پایداری تولید، هدف صندوق بیمه کشاورزی است 

بیمه محصولات کشاورزی از کلیدی ترین ساز و کارهای حمایتی برای کاهش آسیب های ناشی از وقوع حوادث طبیعی است که با توجه به تنوع اقلیمی ایران و وقوع مستمر این گونه حوادث در کشور، باید برای بیمه تمام عرصه های کشاورزی برنامه ریزی کرد.

به گزارش ایرنا، بر اساس گزارش سازمان خواربار و کشاورزی ملل متحد (فائو) از 40 نوع حوادث طبیعی ثبت شده در جهان 31 نوع آن در ایران امکان وقوع دارد.

به اعتقاد کارشناسان ، بیمه کشاورزی یکی از مهم ترین ساز و کارهای ایجاد امنیت در سرمایه گذاری های انجام شده و مقابله با ریسک های فراوانی است که سرمایه گذاری ها در این بخش را تهدید می کند.

در دهه 50 قانون بیمه محصولات کشاورزی مشتمل بر 6 ماده و یک تبصره در سال 1355 به تصویب رسید؛ در این قانون، بیمه به صورت صندوق ویژه ای به نام صندوق بیمه کشاورزی در شرکت سهامی بیمه ایران پیش بینی شده بود.

توسعه واقعی بیمه محصولات کشاورزی پس از انقلاب اسلامی با تصویب قانون تاسیس صندوق بیمه محصولات کشاورزی در سال 1362 و اساسنامه قانونی سال 1363 آغاز شد.

عملکرد صندوق بیمه از آغاز تاسیس تا شروع برنامه پنجساله اول در سال زراعی 1364-1363 فقط 2 محصول پنبه و چغندرقند در سطح معادل 89 هزار هکتار در 2 استان خراسان و مازندران زیر پوشش بیمه قرار گرفته بود.

تعداد بیمه گذاران در این سال زراعی حدود 30 هزار نفر بود؛ در سال زراعی 1385 - 1384 تعداد محصولات زیر پوشش به 82 محصول رسید؛ تعداد بیمه گذاران در همین سال بیش از یک میلیون و 782 هزار نفر و سطح محصولا ت زراعی زیر پوشش حدود پنج میلیون و 370 هزار هکتار بود.

با توجه به شرایط اقلیمی ایران و تولید محصولات مختلف و متنوع در چهار فصل والگوهای بهره برداری کشاورزی در کشور، انتظارات از صنعت بیمه کشاورزی را افزایش داده است.

قانون برنامه سوم توسعه در بند ج ماده 181تکلیف کرده بود که برای افزایش سهم صنعت بیمه در جبران خسارت های ناشی از حوادث غیرمترقبه، دولت مجاز به فراهم آوردن شرایطی است که حداقل 50 درصد محصولات کشاورزی، دامداری، شیلات، بناهای عمومی و تاسیسات شهری و روستایی زیر پوشش بیمه قرار گیرند.

براساس اطلاعات موجود اکنون تعداد بیمه گذاران به بیش از 2 میلیون نفر (بیش از 50 درصد کل بهره برداران و فعالان بخش کشاورزی کشور) و تعداد محصولات زیرپوشش بیمه 165 محصول افزایش یافته است.

شهرستان شاهرود قطب کشاورزی استان سمنان است، یعنی 24 درصد زمین های کشاورزی استان به مقدار 18 هزار هکتار و 32 درصد از باغ های استان معادل 14 هزارو 500 هکتار، در این شهرستان واقع شده است.

علاوه بر این، میزان تولید محصولات زراعی شاهرود سالانه 230 هزار تن و محصولات باغی آن 155 هزار تن است که 50 درصد از تولید باغی استان را شامل می شود.

بر اساس آمار موجود ، بخش کشاورزی تامین کننده حدود یک پنجم تولید ناخالص داخلی و یک سوم از سهم کل اشتغال بیش از چهار پنجم از نیازهای غذایی و نه دهم نیاز صنایع از این بخش است و سهم مهم و چشمگیری در معیشت سه میلیون خانوار کشاورز کشور دارد.

در همین راستا ، خبرگزاری جمهوری اسلامی دفتر شاهرود میزگرد ' بیمه محصولات کشاورزی ، چالشها و راهکارها' را با حضور، احمد حسنی رییس بانک کشاورزی شعبه شاهرود، محمد حسین خنکال دبیر خانه کشاورز استان سمنان و محمدرضا قاسمی مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شاهرود برگزار کرد.

