گلایه‌های خانه کشاورز

دکتر عنایت‌الله بیابانی، قائم‌مقام دبیر کل خانه کشاورز در گفت‌وگو با ایانا ضمن انتقاد از افزایش تعداد تشکل‌های موازی، از غفلت دولت در توجه به ظرفیت‌های نهادهای صنفی در بخش کشاورزی گله می‌کند. بیابانی با اشاره به تعدد تشکل‌های موازی که به گمراهی فلسفه اصلی تشکل‌گرایی در حوزه کشاورزی منجر شده، گفت: تعداد این تشکل‌ها آن‌قدر زیاد است که باعث شده هیچ تشکلی وظایف و اختیارات خود را نداند. در سال‌های اخیر که درباره تشکل‌های بخش کشاورزی صحبت کردیم، گفتیم که خانه کشاورز به‌عنوان یک‌نهاد مردمی و تشکلی که برخاسته از مردم است ایجاد شده تا به‌عنوان بازوی اجرایی دولت در بخش کشاورزی بتواند کمک‌های لازم را انجام دهد، اما چون حافظ منافع کشاورزان است و وامدار هیچ دولتی نیست، با تشکل‌های موازی دچار تضاد می‌شود.

به گفته بیابانی، اگرچه خانه کشاورز این ظرفیت را دارد که در سیاست‌گذاری‌های بخش کشاورزی تأثیرگذار باشد، اما به‌دلیل زیاد شدن تعداد تشکل‌های موازی در حاشیه قرار گرفته است.

وی اضافه می‌کند: برای اینکه بار دولت روی بحث تولید و تأمین منابع کم شود باید مشارکت تشکل‌های مستقل بیشتر شود. چراکه این تشکل‌ها با بدنه بخش کشاورزی در ارتباط هستند. به‌عنوان مثال در موضوع کمبود مرکبات شب عید سال گذشته، ما اعلام کردیم که به اندازه کافی مرکبات سالم در کشور وجود دارد و دولت نباید واردات مرکبات انجام دهد، اما از «مصر» مرکبات وارد کردند برای مقابله با گران‌فروشی...!

به گفته وی در آن مقطع زمانی در عین گران‌فروشی مرکبات وارداتی، جنس بی‌کیفیت هم تحویل مردم داده شد و به همین دلیل بعد از مدتی مجبور شدند چوب حراج به آن‌ها بزنند. بیابانی تأکید می‌کند که این اتفاق نشان داد از ظرفیت تشکل‌ها در سیاست‌گذاری‌ها و تصمیم‌گیری‌ها استفاده نمی‌شود.

قائم‌مقام دبیرکل خانه کشاورز ادامه می‌دهد: نظیر این اتفاقات در تشکل‌های دیگر مثل دام و طیور و... هم پیش آمده و قدر مسلم سیاست‌های کلی دولت که سپردن کار به بخش خصوصی و نهادهای صنفی است در این بخش اجرا نشده است. در دوره‌ای که ما باید مسئولیت‌ها را در بین شرکت‌های خصوصی تأمین کنیم، می‌بینیم با وجود داشتن بهترین محصول، نتوانستیم جلوی ضرر و زیان بازار را بگیریم. تشکل‌های فراوان بخش کشاورزی که طیف وسیعی را از تشکل‌های آبزیان گرفته تا سیب‌زمینی‌کاران... شامل می‌شود، بیشتر ساختار دولتی دارند و از وظایف و مسئولیت‌های خودشان آگاه نیستند. اخیراً تشکلی صنفی در بخش کشاورزی ایجادشده است. در ساختار اداری این تشکل اگر کشاورز کود بخواهد باید مبلغی پرداخت کند تا درخواستش ثبت شود و این از مشکلاتی است که در نتیجه بی‌برنامگی‌ها رخ داده است.

وی درباره میزان استقلال خانه کشاورز در پیگیری منافع کشاورزان می‌گوید: خانه کشاورز اساساً یک تشکل مردمی است که کشاورزان داوطلب عضو آن هستند و منابع مالی آن هم از طریق حق عضویت اعضاء و کمک‌های مالی کشاورزان بزرگ تأمین می‌شود؛ بنابراین اساساً منافعمان را دولت‌ها تأمین نمی‌کنند. خانه کشاورز یک تشکل صنفی - سیاسی است. چون در مجامع صنفی و سیاسی شرکت داریم و تخصصی هستیم چون بعضی از تصمیماتی که گرفته می‌شود خارج از برنامه تشکل‌های صنفی است.

بیابانی درباره وضعیت شبکه‌سازی بین تشکل‌های بخش کشاورزی برای پیشبرد بهتر اهداف این بخش می‌گوید: در حال حاضر بسیاری از تشکل‌های وابسته به سازمان تعاون روستایی عضو خانه کشاورز هستند و با هم همکاری می‌کنند. تشکل‌هایی مثل آبزیان، دانه‌های روغنی و خیلی‌های دیگر باهم مشارکت می‌کنند و متخصصان در خانه کشاورز تجربه‌هایشان را در اختیار این گروه‌ها قرار می‌دهند.

وی درباره بحث توسعه تشکل‌ها و اتحادیه‌های بخش کشاورزی که در زمره اهداف وزارت جهاد کشاورزی است می‌گوید: من معتقدم مسئولان باید روی ظرفیت‌هایی که خانه کشاورز و تشکل‌های مستقل دارند برای کمک به دولت استفاده کنند. ما آمادگی داریم تمام توانمان را برای احقاق حقوق کشاورزان در چارچوب منافع ملی صرف کنیم. یکی از مهم‌ترین بخش‌ها در قانون اساسی، بخش حفاظت، حراست و حمایت از این قانون است؛ بنابراین اگر این‌چنین است نباید نگران شنیدن نظرات اصلاحی باشیم./