میوه باغ های اردبیل تلخ است

شکوفه درختان امسال نیز در برابر وسوسه دل انگیز بهار تاب نیاورد و زودتر از موعد به طبیعت لبخند زد غافل از اینکه سرمای زیرپوست بهار گلریزانی تلخ برای آن ها تدارک دیده و باغداران باز برای چندمین بار با حسرت به تماشای پرپر شدن جوانه های امیدشان نشستند.

به گزارش ایرنا، این برای چندمین سال است که در استان اردبیل باغداران؛ ناتوان و ناامید اسیر بازی طبیعت شده، هست و نیست شان بر باد می رود و بار و بنه ضرر و زیان هر روز بیشتر از گذشته بر شانه هایشان سنگینی می کند.

امامعلی باغدار مشگین شهری که تازه با هزار وام و بدهی، غم سنگین زیان ناشی از به فروش نرفتن سیب تولیدی خود در سال گذشته را به فراموشی سپرده است، با صورتی سیاه شده از دود آتش، با حسرت به نابودی دسترنجش در مقابل سرمای بهاری خیره گشته است، قطره های گرم اشک تلخ و غم انگیز بر صورت خاکستری اش خط سفید ناامیدی را به تصویر می کشند.

او به همراه فرزندانش از شب تا صبح به این سو و آن سوی باغ چند هکتاری اش دویده و با لاستیک های به آتش کشیده همبازی دود و سیاهی شده است به این امید که سرما به درختان به گل نشسته اش آسیبی نزند، اما سرما همچنان بی رحم نه به نفس نفس زدن های او و نه به زیبایی شکوفه های نورس بهاری توجهی نمی کند؛ همه چیز در یک بامداد سرد اردیبهشت ماه نیست و نابود می شود.

امامعلی ناامید کلاه لبه دار قهوه ای رنگ خود را از سر برداشته، می گوید: همه چیز نابود شد، همه چیز به هدر رفت، شاید تقدیر چنین بود، زمانه عجب بازی تلخی با ما به راه انداخته، شاید دیگر باید مثل بقیه باغ و روستا را رها کرده و راهی شهر و کارگری شد.

در برابر دلداری ما که از کمک دولت و جبران خسارتش از سوی بیمه می گوییم؛ نیشخند تلخی زده و تنها می گوید: کدام بیمه، کدام جبران.

بارش برف و سرمای هوا در فروردین و اردیبهشت در شهرستان های مشگین شهر ، خلخال ، کوثر، نمین ، سرعین و اردبیل خسارت هنگفتی به باغ ها وارد کرده، شکوفه های درختان که به هوای گرمای اواخر اسفند و فروردین غنچه زده بودند تاب تحمل دمای زیر صفر منطقه را نیاورده و ببار ننشسته پژمرده شدند.

رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل گفت: بر اثر سرمازدگی بیش از 80 درصد باغ های هسته‌دار و 100 درصد درختان گردو استان و بخشی از محصولات زراعی خسارت دیده اند.

به گفته خلیل نیکشاد، بیشترین خسارت به باغ ها مربوط به شهرستان های مشگین شهر و خلخال بوده است، سرما به سردرختی ها بیش از پنج هزار هکتار از باغ های میوه و 14 هزار هکتار محصولات زراعی شهرستان خلخال و 100درصد باغ های مشگین شهر خسارت زده است.

بر اثر سرمازدگی 100 درصد درختان گردو، 90 درصد تاکستان های انگور و 70 درصد سایر محصولات باغی مشگین شهر خسارت دیده است.

** قصه تکراری خسارت سرما به باغداران در استان اردبیل

سرمای بی موقع بهاری و خسارت های هنگفت آن به کشاورزان تنها مختص امسال نیست و این امر در سالیان گذشته نیز وجود داشته اما جای تعجب است که تاکنون آن گونه که می بایست برای این معضل تکراری تصمیم های پیشگیرانه جدی و اثر گذار اتخاذ و یا عملیاتی نشده، هر چند که گام هایی در این زمینه برداشته شده است.

مدیرکل مدیریت بحران استان اردبیل با اشاره به سرمازدگی باغ های استان گفت: امسال میزان خسارت وارده به بخش کشاورزی استان اردبیل در اثر سرما هشت هزار میلیارد ریال بوده است.

فرهاد عبدالعلی‌پور افزود: این برای چندمین سال است که مزارع و باغ های استان در فصل بهار دچار سرمازدگی شده و خسارت زیادی به باغداران و کشاورزان وارد می شود.

به گفته وی، در سال 95 به میزان 2 هزار میلیارد و 800 میلیون ریال و در سال 96 به مبلغ هفت هزار میلیارد و 20 میلیون ریال و امسال نیز به میزان هشت هزار میلیارد ریال به بخش زراعی و باغی استان خسارت وارد شده است.