این کارشناسان با اشاره به ضرورت امنیت سرمایه گذاری و جلوگیری از خسارت ناشی از حوادث طبیعی در بخش کشاورزی، فرهنگ سازی و بازنگری قوانین بیمه محصولات را ضروری دانستند.

** پایداری تولید، هدف صندوق بیمه کشاورزی است

به گزارش ایرنا، رییس بانک کشاورزی شهرستان شاهرود هدف صندوق بیمه کشاورزی را حمایت از پایداری تولید دانست و گفت : این صندوق از تولید کننده آسیب دیده بخش کشاورزی برای تامین منابع مالی و جبران خسارت، حمایت می کند.

احمد حسنی افزود : در پی شرایط اقتصادی حاکم بر جامعه، بیمه هم دستخوش حوادث ناشی از سیاست ها، مدیریت های نادرست و معضلات اقتصادی شده و هرکجا تنگنای اقتصادی مطرح می شود، بانک ها و بیمه ها هم درگیر هستند.

وی با اشاره به تفاوت ذاتی بیمه در بخش های صنعتی و کشاورزی، خاطرنشان کرد : نمی توان در بخش کشاورزی بیمه خودکفا و سودآور داشت و بزرگ ترین کشورهای تولیدکننده محصولات کشاورزی هم صندوق بیمه کشاورزی خوداتکا یا سودآور ندارند بلکه این صندوق، برای آن ها راه مطمئن تزریق یارانه دولت به بخش کشاورزی است.

** زمان، عامل اصلی در پرداخت خسارت

رییس بانک کشاورزی شاهرود معضل بیمه را در سه بخش مشکلات اقتصادی، قانونی و مدیریتی تقسیم بندی کرد و گفت: انرژی صرف شده برای همسو سازی سازمان های مرتبط با صندوق بیمه کشاورزی در کل استان ضعیف است چرا که هیچ حرکتی را نمی توان به تنهایی توسط یک نهاد، به پیش برد.

حسنی زمان را عامل اصلی در بررسی و پرداخت غرامت به تولیدکننده مطرح و تاکید کرد : این مهم در آیین نامه ها و دستورکارهای اجرایی فراموش شده و جامعه هدف از این موضوع ناراحت است.

وی با بیان این که خسارت انگورکاران شاهرودی از پارسال تاکنون پرداخت نشده است ، افزود : فرایند اداری پیچیده حاکم بر صندوق، سبب می شود که در حوزه زراعت، در 90 درصد موارد پرداخت به موقع به کشاورز برای کشت دوباره عملی نشده و در بخش باغبانی زمانی غرامت پرداخت می شود که دیگر همه چیز تمام شده است.

** تعرفه های بیمه کشاورزی بر مبنای هزینه است

مدیر جهاد کشاورزی شهرستان شاهرود گفت : تعرفه های بیمه بر مبنای هزینه های تولیدکننده بوده و درآمد او را پوشش نمی دهد، در حالی که امرار معاش کشاورز با بروز خسارت دچار تهدید می شود.

محمدرضا قاسمی بر ضرورت تقویت صندوق بیمه کشاورزی تاکید واضافه کرد : این صندوق باید تامین مالی شود تا بتوان پرداخت خسارت را به موقع انجام داد؛ کشاورزان تصور می کنند اگر محصول خود را بیمه کنند حتما باید به آنان خسارت پرداخت شود در حالی که بیمه برای بالابردن ضریب اطمینان در برابر خطر عوامل طبیعی بوده و به طور الزامی منجر به پرداخت خسارت نمی شود.

وی با بیان این که ایجاد یک فرهنگ مناسب برای بیمه در بین کشاورزان و تولیدکنندگان ضروری است، افزود : این فرهنگ سازی نیاز به زمان و انرژی بیشتری داشته و باید کشاورزان را به سوی استفاده از پوشش بیمه به عنوان ضریب اطمینان در مواقع بروز خسارت، سوق داد.

دبیرخانه کشاورز استان سمنان هم با اشاره به مشکل تعرفه های بیمه کشاورزی، تصریح کرد : حق بیمه کشاورز متناسب با سقف پرداخت خسارت، به صورت پلکانی افزایش می یابد اما سهم دولت همچنان ثابت می ماند.

