دانشگاه کرینگتون از زندگی جدید برای خاک‌های شور خبر می‌دهد:
علوفه‌هایی که خاک را شیرین می‌کنند
تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از علوفه‌های چند ساله می‌توانند شوری خاک را کمتر کنند.
تحقیقات نشان می‌دهد که برخی از علوفه‌های چند ساله می‌توانند شوری خاک را کمتر کنند.
به گزارش ایانا، تحقیقات خاک نشان می‌دهد که اصلاح شوری خاک می‌تواند با برخی از گیاهان امکان‌پذیر شود. در ناطق بایری که امکان کشت محصولات کشاورزی وجود ندارد، رشد گیاهان علفی مانند Kochia و جوی دم روباهی ( Foxtail barley ) می‌تواند باعث بهبود کیفی خاک از لحاظ میزان شوری شود.
مرکز تحقیقات دانشگاه کرینگتون در داکاتای شمالی، برای شش سال به‌طور تخصصی روی گیاهان علفی، حبوبات و گیاهان پوششی برای اصلاح خاک‌های شور کار کرده است.
ازرا ابرل، مدیر این تحقیقات می‌گوید: کشت گیاهان بدون شخم و با شخم زدن خاک انجام شد. برخی از گونه‌های کشت شده در خاک‌هایی که شخم زده نشدند، توانستند باعث تثبیت شوری خاک شوند. با این حال با گونه‌هایی از علف‌های چندساله، ما توانستیم شاهد کاهش شوری خاک باشیم. این نتیجه نشان می‌دهد که ممکن است در مدت‌زمان بیشتری به اصلاح خاک‌های شور برسیم.
باقی ماندن نمک در خاک مانند حالت وقوع خشکسالی است. نمک آب را آنقدر محکم نگه می‌دارد تا جایی که گیاه موفق به جذب آب در خاک نمی‌شود. در حالی‌که آب در خاک وجود دارد، ولی چون گیاه نمی‌تواند از آن استفاده کند، در نتیجه بهره‌وری کاهش پیدا می‌کند و شوری خاک به‌دلیل تبخیر از سطح افزایش پیدا کرده و نمک را در خاک باقی می‌گذارد.
به عقیده دکتر ابرل، شوری خاک بیشتر یک مسئله مدیریتی است. در زمین‌هایی که دچار مشکل شوری خاک هستند، شیوه کشاورزی بر پایه چرخه مرطوب بوده است مانند دهه 1990 که باعث شده است درجه شوری خاک بالاتر رود. مناطقی که دچار شوری خاک شده‌اند در جهان رو به افزایش هستند و یکی از راه حل‌ها کاشت گیاهانی است که می‌توانند شوری خاک را تحمل کنند. این گروه از محصولات، از آب استفاده نمی‌کنند و آب به سطح می‌آید و تبخیر می‌شود. نکته کلیدی مهم این است که آب قبل از به سطح آمدن مصرف شود. استراتژی برای مدیریت آب و خاک در تطابق محصول با سطح شوری خاک است. نتیجه تحقیقات دانشگاه کرینگتون بر سه رویکرد زیر استوار است:
1- کاشت محصولاتی که تحمل شوری را دارند
با سطح درجه شوری حدود چهار یا پایین‌تر، در این حالت شوری خاک با کشت گونه‌های سازگار با شوری خاک می‌تواند تثبیت شود. مهمترین گیاهانی که تحمل شوری را دارند عبارتند از: گل آفتابگردان، چاودار، کتان کش، جو، چغندرقند و گل خشت. این مرکز تحقیقاتی عنوان می‌کند که بسیاری از این محصولات سازگار با شوری خاک را می‌توان جایگزین محصولات دیگر مانند لوبیا، سویا، ذرت، نخودفرنگی کرد.
2- رشد محصولات پوششی و بوته‌ای که تحمل شوری خاک را دارند
در بخشی از این تحقیقات، 35 گونه گیاه را در مناطقی با EC خاک 6.5 یا پایین تر رشد داده و ارزیابی کرده‌اند. این گیاهان بوته‌ای به‌دلیل نگه داشت رطوبت خاک به‌ویژه در ماه‌های گرم سال می‌توانند تا حد زیادی شوری خاک را تثبیت کنند. این گیاهان پوششی و بوته‌ای عمدتاً عبارتند از علف سورگون - سودانی، ارزن سیبری، چاودار و جو. این مرکز تحقیقاتی یادآوری می‌کند که کاشت این گیاهان بوته‌ای بهبودی در شوری خاک بوجود نیاورده و تنها میزان EC خاک را در همان سطح شوری حفظ کرده است. به گفته دکتر ابرلی، تنها راهی که او توانسته است EC را کاهش دهد، کاشت و رشد علف و یونجه بوده است.
3- گیاهان علفی چند ساله در بدترین مناطق از لحاظ شوری خاک
وقتی درجه شوری بالاتر از 6.5 یا هفت است، رشد یونجه و علف‌های چند ساله در این مناطق امکان‌پذیر است. این گیاهان تحمل بیشتری به سطوح بالاتر شوری خاک دارند. در تحقیقات انجام شده این مرکز 12 گونه یونجه مورد مطالعه قرار گرفته‌اند که 11 مورد در برابر شوری مقاوم بودند. این گونه‌ها در سطوح مختلف نمک امکان جوانه‌زنی را دارند، اما هزینه‌های بذر این گونه‌ها به میزان قابل توجهی بالاتر است.
نتیجه مطالعات انجام شده نشان داده است، علاوه بر این، رشد گونه جوی دم روباهی وحشی و Kochia حتی در مناطقی که نمک در سطح خاک نیز دیده می‌شود، وجود دارد. برای علوفه دام نیز در مناطقی با شوری بسیار بالا، یک گونه گندم ترکیبی ( Newhy Hybrid Wheatgrass ) مناسب است. این گونه در خاک شور توانایی تولید علوفه با کیفیت خوب را دارد.
دکتر ابرلی می‌گوید باید توجه داشت که احیای خاک شور یک فرآیند طولانی مدت است. شاید چند دهه برای اصلاح خاک‌های بیش از حد شور، زمان مورد نیاز باشد تا خاک‌های شور به حالت طبیعی بازگردانده شوند./
ترجمه: شهره صدری‌خانلو
L-951117-02
دیدگاه تان را بنویسید