ویلاسازی در زمین‌های کشاورزی اورامانات

گردشگری کشاورزی با وجود پتانسیل‌های قابل‌توجه آن در ایران همچنان مغفول مانده و در موارد اندکی اجرا می‌شود، اما آیا همین تجربه‌های اندک توانسته‌اند به پایداری برسند؟

زاهد قادری استاد گردشگری در گفت‌وگو با «ایانا» بیان می‌کند: طبق تعریفی که از گردشگری کشاورزی داریم، آنچه در کاشان انجام می‌شود نمونه از گردشگری کشاورزی است.

به گفته این استاد دانشگاه، بااین‌حال تفاوتی که بین گردشگری کشاورزی در کاشان و سایر مناطق جهان وجود دارد به موضوع مشارکت بازمی‌گردد. در سایر مناطق گردشگران می‌توانند در میوه‌چینی و فعالیت‌های کشاورزی شرکت داشته باشند، در غیر این صورت گردشگری کشاورزی تنها برای دیدن فرآیندها است.

او با اشاره به اینکه رشد گردشگری کاشان در زمان گلاب‌گیری یک اتفاق خوب است که باید برای آن برنامه‌ریزی کرد تا به حالت ایده‌آل تبدیل شود، عنوان می‌کند: بخشی خصوصی می‌تواند برای این موضوع برنامه‌ریزی کرده و وارد این فرآیند شود.

این استاد دانشگاه اضافه می‌کند: تجربه دیدن گلاب‌گیری می‌تواند به یک تجربه فراموش‌نشدنی تبدیل شود، اگر برای آن سامان‌دهی حرفه‌ای وجود داشته باشد و مردم علاقه‌مند بتوانند در آن مشارکت داشته باشند.

او ادامه می‌دهد: در همین راستا می‌توان با تجهیز اقامتگاه‌ها و برنامه‌ریزی برای تورها از تمام مناطق کشور گردشگران را به سفر به کاشان تشویق کرد. در کنار آن جامعه بومی و کشاورزان باید آموزش ببینند تا تجربه ناب و منحصربه‌فرد خود را با بازدیدکنندگان به اشتراک بگذارند.

به گفته این استاد دانشگاه، اگر بخش خصوصی و جامعه محلی دست‌به‌دست هم دهند آینده بهتری می‌توانیم برای گردشگری کشاورزی کشور شاهد باشیم. او می‌گوید: درعین‌حال این شیوه از توریسم را می‌توان هم به شکل مجازی و هم به شکل تجربه عمل به اجرا درآورد.

او می‌افزاید: در حال حاضر حضور گردشگران انبوه باعث شده است آن‌ها نتوانند روح کشاورزی را در یک بازدید کوتاه درک کرده و همین امر در آینده روی این فعالیت اثر منفی بگذارد.

آیا ایران پتانسیل گردشگری کشاورزی دارد؟ قادری می‌گوید: ما در سراسر ایران پتانسیل فراوانی برای این شیوه داریم، اما ساماندهی دراین‌باره صورت نگرفته و از جامعه محلی نیز کمک نگرفته‌ایم.

او با اشاره به نمونه اورامانات می‌گوید: در این منطقه گردشگری تخریبی اتفاق افتاده که از روح توسعه پایدار فاصله زیادی دارد. گردشگران به بهانه مراسم پیرشالیار و با آب و هوای مطبوع به این منطقه سفر می‌کنند، اما به‌واسطه ویژگی جغرافیایی منطقه با معضل پارکینگ و ترافیک از نرسیده به اورامانات روبه‌رو هستیم. همین امر باعث شده در ایام داغ گردشگری شاهد انواع آلودگی‌های سمعی و بصری باشیم.

فروش زمین‌های کشاورزی به قیمت اندک و ویلاسازی از دیگر آسیب‌های واردشده به اورامانات به گفته این استاد دانشگاه است که با بیان آن می‌افزاید: وقوع چنین پدیده‌هایی بافت منطقه را دگرگون کرده و در بلندمدت اثر منفی بر گردشگری و محیط‌زیست آن خواهد گذاشت.

سد داریان و آسیب‌های محیط‌زیستی آن از دیگر انتقادات زاهدی است. او می‌گوید: در حال حاضر مردم به‌واسطه ایجاد یک تفرجگاه خوشحال هستند، اما زمانی که ما با پدیده ریزگردها روبه‌رو شویم این موج خوشحالی فرو می‌نشیند. درعین‌حال بسیاری از زمین‌های کشاورزی به‌واسطه این سد از بین رفته‌اند و این کشاورزان کار خود را از دست داده‌اند.

این استاد دانشگاه اضافه می‌کند: روح گردشگری کشاورزی و روستایی با این اقدامات سازگار نیست. آنچه در اورامانات اتفاق افتاده زائده‌های صنعت است که به خشک شدن باغ‌ها و تغییر اقلیم و وقوع سیلاب‌ها می‌انجامد./