محمدحسین خنکال با بیان این که برخی از مواردی که منجر به خسارت بیشتری می شد، از سبد حمایتی صندوق بیمه حذف شده، افزود : برای نمونه 2 سال پیش سله بندی چغندر قند از پوشش بیمه خارج شده در حالی که با این کار ضربه بزرگی به کشاورزی شهرستان های شاهرود و میامی وارد شد.

وی ادامه داد : خسارت های کمتر از 20 درصد هم ملاک عمل صندوق بیمه قرار نمی گیرد و خسارتی بیش از این میزان لازم است تا کشاورز مشمول پرداخت خسارت شود.

دبیرخانه کشاورز شهرستان شاهرود یادآور شد : فردی در شاهرود باغ 2 هکتاری خود را بیمه کرده و با بروز سرمازدگی خسارت 300 هزار تومانی برای او درنظر گرفتند، در حالی که این باغدار از یکی از درختان باغ خود که از سرما مصون مانده بود، توانست 500 هزار تومان فروش داشته باشد؛ آیا این مبلغ ها با یکدیگر همخوانی دارند؟

** قانون گذاران به کشاورزان توجه بیشتری داشته باشند

خنکال بر ضعف قانونگذاری در حوزه کشاورزی تاکید کرد و گفت : ما کشاورزان به شدت از نمایندگان دلگیریم چرا که برخی از قوانین را خوب می نویسند اما متاسفانه بر اجرای صحیح آن ها نظارتی ندارند.

وی به موضوع استمهال وام های بانکی اشاره کرد و افزود : بانک کشاورزی شاهرود حدود هفت هزار پرونده استمهال دارد در حالی که وقتی به بانک های دیگر مراجعه و درخواست استمهال می کنیم، می گویند با قانون کاری نداشته و آیین نامه های داخلی خود را اجرا می کنند.

دبیرخانه کشاورز استان سمنان بیان داشت : معنی مالیات بر ارزش افزوده برای کشاورزان چیست؟ آن هم وقتی که بخش کشاورزی طبق قانون از مالیات معاف است، مگر چقدر در حوزه صادرات و یا تقویت بخش کشاورزی کار انجام شده که کشاورزان آنقدر درآمد داشته باشند که مالیات بپردازند؟

خنکال همچنین با انتقاد از حذف بخش کشاورزی از ستاد بحران کشور ، اظهارداشت : امسال 250 میلیارد تومان به اقتصاد شاهرود خسارت وارد شد و این مانند خسارت یک زلزله پرقدرت در این شهرستان است.

وی اضافه کرد : در چهار سال گذشته وزیر جهاد کشاورزی چندین بار به استان سمنان سفر کرده اما حتی یک بار هم به شاهرود به عنوان قطب کشاورزی نیامده است و این انتظار از نماینده شهرستان است که برای حضور مسوولان در شرق استان تلاش کند.

به گفته مسوولان امر سرمازدگی امسال باغ های شاهرود چنان تاثیری بر اقتصاد مردم منطقه خواهد گذاشت که پس لرزه هایش تا سال ها گریبان مردم زحمتکش منطقه را خواد گرفت و در صورتی که فکری به حال این مشکل نشود، آمار بیکاری افزایش یافته و تبعات اجتماعی آن به تدریج بروز خواهد کرد.

کارشناسان امر علاوه بر بازنگری قوانین بیمه محصولات کشاورزی ، بر ضرورت اطلاع رسانی و فرهنگ سازی برای گسترش بیمه در عرصه های کشاورزی کشور تاکید می کنند.

به اعتقاد آنان پرداخت دیرهنگام خسارت به کشاورزان آسیب دیده، غیرواقعی بودن تعرفه بیمه، کمبود منابع مالی، مشکلات مروبط به قوانین و مقررات موجود ، اطلاع رسانی ناکافی و آگاهی نداشتن کشاورزان از جمله دلایل اصلی استقبال کمرنگ تولیدکنندگان بخش کشاورزی از بیمه است.

32 درصد باغ های استان معادل 14 هزار و 500 هکتار از آن در شهرستان شاهرود واقع است.

بنابر آمارهای موجود سالانه حوادث طبیعی میلیاردها ریال خسارت به محصولات کشاورزی ایران وارد می کند که می شود با برنامه ریزی اصولی و کارشناسانه و بازنگری قوانین موجود بیمه در بخش کشاورزی ، جلوی این خسارتها را گرفت.

سالانه در شهرستان شاهرود از جمله حدود 80 هزار تن زردآلو و 130 هزار تن انگور تولید می شود.

شهرستان شاهرود حدود 240 هزار نفر جمعیت دارد.