کارخانه‌های روغن‌کشی با هدف سودجویی از واردات توسعه یافت/ سبقت ایران از فرانسه و آلمان در عملکرد کلزا/ سرانه مصرف 20 کیلوگرمی روغن نباتی در ایران

مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح دانه‌های روغنی گفت: میزان تولید 68 هزارتنی محصول کلزا نسبت به سال گذشته 2.5 برابر رشد داشته و طبق برنامه قرار است سطح زیر کشت کلزا در سال زراعی 97 - 96، به 300 هزار هکتار برسد. با این اقدام تولید این محصول برای نخستین‌بار به بیش از 500 هزار تن خواهد رسید.

علیرضا مهاجر، مشاور وزیر جهاد کشاورزی و مجری طرح دانه‌های روغنی در نشست خبری که امروز در ساختمان این وزارتخانه برگزار شد، با بیان این مطلب افزود: یکی از بزرگ‌ترین مشکلاتی که ضریب امنیت غذایی را به شدت کاهش داده، بحث دانه‌های روغنی است.

وی با اشاره به اینکه با توجه به علاقه کشاورزان به کشور توانستیم در سال گذشته برنامه‌های دولت و وزارت جهاد کشاورزی درباره دانه‌های روغنی را اجرایی کنیم، بیان کرد: طی سال جاری تاکنون بیش از 170 هزارتن کلزا درسطح کشور برداشت شده که از کشاورزان تحویل گرفتیم.

مهاجر با بیان اینکه میزان تولید 68 هزار تنی محصول کلزا نسبت به سال گذشته 2.5 برابر رشد داشته و طبق برنامه قرار است در سال زراعی 97 - 96، سطح زیر کشت کلزا به 300 هزار هکتار برسد، ادامه داد: با این اقدام تولید این محصول برای نخستین‌بار به بیش از 500 هزار تن برسد.

وی در پاسخ به پرسش خبرنگار ایانا درباره گلایه صنایع روغن‌کشی از اینکه برای واردات کنجاله، تعرفه منطقی تعیین نمی‌شود و با این اوصاف تکلیف تعداد زیادی از کارخانه‌های احداث شده روغنکشی با ظرفیت بالای تولید چیست، عنوان کرد: سالانه بین سه تا چهار میلیون تن علوفه از کشورهایی نظیر برزیل و آرژانتین وارد کشور می‌شود و به غیر از عوارضی که در فاصله طولانی برای واردات تعلق می‌گیرد، در وزارت جهاد کشاورزی به تولید توجه می‌شود تا با تولید سالم و قیمت مناسب مصرف‌کننده دچار مشکل نشود و تولید ادامه یابد. همچنین با افزایش قیمت علوفه، مرغ و تخم‌مرغ که بیشترین مصرف پروتئینی را در قشرهای آسیب‌پذیر جامعه دارد، گران می‌شود.

مشاور وزیر جهاد کشاورزی یادآور شد: به همین دلیل وزارت جهاد کشاورزی قیمت دانه‌های روغنی را کنترل می‌کند، لحاظ کردن تعرفه برای حمایت از یک قشر خاص نیست؛ بلکه به‌منظور بهینه شدن مصرف است و اگر کوچک‌ترین وقفه‌ای در خرید و پرداخت پول کشاورزان اتفاق بیفتد، طرح دانه‌های روغنی شکست می‌خورد که واردکنندگان نیز به‌دنبال همین موضوع هستند.

مهاجر با بیان اینکه برای متعادل شدن صنایع تبدیلی دانه‌های روغنی باید جلوی توسعه کارخانه‌های روغن‌کشی گرفته شود، تأکید کرد: نیاز دانه‌های روغنی در کشور سالانه بین سه تا 3.5 میلیون تن است، اما کارخانه‌های روغن‌کشی و صنایع تبدیلی این بخش بیش از 2.5 برابر نیاز کشور و بیش از 15 برابر تولید داخل ظرفیت دارند که جز از بین بردن صنایع و فشار بر دولت نتیجه دیگری ندارد.

وی با اشاره به اینکه این کارخانه‌ها برای واردات دانه‌های روغنی ایجاد شد و صاحبان آن‌ها قبل از اینکه تولیدکننده باشند، واردکننده بودند، خاطرنشان ساخت: دانه‌های روغنی جزو کالاهای اساسی و مشمول قیمت‌گذاری است و قیمت‌ها بر مبنای قیمت‌های جهانی تعیین و فشار آن بر مصرف‌کننده وارد می‌شود.

مهاجر با بیان اینکه سود کارخانه‌داران در واردات است، اضافه کرد: تولید دانه‌های روغنی کشاورزان را کارخانه‌های روغن‌کشی خریداری می‌کنند و وقتی از خرید امتناع کنند، کشاورزان هم کشت نمی‌کنند و چون دسترسی واردکننده‌ها به خیلی جاها از کشاورزان و ما مسئولان خرده‌پا بیشتر است، این قانون نانوشته بعد از انقلاب هر سال در حال تکرار شدن است.

