دولت سُکان دار بازار اول و دوم ارز باشد

التهابات بازار ارز در حالی هنوز ادامه دارد که طی چند روز اخیر، نرخ دلاردوباره نوسانات رو به رشد خود را شروع کرده. به طوری که این‌بار کارشناسان اقتصادی معتقدند اُفت و خیز نرخ دلار ماجرای نگران‌کننده دیگری را برای اقتصاد کشور رقم خواهد زد. بر این اساس دولتی‌ها برای کنترل این موضوع به دنبال بازگرداندن ارز حاصل از صادرات به ویژه ارز پتروشیمی‌ها، به سامانه نیما هستند. بررسی‌ها نشان می‌دهد تا کنون تنها سه میلیارد و 365میلیون یورو توسط صادرکنندگان به این سامانه وارد شده که این میزان در مقایسه با رقم کل ارز حاصل از صادرات، رقمی بسیار پایین است.

در این باره جمشید عدالتیان شهریاری عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران در گفت‌وگو با خبرنگار گروه اقتصادی ایانا می‌گوید: «درحال حاضر سه بازار ارز در کشور وجود دارد. بازار اول مربوط به کالاهای اساسی است که ارز 4200 تومانی به آن تعلق می‌گیرد. بازار دوم به سامانه نیما اختصاص می‌یابد که دلار در این بازار هشت تا هشت هزار و 500 تومان است و بازار سوم به صرافی‌ها یا بازار آزاد که این روزها مجدد نوسانات عجیب و غریبی پیدا کرده و دلار در آن 13 و 14 هزار تومان قیمت می‌خورد.»

او با اشاره به اینکه متقاضیان در بازار سوم، به علت بالا بودن نرخ ارز محدود شده‌اند، ادامه می‌دهد: «حجم خرید و فروش ارز در صرافی‌ها خیلی بالا نیست به ویژه که ارز مسافرتی، چند روزیست توسط بانک‌ها توزیع می‌شود. حتی می‌توان کاهش قیمت ارز را در روز یکشنبه هفته گذشته به همین داستان تعمیم داد. درحال حاضر مبادلات برخی از صرافی‌ها به شیوه سوداگری صورت می‌گیرد. یعنی بِدِبستان‌ها تنها بین خودشان است و تا می‌توانند بازار گرمی را خارج از صرافی‌ها انجام می‌دهند.»

این عضو هیات مدیره اتاق بازرگانی ایران معتقد است که اگر روند افزایش نرخ ارز به همین منوال ادامه داشته باشد، حتی تولیدکنندگان، دیگر متقاضی دلار نخواهند بود. چرا که ارز 8000 تومانی نیمایی نیز برای واردات مواد اولیه بالا بوده و تولیدکنندگان با چنین ارقامی کنار نخواهند آمد. چرا که افزایش هزینه تمام شده تولیدات افزایش قیمت‌ها را در پیش خواهد داشت و این نه به نفع واحدهای تولیدی و نه به نفع شهروندان ایرانی است.

عدالتیان شهریاری می‌گوید: «بار روانی افزایش نرخ دلار در ایران بسیار زیاد است به طوری که می‌تواند تاثیر زیادی بر نرخ‌ها داشته باشد. در این میان دولت باید به دنبال سامان دادن داستان ارز حاصل از صادرات باشد. چرا که با حجم بالایی از نافرمانی صادرکنندگان روبه‌رو است. در این راستا ماجرا تا حدی پیش رفته که دولت مجبور به ایجاد مصوبه‌ای برای گرفتن تعهد اجباری در زمینه بازگرداندن ارز حاصل از صادرات، از آنها شده! چرا که بازنگردادن ارز حاصل از صادرات، این روزها مشکلات زیادی را به دنبال خود داشته.»

این عضو هیات نمایندگان اتاق بازرگانی ایران معتقد است که اگر دولت بتواند بازار اول و دوم را کنترل کند و سُکان آن را به دست گیرد، نباید خیلی نگران بازار سوم بود. چرا که اگر حتی دلار در بازار سوم به 30 هزار تومان هم برسد، مبادلات رخ نمی‌دهد و منطقی نیست کسی ارز را با این قیمت خریداری کند. چرا که نرخ ارز از یک میزان  به بالا، دیگر مشتری واقعی خود را نخواهد داشت.