فرسایش خاک در ایران 8 برابر متوسط جهانی است

محمد درویش، عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور در گفتگو با ایانا می‌گوید: مهم‌ترین دلیلی که سبب کسب رتبه اول ایران در فرسایش خاک در جهان شده، به چیدمان توسعه بازمی‌گردد.  این چیدمان با واقعیت‌های جغرافیایی و بوم‌شناسی ما مطابقت ندارد.

او معتقد است ما به گونه‌ای چیدمان توسعه را در کشورمان طراحی کرده‌ایم که کشوری مانند فرانسه، بلژیک یا برزیل  با بارش‌های جوی چند برابر ایران برای خود طراحی کرده‌اند. در این چیدمان، ایران سرزمینی مرطوب با سطح بارندگی‌های بالا در نظر گرفته‌شده است در حالیکه کشور ما در نوار خشک و نیمه خشک زمین قرار گرفته و سال به سال نیز خشک تر می شود.

درویش می‌افزاید: در ایران انواع محصولات کشاورزی آب بر تولید می‌شود و در صنعت نیز سراغ صنایعی نظیر فولاد، لاستیک و کاشی می‌رویم که همگی نیازمند آب زیاد هستند. همین امر نشان می‌دهد ما به هیچ وجه به واقعیت‌های موجود و محدودیت های محیطی و اقلیمی مان توجه نمی‌کنیم.

او با اشاره به اینکه باید سراغ صنایع ‌"های تک" برویم، ادامه می‌دهد: گردشگری در حوزه‌های مختلف می‌تواند یکی از منابع درآمدی برای کشور  باشد. دانشگاه‌های ما نیز باید از چنان جذابیتی برخوردار باشند که بتوانند هزاران دانشجو را از سایر کشورها جذب کنند. ما 2700 کیلومتر مرزهای آبی داریم که پتانسیلی برای گردشگری و درآمدزایی است. همچنین ایران از یک ویژگی ممتاز برخوردار است که به نقش پل ارتباطی آن در اتصال کشورهای آسیای میانه به دریای آزاد برمی‌گردد و می‌تواند از آن بهره برد.

تالاب زدایی و مرتع زدایی در کشور بیداد می‌کند

عضو هیئت‌علمی مؤسسه تحقیقات جنگل‌ها و مراتع کشور می‌گوید: علیرغم این پتانسیل‌ها، اقتصاد کشور همچنان به آب وابسته است. ما با توجیه تأمین معیشت، منابع طبیعی و معدنی خود را از دست می‌دهیم و از خام فروشی کسب درآمد می‌کنیم. تالاب زدایی و مرتع زدایی در کشور بیداد می‌کند و به همین دلیل ایران هشت برابر متوسط جهان فرسایش خاکی دارد.

درویش عنوان می‌کند: باید به جای ماهی دادن به جامعه محلی، باید به آن‌ها ماهیگیری و شیوه‌های جدید کسب درآمد پایدار را آموزش دهیم و منابع طبیعی و فسیلی و معدنی کشور را با بهانه های مختلف از بین نبریم.

او در همین زمینه از ترکیه به عنوان نمونه موفق نام می‌برد و می‌گوید: در خانه‌های روستایی این کشور برق مورد نیاز مردم از طریق انرژی خورشیدی تامین می شود  این در حالی است که ما در سیستان و بلوچستان کریدورهای بادی و در بسیاری از مناطق کشور از پستانسیل بالایی برای تولید انرژی خورشیدی برخورداریم اما از آنها هیچ استفاده‌ای نمی‌شود. در عوض ساده‌ترین راه را برای هر چیزی انتخاب می‌کنیم که تاکنون متکی بر آب های سطحی و زیرزمینی بوده و از امروز به بعد قرار است به بهره‌گیری از آب‌های ژرف در اعماق 2000 متری زمین معطوف شود. 

اما یکی از چالش‌های تولید انرژی‌های نو در ایران به ارزان بودن انرژی‌های فسیلی مربوط می‌شود، درویش در این باره می گوید: ما در ایران به عمد انرژی را به قیمت ارزان عرضه می‌کنیم در حالی که در سایر کشورها سیاست‌های متفاوتی اعمال می‌شود. در ایران روزانه 88 میلیون لیتر بنزین مصرف می‌کنیم در حالی که در ترکیه با یک و نیم برابر اتومبیل بیشتر، تنها 7.8 میلیون لیتر بنزین مصرف می‌شود. این در حالیست که استفاده بیش از حد از خودرو حتی سبب کم‌تحرکی جدی در بسیاری از شهروندان هم شده و  سالانه 30 هزار میلیارد تومان هزینه برای رفع بیماری های ناشی از چاقی به وزارت بهداشت تحمیل می شود.