرنشان کرد: در حال حاضر حجم آب دریاچه حدود 2 میلیارد و 200 میلیون مترمکعب و مساحت سطح آبی نیز حدود 380 کیلومتر است . همچنین سطح تراز آب دریاچه 1270.83 متر است که تا رسیدن به سطح تراز اکولوژیک همچنان بیش از سه متر فاصله داریم.

این مقام مسئول افزود: درست است که اکنون سطح قابل توجهی از دریاچه آب دارد اما در بیش از 60 درصد وسعت دریاچه سطح آب کمتر از 60 سانتی متر است در حالیکه نرخ تبخیر آب دراین حوضه حدود 80 سانتی متر در سال است بنابراین این آبی که امروز در دریاچه داریم موقتی است و ماندگاری ندارد و تا شهریور و مهر کلا تبخیر می شود و در نتیجه بیش از 80 درصد وسعت دریاچه خشک خواهد شد.

تجریشی افزود: بنابراین اگر قرار باشد هر سال به همین میزان اندک به دریاچه حقابه بدهیم دریاچه هرگز نمی تواند به حال ایستایی و ماندگاری لازم برسد و هرگز احیا نخواهد شد .

مدیر دفتر تلفیق ستاد احیای دریاچه ارومیه خاطرنشان کرد: ما در برنامه ریزی برای احیای دریاچه ارومیه برنامه های خوب و درستی داشتیم، تعهدات و توافقات به عمل آمده با دستگاهها هم خوب بوده ولی در اجرا متاسفانه عملکرد خوبی از دستگاهها به ویژه وزارت نیرو ندیدیم. متاسفانه در این وزارتخانه بدنه مدیریتی نم یخواهد انگار همراهی کند.

او افزود: به موجب مصوبات ستاد احیای دریاچه ارومیه که به تصویب دولت هم رسیده توسعه سطح زیر کشت در حوضه ارومیه ممنوع شده اما همچنان شاهدیم که سطح زیر کشت افزایش می یابد چون آب مورد نیاز را وزارت نیرو تامین می کند و به کشاورز می دهد و بذر و نهال را هم وزارت جهاد کشاورزی می دهد و عملا کاری از دست ما ساخته نیست جز اینکه تخلفات را به دولت گزارش کنیم که اخیرا نیز گزارش مفصلی از تعهدات عملی نشده به دولت دادیم.