"خشکه‌کاری برنج" در گرو مدیریت مصرف آب

مریم حسینی رئیس موسسه تحقیقات برنج کشور در گفتگو با ایانا بابیان اینکه برنج دومین غله پرمصرف و بااهمیت در سبد غذایی مردم  کشور است، گفت: با توجه به خشک‌سالی‌های چند سال اخیر، کشت برنج محدود به دو استان گیلان و مازندران شده است.

وی ادامه داد: در مصوبه هیئت‌وزیران  جهت مدیریت مصرف آب ،  کشت برنج در استان‌های دیگر در صورتی مجاز است که در یک دوره کشت حداکثر 7000 مترمکعب آب مصرف و برای تحویل آب به کشاورزان نیز کنتور در نظر گرفته شود.

حسینی بابیان اینکه درگذشته نه‌چندان دور در بیش از ۱۶ استان کشور کشت برنج انجام می‌شده است، افزود: یکی از مواردی که در مدیریت مصرف آب و کاهش سختی کار در زراعت برنج مطرح می‌شود، شیوه کشت برنج است.

وی با تأکید بر اینکه کشت مستقیم برنج یکی از روش‌های زراعت برنج است که سابقه تحقیقاتی ۲۰ ساله در موسسه تحقیقات برنج کشور دارد، افزود: کشت مستقیم برنج  شامل کشت در بستر خشک ( خشکه‌کاری) و کشت در بستر مرطوب  است.

رئیس موسسه تحقیقات برنج ادامه داد: در کشت مستقیم برنج، رقم یا واریته مناسب، روش آبیاری و مدیریت مزرعه به‌ویژه کنترل علف‌های هرز و مدیریت تغذیه خاک و گیاه از عوامل مهم تأثیرگذار در کشت این محصول است.

حسینی درباره کشت به‌صورت خشکه‌کاری گفت: بر اساس مطالعات انجام‌شده، نشریه‌ای فنی از آخرین یافته‌ها درزمینه‌ی خشکه‌کاری تهیه‌شده است. همچنین در سال جاری نیز مطالعات تکمیلی  بهنژادی و بهزراعی در این خصوص انجام‌شده که نتایج آن به‌زودی در دسترس کشاورزان قرار می‌گیرد.

وی تصریح کرد: کشت برنج به روش خشکه‌کاری در صورتی در سایر استان‌های کشور قابل‌اجرا است که با مصوبه هیئت‌وزیران در خصوص مدیریت مصرف آب تطابق داشته باشد؛ این موسسه در تلاش است با معرفی ارقام جدید مناسب خشکه‌کاری ( ارقام و لاین های امیدبخش و ژنو تیپ‌های هوازی)، ارائه بهترین روش آبیاری( به‌ویژه روش‌های نوین) و توصیه‌های بهزراعی  ( شامل مدیریت علف‌های هرز، آفات، بیماری‌ها و تغذیه) بتواند بسته کامل بهنژادی و بهزراعی را متناسب با استان‌های مهم تولیدکننده در اختیار زارعین قرار دهد.

خشکه‌کاری؛ مدیریت مصرف و افزایش بهره‌وری آب

وی با تأکید بر اینکه کشت برنج با روش خشکه‌کاری در راستای مدیریت مصرف و افزایش بهره‌وری آب انجام می‌شود، تصریح کرد: در مطالعات تکمیلی برای این نوع کشت موسسه تحقیقات برنج کشور از همکاری مؤسسات مادری تحقیقات فنی و مهندسی، تحقیقات خاک و آب و تحقیقات گیاه‌پزشکی استفاده کرده و محل اجرای پروژه‌ها نیز مراکز تحقیقاتی استان‌ها است.

رئیس موسسه تحقیقات برنج در بخش دیگری از صحبت‌های خود به استفاده از تجربیات سایر کشورها در زراعت برنج اشاره کرد و افزود: در سال زراعی ۹۸ با توجه به تجربیات کشورهای دیگر در زراعت برنج و به‌منظور کاهش سختی کار در کشت نشایی برنج، پروژه پایلوت کشت مستقیم در بستر مرطوب نیز انجام‌شده و نتایج نشان می‌دهد که می‌توان با ارقام جدید و مدیریت صحیح علف‌های هرز، ضمن کاهش سختی کار، هزینه‌های کشاورز را نیز کاهش داد. همچنین مطالعات تکمیلی در خصوص مدیریت آب نیز در دست انجام است.

حسینی بابیان اینکه مطالعات و انتقال آخرین یافته‌ها به کارشناسان و کشاورزان باهدف ارتقای تولید برنج داخلی، کاهش هزینه‌های تولید، افزایش درآمد کشاورزان و کمک به پایداری تولید برنج کشور انجام می‌شود، گفت:  البته آنچه اکنون در زراعت برنج اهمیت فراوانی دارد مدیریت صحیح مصرف آب و افزایش عملکرد در واحد آب مصرفی است.

وی ادامه داد: هدف محققان برنج، افزایش میزان ماده خشک تولیدی به ازای یک مترمکعب آب مصرفی است و این مهم با انتقال دانش به کشاورزان، بهره‌گیری از روش‌های نوین آبیاری، ژنو تیپ‌های جدید و مدیریت صحیح بهزراعی امکان‌پذیر است؛ همچنین توجه به سفره‌های آب زیرزمینی در هر منطقه، حفظ منابع، نظیر خاک و محیط‌زیست نیز همیشه مدنظر بوده است.