Iranian Agriculture News Agency

۱۲ تیر ماه ۱۳۶۷ و هواپیمای مسافربری ایران

ایرباس

۱۲تیر هر سال یادآور خاطره تلخی ست برای مردم ایران. در ‎۱۲ تیر ماه ۱۳۶۷ برابر با ۳ ژوئیه ۱۹۸۸ هواپیمای مسافربری ایران بر فراز خلیج فارس با موشک ناو آمریکایی وینسنس ساقط شد و ۲۹۰ مسافر آن به شهادت رسیدند.

ایرباس

ایانا_گروه سیاسی || ‎۱۲ تیر هر سال یادآور خاطره تلخی ست برای مردم ایران. در  ‎۱۲ تیر ماه ۱۳۶۷ برابر با ۳ ژوئیه ۱۹۸۸  هواپیمای مسافربری ایران بر فراز خلیج فارس با موشک ناو آمریکایی وینسنس ساقط شد و ۲۹۰ مسافر آن به شهادت رسیدند.

این پرواز مسافربری با شماره ۶۵۵ شرکت هواپیمایی ایران‌ایر با شناسه «IR655» از تهران به مقصد دوبی در تاریخ ۱۲ تیر ۱۳۶۷ (۳ ژوئیه ۱۹۸۸ میلادی) پس از توقف بین راهی در بندرعباس به سمت دوبی در حرکت بود که با شلیک موشک فینیکس حرارتی ازناو یواس‌اس وینسنس متعلق به نیروی دریایی ایالات متحده آمریکا در ارتفاع ۱۲ هزار پایی بر فراز خلیج فارس سرنگون شد و تمامی ۲۹۰ سرنشین آن که شامل ۴۶ مسافر غیر ایرانی و ۶۶ کودک بودند، جان باختند. این اتفاق از نظر میزان تلفات انسانی، هشتمین جنایت مرگبار هوایی تاریخ است.

 

Iran-stamp-Scott

 

در ساعت ۱۰:۲۲ جمعه ‎۱۲ تیر ناو جنگی وینسنس آمریکا به حریم آب‌ّهای ایران وارد شده بود،به دستور ناخدا ویل راجرز، فرمانده ناو وینسنس، موشک استاندارد ۲ را به سوی پرواز ۶۵۵ شلیک کرد. ناگهان هواپیما از صفحه رادارهای زمینی محو شده و در آب‌های خلیج فارس سقوط کرد. بلافاصله پس از این واقعه، مقامات آمریکایی اعلام کردند که یک فروند هواپیمای اف-۱۴  ایران را مورد هدف قرار داده‌اند. پس از روشن شدن نوع هواپیما، آمریکا ادعا کرد که در این مورد مرتکب اشتباه شده‌اند.

پس از مدتها دولت آمریکا مبلغ ۶۱٫۸ میلیون دلار به خانواده‌های قربانیان و همچنین ۷۰ میلیون دلار برای خسارت ناشی از سقوط هواپیمای مسافربری پرداخت کرد. این مبالغ به صورت بلاعوض و بدون قبول مسئولیت حادثه پرداخت شد و هیچ‌کدام از خدمه ناو وینسنس تحت پیگرد قرار نگرفتند؛ حتی ویلیام راجرز فرمانده ناو جنگی آمریکا در پایان خدمت خود مدال شجاعت گرفت و به درجات بالاتر ارتقا یافت. 

 

در جلسهٔ فوق‌العاده شورای ایکائو تصمیم گرفته شد که یک تیم حقیقت‌یاب برای بررسی عواملی که منجر به نابودی هواپیما شده‌است، تشکیل شود. نمایندگان ایران و آمریکا آمادگی خود را برای همکاری با تیم تحقیق اعلام کردند. در گزارش این کمیته در مورد اتفاقات منجر به سرنگونی آمده‌است:

