قنات؛ بهترین مدل برای طرح سازگاری با کم‌آبی

به گزارش روابط عمومی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی، اکبری محمدی مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان گفت: در خراسان جنوبی ۱۱ هزار و ۸۶۹ منبع آبی کشاورزی وجود دارد که از این تعداد ۲ هزار و ۵۸ حلقه چاه، ۶ هزار و ۹۴۷ رشته قنات و ۲ هزار و ۸۶۴ رشته چشمه هستند.

 محمدی افزود: سالانه در مجموع ۸۳۲ میلیون متر مکعب از منابع آبی بخش کشاورزی استان استحصال می‌شود که از این حجم، ۵۸۵ میلیون متر مکعب از چاه‌ها، ۲۰۹ میلیون متر مکعب از قنوات و ۳۸ میلیون متر مکعب از طریق چشمه تامین می‌شود.

وی با اشاره به کیفیت بالای آب برداشتی از چشمه‌ها و قنوات خراسان جنوبی نسبت به چاه‌ها گفت: تعداد ۴۱ هزار رشته قنات در کشور وجود دارد که از این تعداد خراسان جنوبی با ۶ هزار و ۹۴۷ رشته قنات رتبه اول کشور را دارد.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی اظهار داشت: ما معتقدیم که بیش از هشت هزار قنات در استان داریم که در حال شناسایی و شناسنامه‌دار کردن بقیه قنوات هستیم.

وی با اشاره به اینکه تاکنون اطلاعات مکانی ۶ هزار و ۳۰ رشته قنات در استان ثبت و شناسنامه‌دار شده است، بیان کرد: شهرستان بیرجند با هزار و ۸۷۵ رشته قنات، رتبه اول تعداد قنوات را در استان دارد.

محمدی گفت: به طور متوسط هر رشته قنات در خراسان جنوبی حدود یک لیتر بر ثانبه آبدهی دارد و بیش از ۶۰ درصد قنوات استان دارای آب شرب و آشامیدنی و با کیفیت بالا هستند.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به مزایای قنوات نسبت به چاه‌های عمیق گفت: قنات به هیچ وجه باعث افت آب‌های زیرزمینی و کاهش سطح آبدهی دشت‌ها نمی‌شود و از طرفی قنات بهترین مدل برای طرح سازگاری با کم‌آبی است.

وی با اشاره به اینکه حدود ۵۰ سال قبل تمام آب شرب و کشاورزی خراسان جنوبی از طریق قنوات و چشمه تامین می‌شد گفت: چاه‌های عمیق و نیمه عمیق باعث کاهش سطح آب‌های زیرزمینی و کاهش آبدهی قنوات شدند.

محمدی با بیان اینکه انجمن صنفی مقنی‌ها در استان در حال شکل‌گیری است گفت: آموزش به مقنی‌ها و افزایش تعداد آنها از موضوعاتی است که در طرح احیای قنوات باید به آن توجه شود.

مدیر آب و خاک و امور فنی و مهندسی سازمان جهاد کشاورزی خراسان جنوبی با اشاره به خسارت ۵۰ میلیارد تومانی سیل بهار امسال به بخش کشاورزی و قنوات استان افزود: طرح پیشگیری از سیلزدگی قنوات در صورتی که تصویب شود می‌توان در کمتر از پنج سال تمام قنوات استان را در برابر سیل ایمن کرد.

وی با اشاره به اینکه امسال ۱۴۷ رشته قنات در استان سیل خورد که از این تعداد ۳۲ مورد به طور کامل مسدود شد، گفت: تاکنون ۳۰ رشته قنات بازسازی شده و ۲ مورد دیگر هنوز درگیر باز کردن مسیر مسدود شده آنها هستیم.

محمدی با اشاره به اینکه طول قنوات استان در مجموع ۴ هزار کیلومتر است که بیش از ۲۵ درصد آن احیا و مرمت شده و مابقی نیازمند مرمت است گفت: حدود ۳ هزار و ۵۱۷ رشته قنات در استان حداقل یک مرتبه مرمت شدند.

وی اظهار کرد: در مجموع حدود هزار و ۵۶ میلیارد تومان برای احیا و مرمت قنوات استان نیاز است.