صادرات کشاورزی به کشورهای غربی مشکل‌تر می‌شود

به گزارش ایانا به نقل از ان‌بی‌سی نیوز٬ سمیر محدین٬ کشاورز اهل  منطقه جنوبی دریای مرده در اردن می‌گوید به دلیل بالا بودن هزینه نیروی کار برای برداشت محصول مجبور شده گوجه‌فرنگی‌هایش را در زمین رها کند تا از بین بروند.

آب و هوای خشک محدین را مجبور کرده تا برای بالا نگه داشتن کیفیت محصول از  آبیاری٬ کودها و مواد شیمیایی استفاده کند. اما این کار توانایی محدین برای فروش محصول در خارج از کشور را محدود کرده است.

با وجود جنگ در سوریه٬ کشور همسایه و بازاری که قوانین استفاده از آفت‌کش‌ها در آن همانند اردن است٬ میزان بدهی محدین تنها در یک فصل به ۲۱۰هزار دلار می‌رسد.

به گفته جولز پرتی٬ استاد جامعه و محیط زیست در دانشگاه اسکس انگلستان٬ هیچ نشانه‌ای از کاهش میزان استفاده از آفت‌کش‌ها در جهان وجود ندارد.

برای کشاورزان استفاده از مواد شیمیایی که آفات و بیماری‌های گیاهان را به راحتی از بین می‌برد و در عین حال باعث افزایش بهره‌وری می‌شودنسبت به عوارض جانبی آن وزنه سنگین‌تری به شمار می‌رود.

به گفته پرتی٬ سالانه ۵/۳ میلیارد کیلوگرم کود شیمیایی مصرف می‌شود. بر اساس گزارش‌های سازمان بهداشت جهانی٬ کودهای شیمیایی می‌توانند به محیط زیست آسیب برسانند و سلامت انسان را به خطر بیاندازند؛ از مسموم شدن کشاورزان گرفته تا اثرات طولانی‌مدت بر سیستم ایمنی در اثر تماس با این مواد.

آمریکا٬ چین و آرژانتین که یک‌چهارم جمعیت دنیا را تشکیل می‌دهند٬ بزرگترین مصرف‌کنندگان آفت‌کش‌ها هستند. این کشورها ۷۰درصد از بازار جهانی ۴۵ میلیارد دلاری را تشکیل می‌دهند.

سال گذشته٬ گزارشی منتشر شد که نشان می‌داد کشورهای خاورمیانه و آفریقای شمالی «بهترین منطقه» برای صادرات مواد غذایی به اروپا هستند٬ اما کیفیت بسیاری از محصولات آنها از استانداردهای ایمنی کشورهای غربی برخوردار نیستند.

کشورهای فقیر آفت‌کش‌ها را به صورت محلی تولید نمی‌کنند. این آفت‌کش‌ها یا در کشورهای غربی تولید می‌شوند که تخصص لازم را دارند یا اگر جواز تولید این ماده شیمیایی منقضی شود٬ این مواد در هند یا چین تولید می‌شوند.

استاندارد جهانی Codex Alimentarius اساس و پایه امنیت غذایی و تجارت منصفانه را مشخص کرده است. اما کشورها و مناطق مختلف استانداردهای مخصوص به خود را دارند که ممکن است از استاندارد جهانی کودکس سخت‌گیرانه‌تر باشد و به بروز اختلاف میان کشورها منجر شود.

کلروپریفس٬ آفت‌کشی است که به طور گسترده‌ای در کشاورزی به‌کار می‌رود و یکی از مثال‌های استانداردهای متفاوت میان دولت‌هاست. دولت آمریکا در حال تجدیدنظر در قانون دادگاه فدرال مبنی بر ممنوعیت استفاده از آن است. اما استفاده از این ماده شیمیایی در اردن و برخی کشورهای دیگر قانونی است.

استفاده از مواد شیمیایی در کشورهای دیگر دست کشاورزان را از صادرات محصولاتشان کوتاه نمی‌کند. کشورهای مقصد استانداردهایی برای میزان قابل قبول باقیمانده سموم در محصولات کشاورزی مشخص کرده‌اند.

به گفته جولز٬ اما مسئولان پخش آفت‌کش‌های محلی ممکن است بدون اشاره به مضرات آنها با کشاورزان را با بستن قرارداد به استفاده از آنها پایبند کنند.  

او می‌گوید به کشاورزان از قبل گفته نمی‌شود که «اگر از این ماده استفاده کنید ممکن است میزان مشخصی از آن در محصول ته‌نشین شدن شود و در نتیجه نمی‌توانید آن را به آمریکای شمالی یا اروپا صادر کنید».

آیمان السالتی٬ مدیر بازاریابی کشاورزی اردن می‌گوید که دولت با کشاورزان همکاری می‌کند تا به آنها شیوه استفاده درست از آفت‌کش‌ها را به منظور کاهش میزان باقیمانده سموم در محصولات آموزش دهند.

عواقب استفاده از کودهای شیمیایی در زمین‌های کشاورزی کوچک که برای بازارهای محلی محصول تولید می‌کنند٬ متفاوت است.

پرتی با تشبیه ضرر ناشی از آفت‌کش‌ها به دود حاصل از کارخانه‌ها می‌گوید: «آنها عوارض جانبی دارند٬ به محیط زیست آسیب می‌رسانند و سلامتی انسان را به خطر می‌اندازند».

ترکیباتی که حشره٬ علف هرز یا آفت‌ها را از بین می‌برند می‌توانند روی دیگر میکروارگانیسم‌ها هم اثر بگذارند. اثرات آن ممکن است مدت‌ها طول بکشد تا بروز کند.

به گفته پرتی٬ افزایش محبوبیت نئونیکوتینویدهای حشره‌کش از زمانی شروع شد که جمعیت گرده‌افشان‌ها از جمله زنبورها به طور ناگهانی در سراسر اروپا و آمریکا کاهش پیدا کرده است.  

از آن زمان به منظور احیا جمعیت گرده‌افشان‌ها استفاده از محصولاتی که حاوی این ترکیبات باشند محدود یا ممنوع شده‌ است.

دیگر عواقب این ترکیبات اثرگذاری آن در نابودی خاک و روی حشراتی است که در برابر ترکیبات مشخص مقاوم می‌شوند.

سازمان فائو با برگزاری برنامه‌های آموزشی در دنیا به کشاورزان روش استفاده از تکنیک‌های طبیعی کنترل آفات بدون استفاده از سموم شیمیایی را  آموزش می‌دهد. در این روش هیچ آسیبی به محصول یا سود کشاورز وارد نمی‌شود.

ریاض یوسف مارور در مزرعه‌اش در روستایی شمال دریای مرده از آفت‌کش‌ها و کودهای شیمیایی استفاده نمی‌کند تا به همسایگانش ثابت کند کشاورزی به شیوه طبیعی می‌تواند موثر باشد. مارور امیدوار است که کشاورزان همسایه هم از او پیروی کنند.