وی اظهار کرد: با تدایبر وزارت جهاد کشاورزی سال گذشته به جای واردات روغن، دوهزار و 380 تن انواع دانه‌های روغنی وارد کشور شد که بیشتر آن سویا بود، این در حالی است که سویا 16 درصد، کلزا 46 درصد، آفتابگردان 48 درصد و کنجد 50 درصد روغن دارد؛ بنابراین با کمتر کردن واردات و انتخاب محصول با درصد روغن بیشتر، می‌توانیم میزان واردات را کاهش دهیم.

تولید 1100 دستگاه کارنده کلزا

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه برای نخستین‌بار دو دستگاه کارنده کلزا از خارج کشور وارد کردیم، گفت: کپی و تکثیر این دستگاه توسط صنعتگران در استان‌های مختلف انجام و بیش از یک‌هزار و 100 دستگاه از این کارنده تولید و بین کشاورزان توزیع شد که باعث صرفه‌جویی ارزی، جلوگیری از ریزش کلزا و ایجاد اشتغال می‌شود، همچنین برای تولید یک‌هزار و 500 دستگاه از این کارنده و 100 دستگاه کمباین برداشت برای بقیه دانه‌های روغنی در سال زراعی 97 - 96 برنامه‌ریزی کردیم.

مهاجر با بیان اینکه بیشتر این کارنده‌ها به هد برداشت کلزا مجهز می‌شود، عنوان کرد: هماهنگی‌هایی با دولت آلمان برای ورود بیش از 300 کارشناس انجام دادیم که تا دو سال آینده برنامه‌های آموزشی به کشاورزان ارائه شود.

وی با بیان اینکه درباره روغن خوراکی مورد نیاز جامعه بیش از 90 درصد به خارج وابسته‌ایم، افزود: کشت غلات به خاطر پایداری تولید گندم باید توسعه یابد و هر چقدر واردات دانه‌های روغنی بیشتر شود پایداری غلات از بین می‌رود.

مهاجر با اشاره به اینکه سالانه بیش از چهار میلیارد دلار ارز برای واردات دانه‌های روغنی از کشور خارج می‌شود، بیان کرد: تأمین کنجاله دام و طیور وابسته به دانه‌های روغنی است و در صورت نبود تولید، علاوه بر اینکه نه مرغ خواهیم داشت و نه تخم‌مرغ، باید سالانه بین سه تا چهار میلیون تن علوفه وارد کنیم.

وی سلامت جامعه را از مهم‌ترین اصول دانست و یادآور شد: با توجه به اینکه کل تولید دانه‌های روغنی تراریخته نیست، از ضریب امنیت غذایی بهتری از نظر سلامت برخوردار خواهیم شد و روغن سالم‌تری در کشور توزیع می‌شود.

پرداخت 70 درصد پول کلزاکاران

مشاور وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه 70 درصد پول کلزاکاران را در استان‌های گرم و معتدل پرداخت کردیم، تأکید کرد: به‌منظور پرداخت مطالبات کشاورزان به حمایت نیاز داریم تا در برای سال زراعی 97 - 96 بتوانیم کلزا را در برنامه کشت کشاورزان قرار دهیم.

مهاجر با بیان اینکه تاکنون بیش از 95 درصد نیاز کشور از خارج وارد و پنج درصد در داخل تأمین می‌شد، ادامه داد: با توجه به خشک بودن آب و هوای کشور و نیاز به کشت محصولات با استفاده از نزولات جوی و تأثیر کلزا در پایداری غلات به‌ویژه گندم کشت این محصول پاییز صورت می‌گیرد.

وی کشت آفتابگردان، کنجد، سویا و گلرنگ را جزو اولویت‌های وزارت جهاد کشاورزی دانست و اظهار کرد: روغن آفتابگردان جزو روغن‌های باکیفیت و سطح زیر کشت آن در کشور در حال پیشرفت است که نقش خوبی در سلامت جامعه دارد، همچنین جهت رسیدن به اهداف در سال گذشته ارقام خوبی با عملکرد و درصد روغن بالا از این محصولات را وارد کشور کردیم.

مهاجر خاطرنشان ساخت: مصرف روغن کنجد در سال جاری و سال‌های گذشته افزایش یافته و مناطق محروم و کم‌آب را به کشت گلرنگ اختصاص دادیم که علاوه بر تأمین روغن، اشتغال‌زایی در این مناطق ایجاد شده است.

پرداخت بلاعوض بیش از 40 درصد قیمت ریزدانه‌کارها

مجری طرح دانه‌های روغنی وزارت جهاد کشاورزی با بیان اینکه طرح دانه‌های روغنی جزو معدود طرح‌های اجرایی کشور است که بیشتر قول‌های داده‌شده به کشاورزان تحقق یافته است، اضافه کرد: با وجود تنگناهای مالی دولت و به‌منظور ترغیب کشاورزان برای کشت دانه‌های روغنی حدود 20 مورد را در دستور کار قرار دادیم که 19 مورد آن نظیر بیمه رایگان محصولات کشاورزی، پرداخت اعتبارات برای دانه‌های روغنی و کلزا، پرداخت 2.5 میلیون تومان وام به کشاورزان، پرداخت یارانه به کشاورزان برای ادوات کشاورزی به‌ویژه ریزدانه‌کارها، اعطای بیش از 40 درصد قیمت ریزدانه‌کارها به کشاورزان به‌صورت بلاعوض و پرداخت تسهیلات با سود 15 درصد به کشاورزان برای خرید کارنده، هد برداشت کمباین، تأمین بذر باکیفیت و ادوات کشاورزی اجرایی شد.

