طرح جدید دانشمندان برای افزایش جمعیت گرده‌افشان‌ها

به گزارش گاردین٬ در این کنفرانس٬ کریسمان از طرف مرکز بین‌المللی تحقیقات کشاروزی در نواحی خشک٬ نتایج تحقیق جدیدی را ارائه خواهد داد. او در این تحقیق نشان می‌دهد که اختصاص یک‌چهارم زمین زراعی به کاشت گل‌های مقرون به صرفه مانند ادویه٬ دانه‌های روغنی٬ گیاهان دارویی و علوفه٬ دستاوردهای قابل توجهی را در زمینه درآمد و تنوع زیستی در پی خواهد داشت.

کنفرانس سازمان ملل هم‌اکنون در حال بررسی دستورالعمل‌های جدیدی برای جذب گرد‌ه‌افشان‌هاست که در آن کاهش تدریجی یا توقف استفاده از کودهای شیمیایی موجود پیشنهاد می‌شود. اما تحقیقات کریسمان نشان می‌دهد که می‌توان این کار را بدون ضرر مالی و یا از بین رفتن محصول انجام داد.

نیاز به تغییر کاملا مشخص است. بیش از ۸۰درصد مواد غذایی نیاز به گرده‌افشانی دارند اما جمعیت حشراتی که حجم بزرگی از این کار را بر عهده دارند کاهش پیدا کرده است. در طی ۲۵ سال گذشته جمعیت گرده‌افشان‌ها در آلمان  ۷۵درصد کاهش پیدا کرده است. بیشترین میزان کاهش جمعیت حشرات گرده‌افشان در پورتو ریکو دیده شده است.

اقدامات دولت‌ها برای حل این مشکل بسیار متفاوت از یکدیگر بوده است. در مقابل در بعضی از کشورها مانند برزیل٬ یکی از بزرگترین صادرکنندگان مواد غذایی٬ با رای یکی از نمایندگان حامی تجارت کشاورزی در مجلس٬ محدودیت استفاده از آفت‌کش‌های شیمیایی که در کشورهای دیگر ممنوع است برداشته شد. این موضوع باعث می‌شود تا برزیل در زمینه جذب گرده‌افشان‌ها چند قدم به عقب حرکت کند.

از آن طرف٬ اتحادیه اروپا استفاده از حشره‌کش نئونیکوتینوید را ممنوع کرده که به طور گسترده‌ای در دنیا مورد استفاده قرار می‌گیرد. به همین ترتیب بسیاری از کشورهای اروپایی با کاشت گل‌های خودرو سعی می‌کنند تا حشرات را جذب کنند.

اما این قانون گران تمام خواهد شد و درآمد کشاورزان را بسیار کاهش خواهد داد. کریسمان در پنج سال گذشته روی شیوه متفاوتی کار کرده که آن را «کشاورزی با گرده‌افشان‌های متناوب» نام‌گذاری و در زمین‌های زراعی ازبکستان و مراکش آزمایش کرده است.

ماهیت این تکنیک این است که در هر چهار نوار کاشت٬ یک ردیف به بذر گل‌هایی مانند دانه‌های روغنی و ادویه‌ها اختصاص داده شود. علاوه بر آن٬ کریسمان برای گرده‌افشان‌ها لانه‌ای کوچک و ارزان‌قیمت با استفاده از چوب‌های قدیمی یا گِل می‌سازد. گل‌های آفتابگردان هم در فاصله‌ای نزدیک به عنوان محافظ در برابر باد کاشته می‌شوند.

کریسمان می‌گوید: «در فقیرترین کشورها هم می‌توان از این شیوه استفاده کرد. در این شیوه به غیر از سرمایه‌گذاری کوچک در خرید بذر به هیچ‌ نوع تجهیزات و تکنولوژی نیاز نیست. این کار بسیار آسان است. دستورالعمل آن را می‌توان با فرستادن عکس به موبایل نشان داد».

این روش همچنین مزیت‌های بسیاری برای کشاورزان به همراه دارد و باعث افزایش گونه‌های مختلف و جمعیت گرده‌افشان‌ها می‌شود. با استفاده از این روش٬ گرده‌افشانی محصولات موثرتر٬ میزان آفت‌ها مانند شته کمتر٬ کیفیت محصولات بهتر و میزان بهره‌وری بیشتر می‌شود.

تحقیقات کریسمان که در چهار منطقه با شرایط آب و هوایی مختلف انجام شده نشان می‌دهد بکارگیری از این شیوه باعث افزایش درآمد کشاورزان می‌شود. بیشترین مزیت آن در زمین‌های نیمه بایر است که در آن کشت کدو تنبل ۵۶۱درصد و ملون ۵۶درصد افزایش پیدا کرده. در مناطقی که میزان بارش باران کافی است٬ تولید گوجه‌فرنگی دوبرابر شده. در مناطق کوهستانی٬ تولید کدو سه برابر و کدو تنبل دو برابر شده است.

در گزارش جدید جهانی درباره منابع ژنتیکی مواد غذایی که سال آینده منتشر می‌شود بر مسئله کاهش جمعیت گرده‌افشان‌ها تاکید بسیاری شده است. پیش‌نویس این گزارش نشان می‌دهد که وزرات کشاورزی کشورهای مختلف با وجود مقاومت طولانی‌مدت در برابر اعمال هر گونه تغییری٬ نیاز به آن را شدیدا احساس می‌کنند.

آیرین هافمن٬ مسئول پیشبرد این تحقیق در فائو می‌گوید: «کشورهای مختلف می‌گویند که میزان استفاده از آفت‌کش‌ها بالا و تعداد پرندگان و زنبورها در حال کاهش است. این شرایط بسیار خسته‌کننده و در عین حال ترسناک و جدی است. اما راه‌حل‌هایی هم برای آن موجود است».  

کریسمان به سختی کشیدن عادت دارد. وقتی که اولین بار در سال ۲۰۱۰ در کنفرانس جهانی کشاورزی تلاش کرد تا توجه همه را به جمعیت گرده‌افشان‌ها جذب کند٬ مورد تمسخر شرکت‌کنندگان قرار گرفت. سال‌ها طول کشید تا بتواند برای تحقیقاتش بودجه جمع کند و به مدت ۲ سال از جیب خود خرج کرد تا این برنامه را راه‌اندازی کند.