او اضافه کرد: این امر بیانگر این است که هر سال بخش زیادی از محصولات زراعی وباغی استان در اثر عوامل غیر طبیعی بویژه سرما و یا خشکسالی دچار خسارت می‌شود.

به گفته وی، با وجود اقدامات پیشگیرانه از جمله اطلاع رسانی به کشاورزان در باره وضعیت هوا و احتمال بروز خسارات، باز هم شاهد بروز ضرر و زیان به محصولات زراعی و باغی در استان هستیم.

در این میان به اعتقاد کارشناسان، استفاده از ارقام دیر گل ده و مقاوم به سرما مهمترین راه مبارزه با سرمازدگی باغ ها در استان اردبیل است اما این مهم هنوز به سرعت و مطلوب عملیاتی نشده و چنین به نظر می رسد که اجرای آن هم از نظر مکانیکی و هم پذیرش باغداران نیاز به زمان دارد.

محمد علی طهماسبی معاون باغبانی وزیر جهاد کشاورزی که هفته گذشته برای سرکشی و بررسی خسارت سرما به استان اردبیل سفر کرده بود، گفت: برای مقابله با سرما و دیگر شرایط نامساعد محیطی باید برنامه بلند مدت در خصوص باغ های میوه استان اجرا و از ارقام کشاورزی و درختان میوه مقاوم به سرما و دیر گل ده استفاده شود تا قدرت مقاومت در مقابل شرایط نامساعد محیطی را به خوبی داشته باشند.

وی افزود: اقداماتی در زمینه مقابله با سرما در باغ ها توسط سازمان جهاد کشاورزی انجام شده که توزیع و گسترش ارقام دیر گل ده 'چندلر' در درختان گردو که پس از سپری شدن سرمای دیر رس بهاره فعالیت های رویشی خود را آغاز می کند از این جمله است.

رییس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل هم گفت: تجهیز باغ ها در این استان به سامانه گرمایش پولار و دراگون، هیترهای برقی و سامانه ضد تگرک می بایست در استان بکارگیری شوند و برای عملی شدن آن، پرداخت تسهیلات یارانه دار به باغداران و کشاورزان ضرورت دارد.

خلیل نیکشاد بیان کرد: در سال های گذشته سامانه های ضد تگرگ به صورت الگویی در مشگین شهر، خلخال و کوثر نصب شده که موفقیت خوبی در جلوگیری از خسارت تگرگ داشته اند.

او گفت: همچنین چند دستگاه پولار، دراگون و هیترهای باغی به صورت الگویی در باغ ها نصب شده که بر اساس نظر کارشناسان مفید بوده اند و در باغ هایی که از این امکانات استفاده کرده اند میزان خسارت سرما به حداقل ممکن رسیده است.

محرم عدلی مدیر باغبانی جهاد کشاورزی استان اردبیل هم گفت: هر چند که باغداران در اثر سرمازدگی دچار خسارت شده اند ولی به هیچ وجه نباید باغ ها را به حال خود رها کنند بلکه باید مدیریت باغ های خود را به بهترین نحو ممکن برای برداشت میوه در سال های آینده همچنان ادامه دهند.

او افزود: باغداران می بایست نسبت به محلول پاشی پتاسیم اقدام کنند، اسید هیومیک و آفت کش و قارچ کش ها را به موقع و متناسب با درختان میوه طبق توصیه ها و راهنمایی های کارشناسان باغبانی انجام دهند.

** بیمه محصولات کشاورزی و عملکرد نه چندان مطلوب آن

به گفته مسئولان و باغداران، اصلی ترین امید کشاورزان خسارت دیده برای تامین زیان های ناشی از سرما حمایت دولت و صندوق های بیمه است اما تاکنون عملکرد مطلوبی در این زمینه انجام نشده است.

کارشناسان می گویند: بنا به دلایلی هنوز بیمه محصولات کشاورزی در استان اردبیل به فرهنگ همگانی تبدیل نشده و زارعان و باغداران به پوشش بیمه ای زمین های خود چندان راغب نیستند.

ولی ملکی نماینده مردم مشگین شهر در مجلس با بیان خسارت هنگفت وارده به باغداران این شهرستان، توان اقتصادی و معاش آنها را از بین برده و حمایت های اساسی از آنها ضروری است، گفت: تنها 22 تا 25 درصد باغ های شهرستان زیر پوشش بیمه بوده و دلیل این امر نیز عدم حمایت مناسب بیمه ها از باغداران و در نتیجه روی گردانی روستاییان از بیمه محصول است.