وی در ادامه گفت: تنها یک مورد از قول‌های داده‌شده به کشاورزان تاکنون تحقق نیافته که مشروط بر فراهم شدن اعتبار لازم برای پرداخت قسمتی از سود تسهیلات بانکی کشاورزان است.

تأمین بذر باکیفیت با یارانه 80 درصدی

مهاجر با بیان اینکه در برخی از بذرها تا 80 درصد قیمت بذر به کشاورزان یارانه داده می‌شود، عنوان کرد: سال گذشته بیشترین مصرف بذر و رضایت کشاورزان از بذرهای کشت شده و افزایش عملکرد کسب شد که دلیل آن آموزش رایگان، ایجاد پایلوت‌هایی صورت‌گرفته به‌صورت مشترک بین ایران و فرانسه و استفاده از متخصصین فرانسوی در آموزش کشاورزان روی زمین است.

وی با بیان اینکه سرانه مصرف روغن نباتی در سال 1342 برای هر نفر در کشور 2.5 کیلوگرم بوده، افزود: امروز سرانه مصرف روغن نباتی در کشور به 20 کیلوگرم برای هر نفر رسیده که رقم وحشتناکی است، همچنین بالاترین درصد مرگ و میر به‌دلیل سکته قلبی و ناشی از گرفتگی قلب و عروق است که علت آن مصرف روغن‌های کم‌کیفیت در داخل کشور است.

مهاجر بیان کرد: با وزارت بهداشت، درمان و آموزش پزشکی جلسه‌های مشترکی داشتیم که جامعه را به مصرف روغن باکیفیت ترغیب کنیم و خطرات ناشی از مصرف بی‌رویه، بد و متعدد مصرف کردن را به گوش مردم برسانیم. همچنین وی دلیل بالا بودن مصرف روغن در اتحادیه اروپا نسبت به ایران را صنعتی بودن مصرف روغن در آن کشورها دانست.

پیش‌بینی تولید 400 هزار تنی دانه‌های روغنی

مشاور وزیر جهاد کشاورزی با بیان اینکه تولید کلزا در سال جاری بین 180 تا 200 هزار تن و کل دانه‌های روغنی بین 380 تا 400 هزار تن پیش‌بینی می‌شود، ادامه داد: قیمت تلفیقی کلزا را دوهزار و 873 تومان، بیش از دو برابر قیمت گندم اعلام کردیم و امیدواریم این روند خرید و پرداخت پول در سال‌های آینده هم ادامه داشته باشد.

وی با اشاره به اینکه حدود 90 درصد از 95 درصد روغن وارداتی به‌صورت خام وارد کشور می‌شود، تأکید کرد: این روغن خام از دو منبع روغن سویا از کشورهایی نظیر برزیل و آرژانتین و روغن پالم از کشورهایی نظیر مالزی و اندونزی وارد کشور می‌شود که کیفیت آن به مراتب نسبت به روغن کلزا، کنجد و آفتابگردان کمتر است.

مهاجر یادآور شد: برای افزایش عملکرد کلزا در هر سال نسبت به سال قبل و درآمد کشاورزان سه برنامه داریم تا کشاورزان را به کشت این محصول در تناوب گندم تشویق کنیم، این در حالی است که افزایش عملکرد در واحد سطح کلزا را بین 10 تا 20 درصد افزایش دادیم.

سبقت ایران از فرانسه و آلمان در عملکرد کلزا

وی اظهار کرد: در کشورهای اروپایی نظیر فرانسه و آلمان عملکرد کلزا حدود چهار تن در هکتار گزارش شده، اما در برخی از اراضی کشور عملکرد این محصول به پنج تا شش تن در هکتار رسیده و دلیل سبقت ایرانی‌ها از کشورهای اروپایی به‌دلیل آفتاب مناسب، توانمندی ایرانی‌ها، مدیریت و کنترل کشت است.

مهاجر در پایان با اشاره به اینکه خاک زراعی استان گلستان در هیچ منطقه کشور یافت نمی‌شود، خاطرنشان ساخت: به‌دلیل مصرف بالای آب، علاقه‌ای به کشت برنج در استان گلستان نداریم، این استان با وجود خاک زراعی مناسب، با کمبود شدید آب روبه‌رو است و قسمتی از آب این استان را به استان‌های دیگر می‌دهند، این در حالی است که با مدیریت آب می‌توان خیلی از محصولات کشاورزی کشور نظیر دانه‌های روغنی را در این استان تأمین کرد./

H-960421-01