عقبه سد کرخه، ظرفیتی ناشناخته در آبدانان

به گزارش خبرگزاری صدا و سیما مرکز ایلام؛ سال‌ها انتظار کشیدند تا با آبگیری سد کرخه زمین‌هایشان سیراب شود اما کرخه آبگیری شد و سال‌هاست که زمین‌های کشاورزی عقبه سد کرخه در بخش کلات مورموری آبدانان تشنه آبی هستند که از کنارشان می‌گذرد. سال‌ها انتظار کشیده بودند تا مستعدترین زمین‌های کشاورزی جان بگیرند و به کمک توسعه منطقه بیایند اما این انتظار هنوز در هاله‌ای از مشکلات به سرانجام مطلوب نرسیده است. 

با آبگیری سد کرخه استان خوزستان در سال 78 امیدها برای رونق کشاورزی در دورترین مناطق مسکونی و کشاورزی آبدانان در جنوب استان ایلام زنده شد اما این امید سال‌هاست چشم ‌انتظار همتی است تا شاید پسوند محرومیت از این دیار را بردارد. کشاورزانی که سال‌ها منتظر آبگیری سد کرخه بودند تا پس از آن طبق مصوبه و هدف‌گذاری وزارت نیرو، کشاورزی در بخش گرمسیری کلات مورموری آبدانان نیز متحول شود اما از آن انتظار سال‌ها می‌گذرد و زمین‌های کشاورزی عقبه سد کرخه همچنان تشنه آبی هستند که از کنارشان می‌گذرند. 

سد کرخه با سرچشمه گرفتن از رودخانه‌های" زال" در خوزستان" کشکان" در لرستان و "سیمره " و "سیاه گاو" در استان ایلام با 20 هزار هکتار وسعت و ظرفیت 7 میلیارد و 300 میلیون مترمکعب بزرگ‌ترین سد خاکی خاورمیانه به شمار می‌رود که 60 کیلومتر از عقبه آن در شهرستان آبدانان وجود دارد.

زمین‌های تشنه در کنار آب "چم شالان"

آذر تاجمیر یکی از کشاورزان بخش کلات مورموری می‌گوید: قرار بود با آبگیری سد کرخه در خوزستان، اجازه برداشت آب به کشاورزان منطقه کلات مورموری داده شود تا زمین‌های دیم را به آبی تبدیل کنند. به‌گفته وی حدود دو دهه از آبگیری سد کرخه می‌گذرد اما با وجود اینکه رودخانه "چم شالان" یا عقبه سد کرخه از کنار زمین‌های کشاورزی ما می‌گذرد، زمین‌های کشاورزی دیم باقی ‌مانده‌اند.

رضا قربانی دیگر کشاورز این منطقه می‌گوید: اگر منابع آبی وجود داشته باشد، با آبی کردن زمین‌های کشاورزی در دو طرف رودخانه چم شالان یا عقبه سد کرخه، تولید محصولات زراعی در این منطقه حداقل سه برابر می‌شود.

تبدیل 15 هزار هکتار اراضی دیم به آبی

رئیس جهاد کشاورزی آبدانان با بیان اینکه از 40 هزار هکتار اراضی تحت کشت در آبدانان حدود 30 هزار هکتار آن به‌صورت دیم است، گفت: 29 هزار و 500 هکتار از اراضی شهرستان به‌صورت دیم برای محصولات زراعی استفاده می‌شود.

عباس پیری با اشاره به اینکه اراضی کشاورزی بخش کلات مورموری از مستعدترین اراضی کشاورزی در استان ایلام است، افزود: در صورتی که کشاورزان آبدانانی بتوانند از آب عقبه سد کرخه که 60 کیلومتر آن در حوزه شهرستان قرار دارد برداشت کنند در حدود ۱۵ هزار هکتار از اراضی کشاورزی و ملی قابلیت آبی شدن خواهند داشت.

اشتغال‌زایی یک هزار خانوار آبدانانی با برداشت آب از عقبه کرخه

فرماندار آبدانان با اشاره به اینکه عقبه سد کرخه فرصت مناسبی برای توسعه بخش کشاورزی و اشتغال پایدار فراهم خواهد کرد، می‌گوید: برداشت آب از عقبه سد کرخه با توجه به مصوباتی که از قبل وجود داشته، هدف‌گذاری شده ولی متأسفانه به دلیل عدم موافقت وزارت نیرو با تخصیص فعلاً این امر محقق نشده است. 