وی بیان کرد: در سال های گذشته با اینکه در مواقعی باغداران در سطح 10 هزار هکتار باغ های خود را بیمه کرده بودند اما میزان خسارت پرداختی به آنها تنها 300 میلیارد ریال بوده که این رقم بسیار ناچیر است.

اکبر بهنام جو استاندار اردبیل نیز اظهار کرد: برای افزایش بیمه محصولات کشاورزی ضروی است فرهنگ بیمه از طریق دستگاه های اجرایی مربوطه و رسانه ها ترویج یابد تا از این طریق خسارت های وارده شده جبران شود.

طهماسبی معاون وزیر جهاد کشاورزی نیز بر لزوم بیمه محصولات کشاورزی و باغی به عنوان بهترین راهکار ممکن برای جبران خسارات حوادث قهری تاکید کرد.

** خسارت های باغداران و کشاورزان پرداخت می شود

در این حال مسئولان کشوری و استانی تاکید می کنند که دولت خسارت باغداران را تامین می کند و برنامه هایی نیز برای کاهش میزان خسارت ها در حال اجرا دارد.

طهماسبی معاون وزیر کشاورزی گفت: مدیریت بحران استان اردبیل با همکاری بخشداری و فرمانداری ها میزان خسارت ناشی از سرمازدگی را برآورد کرده و اطلاعات لازم در خصوص میزان خسارت، اسامی باغداران و زارعان خسارت دیده با ذکر میزان خسارت به مدیریت بحران کشور منعکس می شود تا برای تصمیم نهایی از سوی مرکز کشور مورد استفاده قرار گیرد.

طهماسبی اظهار کرد: معاونت امور باغبانی نیز پس از جمع‌ بندی اطلاعات کارشناسی آن را برای اخذ تصمیم به هیات دولت ارسال می کند.

او افزود: انتظار می رود بر اساس مذاکرات صورت گرفته هیات دولت نیز با استمهال وام های خسارت دیدگان و پرداخت تسهیلات با بهره کم بانکی این باغداران و زارعان خسارت دیده موافقت کند.

اکبر بهنام جو استاندار اردبیل هم در این باره گفت: خسارت های وارده به باغ های استان بویژه شهرستان خلخال و مشگین شهر از طریق کمک های بلاعوض و تسهیلات بانکی کم بهره جبران می شود.

وی افزود: متاسفانه امسال سرما خسارت زیادی به باغ های استان وارد کرده و باید مدیران دستگاه های مربوطه برای تسریع پرداخت خسارت وارده اهتمام جدی داشته باشند.

محرم عدلی مدیر باغبانی جهاد کشاورزی اردبیل هم گفت: صندوق بیمه محصولات کشاورزی خسارت باغداران بیمه شده این استان را تا ریال آخر پرداخت می کند.

وی در زمینه اقدامات انجام شده پس از بروز خسارت به باغ های استان گفت: کارشناسان در باغ ها حضور یافته و با برآورد کارشناسی میزان خسارت، مراتب را به وزارت جهاد کشاورزی منعکس کردند تا به نحو مقتضی از خسارت دیدگان حمایت شود.

خلیل نیکشاد رئیس سازمان جهاد کشاورزی استان اردبیل گفت: صندوق بیمه محصولات کشاورزی باید با همکاری کارشناسان سازمان جهاد کشاورزی در کمترین زمان ممکن و با بیشترین میزان دقت برآورد خسارت نسبت به پرداخت خسارت باغدارانی که محصولات خود را بیمه کرده اند، اقدام کند.

وی بیان کرد: هر قدر از لحاظ زمانی پرداخت خسارت زودتر باشد باغداران مدیریت بهتر و بیشتری بر باغ ها خواهند داشت تا در سال آینده نیز بتوانند محصول بهتر و بیشتری را برداشت کرده و خسارت وارده را در اقتصاد خانوار خود جبران کنند.

نیکشاد همچنین گفت: امسال یک هزار و 840 میلیارد ریال نهال یارانه دار در بین باغداران استان توزیع شد و انبوه این نهال ها گیلاس و آلبالو است که میزان مقاومت بیشتری نسبت به شرایط نامساعد محیطی بویژه سرما دارند.

اردبیل جزو 10 استان کشور در زمینه فراوانی وقوع حوادث طبیعی به شمار می رود و هر از گاهی بروز حادثه هایی مانند زمین لرزه ، رانش زمین ، سیل ، خشکسالی ، صاعقه ، توفان ، سرمازدگی ، برف سنگین ، سرما و یخبندان شدید خسارت ها و تلفات زیادی بر جای می گذارد.

استان اردبیل دارای 225 هزار هکتار زمین آبی، 515 هزار هکتار زمین دیم و 41 هزار هکتار باغ است که سالانه بیش از 4.5میلیون تن انواع محصولات زراعی، باغی و دامی تولید می کند.