بیش از نیمی از ارزش دلاری صادرات محصولات باغی به پسته تعلق دارد

داریوش سالم پور، سرپرست دفتر امور میوه های سردسیری و خشک  وزارت جهاد کشاورزی در گفتگو با خبرنگار ایانا درباره وضعیت تولید پسته در کشور، گفت: این محصول به عنوان یک محصول استراتژیک جایگاه خاصی در بین تولیدات کشاورزی دارد به نحوی که این محصول بخش عمده ای از صادرات غیر نقتی کشور را تشکیل می دهد.

وی ادامه داد: پسته سالیانه به طور متوسط بیش از یک میلیارد دلار ارزآوری دارد و با توجه به قیمت بالاتر آن در مقایسه با سایر محصولات باغی در بازارهای جهانی، بطور متوسط بیش از نیمی از ارزش دلاری صادرات محصولات باغی را به خود اختصاص داده است. 

به گفته سالم‌پور؛ پسته به سبب ارزش افزوده بالا و ارزآوری به عنوان یکی از مهمترین محصولات باغبانی کشور شناخته شده است. 

وی با بیان اینکه ایران با دارا بودن حدود 534 هزار هکتار باغات پسته و تولید سالیانه بیش از 300 هزار تن محصول، جایگاه اول دنیا را در سطح و جایگاه دوم دنیا را در تولید پسته دارد، تصریح کرد: سطح باغات پسته معادل 20 درصد کل سطح باغات کشور است که عمدتا در استانهای کرمان، خراسان رضوی، یزد، فارس، خراسان جنوبی، سمنان، مرکزی، قم، قزوین، سیستان و بلوچستان، تهران و اصفهان واقع شده است.  

سالم پور درخصوص اهمیت عملیات به باغی در باغات پسته، گفت: با توجه به تغییرات اقلیمی، بروز خشکسالی های اخیر و محدودیت منابع آبی کشور، یکی از مهمترین عوامل محدود کننده باغات پسته کمبود آب و افت سطح سفره آب‌های زیرزمینی و خطرات ناشی از آن از جمله شور شدن منابع آبی است؛ به‌طوریکه ضمن کاهش میزان آب چاه‌ها، کیفیت آب استحصالی نیز کاهش یافته است. همچنین بالابودن شوری آب و خاک باغات پسته بر وضعیت رشد رویشی و زایشی تاثیر سوء گذاشته و عوارضی چون ضعف درختان، خشکیدگی سرشاخه‌ها و کاهش عملکرد را به دنبال داشته است. 

وی یادآور شد: همچنین از جمله عوامل محدود کننده باغات پسته، تغییرات اقلیمی شدید طی سنوات اخیر و حادث شدن سرمازدگیهای گسترده از یک سو و از سوی دیگر عدم تامین نیاز سرمایی بعضی از ارقام پسته در برخی مناطق را می توان ذکر کرد.

سالمپور با تاکید بر اینکه اقدامات متعددی در جهت کاهش اثرات تغییرات کمی و کیفی منابع آبی بر روی پسته انجام شده است، افزود: در این زمینه  می‌توان به معرفی انواع روش های بهینه آبیاری، توسعه اصولی سیستم های آبیاری تحت فشار قطره ای سطحی و زیرسطحی، توسعه سیستم های آبیاری زیرسطحی کم فشار، تنظیم دورهای آبیاری و حذف آبیاری های غیر ضروری در فصل خواب درختان و ... در سطح باغات اشاره کرد.

به گفته سرپرست دفتر امور میوه های سردسیری و خشک، تجربیات موجود نشان داده که بکارگیری این روش ها باعث افزایش 20 تا 100 درصدی تولید محصول، افزایش 35 تا 200 درصدی در بهره وری مصرف آب و کاهش 25 تا 50 درصدی میزان مصرف آب می شود.

وی به توسعه استفاده از خاکپوش های مختلف (پلاستیکی، شن، کاه و کلش) جهت کاهش تبخیر و تلفات آب، معرفی ارقام جدید پسته با نیاز سرمایی پایین و سازگار با شرایط اقلیمی جدید نیز اشاره کرد و گفت:  شناسایی و گسترش ارقام و پایه های مقاوم به شوری و خشکی و عوامل بیماری زا، استفاده از مواد تامین کننده نیاز سرمایی درختان پسته، بررسی سازگاری ژنوتیپ ها و ارقام تجاری در کشور، کلاس های آموزشی و ارائه دستورالعمل های فنی و اجرایی نیز از جمله اقداماتی است که نقش قابل توجهی در مدیریت و کاهش تاثیرات منفی تغییرات اقلیمی بر کشت و کار پسته داشته است.

سرپرست دفتر امور میوه های سردسیری و خشک معاونت امور باغبانی یادآور شد: سطح زیر کشت باغات پسته کشور حدود 534 هزار هکتار  بوده که 110 هزار هکتار به صورت باغات غیربارور و 424 هزار هکتار بصورت باغات بارور است.

وی میزان تولید پسته در سالجاری را حدود 225 هزار تن عنوان کرد و افزود: میزان صادرات پسته در سال گذشته به میزان 135 هزار تن و به ارزش 915 میلیون دلار بوده است.

سالم‌پور درباره چالش های پیش روی صادرات محصول پسته، گفت: در این زمینه می توان به اعمال تحریم های ظالمانه علیه کشور و مشکل مبادلات بانکی، مشکل تعهد ارزی، مشکل برندینگ، بازاررسانی و حمل و نقل، کمبود سرمایه در گردش صادرکنندگان و ... اشاره کرد.