مجید عسگری افزود: اگر مجوز برداشت آب از عقبه سد کرخه از سوی وزارت نیرو داده شود برای بیش از یک هزار و 100 خانوار بخش کلات مورموری در حوزه کشاورزی و گردشگری اشتغال‌زایی می‌شود.

پوراحمد سرپرست شرکت آب منطقه‌ای ایلام گفت: در شهرستان آبدانان مطالعه سد کرخه تکمیل شده، فاز یک مصوب شده اما برای اجرایی کردن این طرح بایستی مجوز تخصیص آب از طریق وزارت نیرو را بگیریم.

صنعت گردشگری و آبزی‌پروری در عقبه کرخه توجه می‌خواهد

عقبه سد کرخه با توجه به چشم‌انداز زیبای آن می‌تواند از نظر صنعت گردشگری هم مورد توجه باشد. مجید اولاد رئیس میراث فرهنگی آبدانان نیز در این‌باره گفت: اگر چنانچه سرمایه‌گذاران  بخش خصوصی رغبت داشته باشند تا در این عقبه سد کرخه در حوزه گردشگری کار کنند و سایت گردشگری ایجاد کنند، میراث فرهنگی نیز همکاری لازم را خواهد داشت و مجوزهای قانونی به سرمایه‌گذاران بخش خصوصی می‌دهد.

اما علاوه بر صنعت گردشگری در عقبه سد کرخه در آبدانان، توجه به آبزی‌پروری نیز می‌تواند چشم‌انداز خوبی برای منطقه داشته باشد به طوری که احمد ایمانی رئیس اداره حفاظت از محیط‌زیست آبدانان در این باره می‌گوید: سد کرخه زیستگاه ‌مناسبی برای پرندگان آبزی و کنار آبزی و حیات‌وحش بومی در آبدانان است که علاوه بر پرندگان و حیات‌وحش بومی، هرساله پذیرای بسیاری از پرندگان مهاجر آبزی و کنار آبزی است.

سلیمانی مدیر شیلات استان نیز با اشاره به ظرفیت مناسب عقبه سد کرخه در آبدانان برای پرورش ماهی و طرح‌های ماهی در قفس، گفت: در صورت تأمین اعتبار و صدور مجوز و احداث تأسیسات زیربنایی، ظرفیت تولید سالانه بیش از یک هزار و 500 تن انواع آبزیان به ارزش اقتصادی 50 میلیارد ریال در سال است.

پیگیر حق برداشت آب از عقبه سد کرخه برای کشاورزان آبدانانی هستیم

احمد کرمی معاون هماهنگی امور عمرانی استاندار ایلام با اشاره به اینکه از 580 مترمکعب سهم حجم برداشت آب از سد کرخه در استان ایلام، تنها 300 مترمکعب آب برای اراضی کشاورزی دشت عباس دهلران برداشت می‌شود گفت: حدود 280 مترمکعب از حق سهم برداشت آب از سد کرخه در استان ایلام تاکنون استفاده نشده و کشاورزان آبدانان از این حق محروم بوده‌اند که با هماهنگی استاندار ایلام با مسئولان کشوری پیگیر حق برداشت آب از عقبه سد کرخه برای کشاورزان آبدانانی هستیم تا کشاورزی بخش کلات مورموری از دیم به آبی تبدیل شود و در صنعت گردشگری هم سرمایه‌گذار با رغبت بیشتری پای کار بیاید.

استفاده بهینه از ظرفیت‌ها می‌تواند توسعه پایدار را به دنبال داشته باشد و عقبه سد کرخه ظرفیتی است که استفاده از آن می‌تواند شهرستان آبدانان را به یک قطب تولیدی اقتصادی در حوزه‌های کشاورزی آبی، پرورش آبزیان و صنعت گردشگری تبدیل کند اما برای دست یافتن به این مهم، اولین کار تخصیص و اجازه برداشت آب و فعالیت‌های اقتصادی در حوزه عقبه سد کرخه در آبدانان است.