سمندر آذربایجانی 140 سال پیش مشاهده شده بود

در هفته گذشته انتشار خبری با عنوان « مشاهده و ثبت سمندر آذربایجانی برای نخستین بار » با انتقاد یک کارشناس جانورشناسی مواجه شد. الناز نجفی مجد دانشجوی دکترای جانورشناسی دانشگاه اژه شهر ازمیر ترکیه می گوید: این سمندر اولین بار در سال 1862 مشاهده شده بود.

این کارشناس جانورشناسی که موضوع پایان‌نامه خود را "مطالعه اکولوژیک و حفاظت از گونه در معرض خطر سمندر آذربایجانی (Neurergus crocatus) در سه کشور ایران، عراق و ترکیه "  انتخاب کرده است، اشاره می‌کند: مطالعه اولیه خود بر روی گونه مذکور را از سال 2009 آغاز کرده است و تاکنون بررسی‌ها در این زمینه همچنان ادامه دارد.

به گفته نجفی گونه سمندر آذربایجان (Neurergus crocatus) اولین بار در سال 1862 توسط Cope از ایران گزارش و توصیف شد ولی محل دقیق آن مشخص نشده است. بعدهاFowler  و Dunn در سال 1917 محل تیپ گونه رو "ارومیه" اعلام کردند. او می‌افزاید:  این گونه از نظر وضعیت حفاظتی، در فهرست سرخ اتحادیه جهانی حفاظت از طبیعت (IUCN)، در زمره حیوانات آسیب‌پذیر (VU) قرار دارد.

این کارشناس جانورشناسی ادامه می‌دهد: علی‌رغم اینکه اطلاعات جدیدی درباره پراکندگی این گونه در کشورهای عراق و ترکیه وجود داشت، برای سال‌های طولانی یعنی پیش از توصیف آن یعنی نزدیک 140 سال هیچ گزارشی از این گونه در کشور وجود نداشته و حتی درمورد توصیف اولیه و حضور گونه در ایران نیز تردیدهایی وجود داشت.

او با اشاره به اینکه پس از تایید پایان‌نامه او مطالعات اولیه و میدانی برای بررسی حضور گونه در ایران شروع شد، می‌گوید: در نهایت این گونه بعد از تقریبا 140 سال در سال 2010 بار دیگر از ایران ثبت و نتیجه کار به صورت مقاله‌ای در سال 2013 چاپ شد.

نجفی می‌افزاید: مطالعات درباره پراکندگی، اکولوژی و راهکارهای حفاظت از این گونه همچنان ادامه دارد. حتی چندین جمعیت از این گونه در چند نقطه مختلف همراه مشخصات زیستگاه‌ها و سن و تراکم جمعیت‌ها بررسی و در کنفرانس‌های بین‌المللی ارائه شده است.

او می‌گوید: طی مکاتباتی که در اردیبهشت سال 1396 با معاونت فنی اداره کل استان آذربایجان غربی و اداره کل نظارت بر حیات‌‌وحش  صورت گرفت این مقاله به همراه چند مقاله دیگر و مختصات نقاط حضور گونه برای مسوولین استان نیز ارسال شد ولی متاسفانه امروز شاهد نادیده گرفتن اصول اخلاقی و نتایج زحمات سایر محققین از طرف این سازمان هستیم.

نجفی با انتقاد از خبر درج شده در پورتال سازمان محیط‌زیست می‌گوید: جالب اینجاست که می‌توان این مقاله را در سایت سازمان حفاظت محیط‌زیست دید ولی احتمالا تمایلی به استفاده از منابع موجود وجود ندارد.

• Najafi-Majd E, Kaya U. 2013. Rediscovery of the Lake Urmia newt, Neurergus crocatus Cope, 1862 (Caudata: Salamandridae) in northwestern Iran after 150 years. Amphibian and Reptile Conservation 6(4):36-41(e59).