افزایش تعارض دام و پلنگ بازی دو سر باخت

زمستان 1396 و بهار 97 سال خوبی برای پلنگ‌ها نبود. در حالی که علی تیموری مدیرکل دفتر شکار و صید از کاهش کشته شدن این‌گونه به‌واسطه افزایش جریمه و بیمه سخن می‌گوید، در این دوره کوتاه بارها و بارها خبر کشته شدن پلنگ به دست دامداران در رسانه‌ها مخابره شد. نمونه  این خبرها کشته شدن پلنگ رهاسازی شده در پارک ملی پابند توسط دامداران در 19 بهمن 1396 و در سوادکوه در اردیبهشت سال جاری بود. در مورد پابند، پلنگ رهاسازی شده توسط میرشکارهایی که مجوز شکار گراز داشتند کشته شد. دامدار سوادکوهی هم که از کشته شدن گاوش توسط پلنگ عصبانی شده بود، تله‌ای تدارک دید و پس از گرفتار شدن پلنگ در این تله، آن را با تفنگ کشت و خودش هم گریخت. اگر بیمه پلنگ همه هزینه‌ها را می‌پردازد چرا باید دامداران به جای دریافت غرامت، اولین گزینه را کشتن پلنگ‌ها ببینند؟ تجربه دامداران هرمزگانی در عدم دریافت حق بیمه با وجود دوندگی‌های بسیار به‌واسطه کثرت پرونده‌ها در این حوزه نشان می‌دهد، در سایر بخش‌های کشور هم دامداران نسبت به این مسئله با سوءظن می‌نگرند. همین امر سبب می‌شود  با وجود جریمه 80 میلیونی برای کشتن پلنگ، دامداران این خطر را پذیرفته و این‌گونه کمیاب حیات‌وحش ایران را از بین ببرند.

مرتضی اسلامی از فعالان حوزه حیات‌وحش دراین‌باره به «ایانا» می‌گوید: در خصوص کشته شدن دام توسط پلنگ هر مورد شرایط خاص خود را دارد. هر دامداری خصوصیات و ویژگی‌های رفتاری متفاوتی دارد که بر مبنای آن رفتار می‌کند. اما برای رفع تعارضات گوشت‌خواران و دام باید اقدامات متعددی انجام شود که این امر به حداقل برسد.

او پیشگیری را در این زمینه خواستار شده و می‌افزاید: پیش از اینکه تعارض به وجود بیاید ما باید مجموعه اقداماتی را تدارک ببینیم که نمونه آن‌ها تغییر شیوه‌های حفاظت از دام است. شکل دامداری در ایران سبب شده است آن‌ها در معرض این تعارضات قرارگرفته و در این خصوص آسیب‌پذیر باشند.

این کارشناس حوزه حیات‌وحش معتقد است بیمه نباید به‌عنوان جایزه‌ای برای سهل‌انگاری دامدار تلقی شود و می‌گوید: کارشناسان باید به شکل منطقه‌ای هر حادثه‌ای را بررسی کنند و در آن اشتباهاتی که منجر به تلف شدن دام می‌شود را استخراج کنند. منابع دولتی و غیردولتی برای بیمه محدود است و از این رو آموزش دامداران برای کاهش این اشتباهات ضروری است.

چه کسی باید این آموزش‌ها را ارائه کند؟ اسلامی عنوان می‌کند: کارشناسان حیات‌وحش سازمان حفاظت محیط‌زیست در استان‌ها و شهرستان‌ها در کنار انجمن‌های محیط‌زیستی می‌توانند علل را شناسایی کرده و با تحلیل و بررسی از تکرار آن‌ها در آینده جلوگیری کنند.  

او دراین‌باره که وقفه‌های ایجاد شده در پرداخت حق بیمه، چه تأثیر در کشتار پلنگ‌ها دارد، می‌گوید: هر چقدر این وقفه‌ها طولانی‌تر باشد دامدار ناامیدتر می‌شود. منتها باید این درک متقابل هم وجود داشته باشد که سازمان محیط‌زیست توان و نیروی انسانی محدودی دارد. پلنگ در اغلب مناطق ایران وجود دارد و شکل نامناسب نگهداری دام خطر تعارض‌ها را گسترده کرده است، از این رو بردباری دامداران برای جلوگیری از اتفاق مشابهی که در سوادکوه رخ داد ضروری است.