«هفت دقیقه پس از بلند شدن از فرودگاه بندرعباس، ۱۱ مورد اخطار از سوی کشتی‌های جنگی آمریکا به هواپیمای ایرانی اعلام شد. ۷ مورد توسط ناو وینسنس بر روی فرکانس ۲۴۳ مگاهرتز، یک اخطار توسط ناو سایدز بر روی همین فرکانس و ۳ اخطار دیگر بر روی فرکانس اضطراری ۱۲۱/۵ مگاهرتز به هواپیمای ایرباس داده شد. از این ۱۱ مورد، ۷ مورد بر روی طول موج ۲۴۳ مگاهرتز بود که مخصوص هواپیمای نظامی است و ایرباس تجهیزات لازم برای شنیدن آن‌ها را نداشت (طبق دستور ایران‌ایر همه هواپیماها باید در مدت پرواز در منطقهٔ خلیج فارس بر روی فرکانس ۱۲۱/۵ مگاهرتز به گوش باشند). در این هنگام بحث زیادی میان بخش‌های اطلاعات جنگی سه ناو آمریکاییوینسنس، مونتگمری و سایدز درگرفت. گزارش تیم تخصصی ایکائو مشخص می‌کند که در دقایق آخر حمله به هواپیما، عده‌ای هواپیما را یک هواپیمای مسافری و عده‌ای دیگر یک هواپیمای جنگی مهاجم تلقی نمودند. دو دقیقه بعد کارکنان مرکز گزارشی را مبنی بر اینکه هواپیمای مزبور اف-۱۴ می‌باشد، دریافت کردند. در همین حال کارکنان ناو سایدز فریاد زدند: «هواپیما تجاری است، صبر کنید.» در همین زمان یکی از افسران وینسنس نیز گفته‌است که هواپیما احتمالاً تجاری است. در همان حالی که گفتگوهای میان ۳ ناو ادامه داشه ویلیام راجرز، ناخدای ناو وینسنس تصمیم می‌گیرد که موشک خود را پرتاب کند«.

ناخدا دوم کارلسون، فرمانده سابق ناو سایدز در این مورد معتقد است که ایرباس ایرانی علاوه بر علائمی که مبنی بر غیرنظامی بودن خود می‌فرستاده با سرعتی کم در حال اوج گرفتن بود و حتی اگر در چنین شرایطی نیز آن را به عنوان یک جت اف ۱۴ شناسایی می‌کردند باز من تردید دارم که یک هواپیمای اف ۱۴ می‌توانست تهدید سطحی را متوجه ناو وینسنس یا سایدز یا هر شناور دیگری کند. (زیرا هواپیماهای اف ۱۴ ایران مجهز به سلاح‌های هوا به زمین نبودند و اف ۱۴های موجود در پایگاه‌های ششم و نهم شکاری بوشهر و بندرعباس، فقط برای دفاع از نفتکش‌های ایرانی و مقابله با حملات هوایی علیه آن نفتکش‌ها به پرواز درآورده می‌شدند و پشتیبانی هوایی از نیروی دریایی بعهده گردان‌های فانتوم اف-۴ بود) اپراتورهای رادار ناو هواپیمابر فورستال نیز هواپیمای مزبور را به عنوان یک هواپیمای بازرگانی شناسایی کردند. جت‌های جنگنده اف ۱۴ مستقر بر روی ناو فورستال می‌توانستند در صورتی که کاپیتان راجرز درخواست می‌کرد، با شناسایی چشمی هواپیمای ایرانی از فاصله نزدیک از غیرنظامی بودن آن اطمینان حاصل کنند، ولی زمان برای این کار هم سپری شد.

از دیدگاه امیر دریادار دوم ناصر سرنوشت، از فرماندهان عملیات مروارید و فرمانده عملیات جمع‌آوری اجساد قربانیان حادثه، تشخیص یک هواپیمای مسافربری از هواپیمای نظامی برای یک ناو پیش‌رفتهٔ آمریکایی کار ساده‌ای بود. 

عملیات جمع‌آوری اجساد قربانیان با بسیجِ کلیهٔ امکانات منطقهٔ یکم دریایی ارتش (بندرعباس) به‌همراه اعزام ۸۰ تَن غواص، دو فروند ناو (ناوهای تنب و لاوان)، دو فروند هواناو و چهارفروند بالگرد، بلافاصله پس از واقعه آغاز شد. بعد از جمع‌آوری اجساد، سریعاً جمع‌آوری قطعات هواپیما آغاز و جعبهٔ سیاه آن نیز پیدا شد. این دو عملیات به صورت شبانه‌روزی و در مجموع به‌مدت ۵۲ روز انجام گرفت.

در نهایت تنها پیکر و قطعات بدن ۱۷۸ نفر از ۲۹۰ مسافر هواپیما پیدا شد.

در این باره خلبان شهرام رستمی که مدتی رئیس ستاد ارتش و پیش از آن جانشین فرمانده نیروی هوایی ارتش بود و در زمان حادثه نیز  مسوولیت فرماندهی پایگاه هوایی بوشهر را بر عهده داشت مدتی پیش در گفت وگو با تاریخ آنلاین به بیان مسایلی میپردازد که قابل توجه است.

 

انتهای پیام

دیدگاه تان را بنویسید